İslami bonolar nasıl çıkarılmalı?

5 Kasım 2008 14:04 tsi
Bütün dünyanın gözü sermaye birikimi olan Körfez ülkelerinde. Peki Türkiye ne yapmalı?

Süleyman Yaşar/Taraf

Amerikan kaynaklı kredi krizi Batı finans sistemini adeta çökertti. Tasarruf fazlası bulunan Çin, Japonya ve petrol ihracatçısı Körfez Ülkeleri dünyada para arayan her ülkenin başvuracağı merkezler haline geldi.  

Körfez Ülkeleri, bu sıkışık dönemde Türkiye’nin finans ihtiyacının karşılanacağı en yakın para kaynağı oluyor. Bu Müslüman ülkelerden kaynak sağlamanın yolu da İslami nitelikli mali araçlardan geçiyor. Pek çok ülke ve banka İslami mali araçları devreye sokarak kendilerine finansman buluyor. Bu ülkelerin başında Britanya, Japonya ve Tayland geliyor. Ayrıca Citibank, HSBC gibi büyük bankalar da İslami bononun yanı sıra İslami inanışlara uygun hisse senedi yatırım fonları da oluşturuyorlar.

İslami finans sisteminde en çok “sukuk” adı verilen mali yöntem kullanılıyor. İslami bono anlamına gelen “sukuk”, faiz ve yatırımın geri dönüşü garantisini vermiyor. Ayrıca silah, kumar, domuz, porno ve alkolü konu alan ekonomik alanlarda da kullanılamıyor.

Sukukların global olarak ihraç tutarı 2007 yılı sonunda 90 milyar dolara ulaştı. Global düzeyde ihraç edilen sukuk tutarının 2010 yılında 200 milyar doları aşacağı tahmin ediliyor. İslam ülkelerinde sukuk kullanımı 800 milyar dolar civarında seyrediyor.

Artık global birer mali araç haline gelen İslami finansman yöntemlerinden Türkiye de yararlanabilir. Hatta yaşanan dünya mali krizi İslami mali araçların hızla kullanıma sokulmasını gerektirebilir. Üstelik bizde mali sistem bu araçlara yabancı da değil.

Hatırlanırsa Türkiye, kamu alt yapısının gelirlerine ortak olmak amacıyla 1980’li yılların ortasında “gelir ortaklığı senedi” adıyla yeni bir mali aracı yürürlüğe sokmuştu. İnançları gereği faiz almak istemeyen pek çok yatırımcı gelir ortaklığı senedine yatırım yapmıştı.

Gelir ortaklığı senedi, 4046 sayılı Özelleştirme Kanunu’nda yürürlükte olan bir uygulama. Ama AKP hükümeti bu mali aracı bir türlü kullanmadı. Gelir ortaklığı senetleri şimdi Körfez Ülkeleri’nin yatırımcılarını Türkiye’ye çekmek için kullanılabilir.

Peki, hangi altyapı tesislerine gelir ortaklığı senedi uygulaması yapılabilir? Gelir ortaklığı senedi ilk başta Devlet Hava Meydanları İşletmesi’ne ait olan Ankara Esenboğa, İstanbul Atatürk, İzmir Adnan Menderes, Antalya, Bodrum-Milas, Dalaman Havaalanları için tek tek veya grup senedi olarak çıkartılabilir.

Tek bir grup halinde otoyollarla birlikte özelleştirilmesi istenmeyen Boğaziçi Köprüsü de gelir ortaklığı yöntemine konu olabilir. Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) sulama tesisleri ve hidrolik barajlarına da gelir ortaklığı senedi çıkartılarak finansman sağlanabilir.

Saydığımız bütün bu tesisler için İslami finans sistemine uygun “gelir ortaklığı” senetlerinden oluşan 5 milyar dolarlık bir yatırım paketi hazırlanabilir. Mevcut yasal düzen bu uygulamaya izin verdiği ve yeni bir yasal hazırlığa gerek olmadığı için bu senetler hızla piyasaya sunulabilir. Böylece“gelir ortaklığı” senetleri yoluyla hem Körfez Ülkeleri’nden kaynak sağlanır hem de yurt içinde yastık altında tutulan tasarruflar ekonomiye kazandırılır.

Bu haber 516 defa okundu.