'Mavi alev'in akrebi!

29 Ekim 2008 13:55 tsi
Son iki hafta içindeki önemli gelişmeler, Türkiye üzerinden geçen enerji yolları için yeni kartların açılmasını gündeme getirdi. Şimdi ‘Kuzey’ bir adım önde. Bir-iki adım daha atarsa ‘çember’ tamamlanabilir! Göbeğinde Ankara’

10 gün kadar önce İran, Nabucco Projesi’ne dahil olmayacağını açıkladı. Karar, meselenin küresel dengeler boyutunu huzursuz etmek için zaten yeterli ama devamı da var…

Bu açıklamanın ardından, Rusya’nın İran’la birlikte Katar’ı da katarak doğalgazda yeni bir işbirliğine gideceğinin ortaya çıkması elbette manidar bulunmalı! Zira kısa süre önce aynı Rusya, Gazprom eliyle Orta Asya’da benzer hamleyi yapmıştı!

Tahran hala tartışmasız biçimde dünyanın en büyük doğalgaz üreticilerinden. Ama büyük başın büyük derdi oluyor! Ülkenin bu kıymetli zenginliğe ulaşacak parası yok!

Tahran’ı rahatlatmak…

Ama parası olan var. Moskova şimdi bu hizmeti Tahran’a sunacak. Üç ülke arasındaki anlaşma, yeni yatırımlara ‘öncelik’ getirecek! Bu açılımları salt ticari görmek özel bir saflık gerektiriyor.

Başta Ankara olmak üzere bir seri Batılı başkentin bu durumdan rahatsız olacağı aşikar. Ne yazık ki kötü haberler bununla da sınırlı değil. İran, şu sıralar Türkiye’nin de ‘yakından’ ilgilendiği Pakistan’la, ‘yeni bir hat’ için uzlaşmış durumda.

Afganistan-Pakistan zehirli sınırında tık-nefes kalan ABD’ye nazire yaparcasına, bu yeni kulvarın adı: ‘Barış Yolu’. Nabucco için en önemli konu, yeterli ‘mal’ın bulunup bulunamayacağı.

Avrupa’yı rahatlatacak bu by-pass’ın ‘randımanlı’ olabilmesi için milyarlarca metre-küp doğalgaz gerekiyor. Ama bu yeni anlaşma ve kararlar işi zora sokuyor. Daralma, bildik potansiyelleri daha kıymetli hale getiriyor.

Çember daralmıyor, azalıyor!

Kazakistan, Türkmenistan, Azerbaycan ve elbette Irak, “rekabet” açısından daha kıymetli hale geliyor! Peki Türkiye bu duruma ne diyor? Şimdilik fazla bir şey değil!

2010 yılında yapımına başlanacak ve Irak, İran, Mısır ve Azerbaycan doğalgazını Avrupa’ya taşıyacak Nabucco, Ruslar için ciddi bir sıkıntı. Ama bu yeni hamleler, sorunu Ankara için de hayli çetrefilli hale getiriyor.

Kremlin; Özbek, Azeri ve Kazak gazının Avrupa’ya kendisi dışında bir yoldan iletilmesini engellemek için tavizler de verdi. Bu ülkelerin “daha çok para” isteklerine boyun eğdi.

Belki Nabocco benzer bir güzergah ama hemen aynı siyasi amacı güden “BTC” olmasa, bu kadar keskin meydan okumalara sebep olmazdı. Ama bu tartışma artık yersiz ve Ankara’nın bölgesel hatta küresel gücünü pekiştirecek bu yoldan vazgeçmesi de düşünülemez.

Türkiye en azından bir süre “ritmik diplomasi” formülünü bu probleme uygulayamayacak gibi. Ama “bekle gör” e de dönmek istemiyor! Bu durumda sürpriz beklemek daha iyi olacak gibi!

iyibilgi.com

Bu haber 742 defa okundu.