Pişirdiğiniz yemekleri tanıyor musunuz?

28 Ekim 2008 10:15 tsi
Çocuğunuzun daha zeki olması büyük oranda sizin elinizde...

Çocukların kalori ve besin öğelerine olan gereksinimleri karşılanamadığında sağlık sorunları ortaya çıkar. Yılda yaklaşık 300 bin çocuğun ölümüne neden olan Malnutrisyon adı verilen bu sağlık sorunu, protein ve enerji (PEM) eksikliğine bağlı gelişir ve çocukları tehdit eder.

Yetişkinler aldıkları kaloriyi azalttıklarında, besin öğelerinde kısıtlama yaptıklarında zayıflar. Kalori kısıtlaması birçok zayıflama programı yöntemidir. Oysa bu durum çocuklarda bir hastalık nedenidir. Yani çocukların kalori ve besin öğelerine olan gereksinimleri tam olarak karşılanamadığı taktirde bu eksikliğe bağlı olarak sağlık sorunları ortaya çıkar. Yılda yaklaşık 300 bin çocuğun ölümüne neden olan Malnutrisyon adı verilen bu sağlık sorunu, protein ve enerji (PEM) eksikliğine bağlı olarak ortaya çıkan bir hastalıktır.

DENGEYİ BOZUYOR

Proteinden ve enerjiden fakir beslenme şekli sonucu oluşan malnutrisyon (PEM), büyüme ve gelişme için gerekli besin öğelerinin yetersiz ve dengesiz biçimde alınması sonucunda vücut dengesini bozar. Yaşla birlikte çocukların enerjiye olan ihtiyacı artar. Dolayısıyla alınan besinlerin ihtiyaçları olan enerji miktarının altında kalmaması gerekir.

PROTEİN EKSİLİRSE

Besinlerin yeterli ölçüde alınmasından kasıt besin çeşitliliğini de içermektedir. Burada dengeli beslenme bir kez daha kendini gösteriyor. Çünkü tek tip yahut tek besin grubuna yönelen beslenme şekli de bu hastalığın hazırlayıcıdır. Proteinden eksik beslenme malnutrisyonun bir diğer nedenidir.

Özellikle 6 ay ile 5 yaş arasındaki çocukları etkileyen ve ölümlere varabilen bu hastalığın engellenmesinde ailelere büyük iş düşüyor. Çünkü hastalığın sebeplerinin başında ailelerin sosyo ekonomik yapısı, eğitim ve bilgi eksikliği geliyor. Aileler çocuklarına ne zaman hangi besinlerin verileceğini bilmiyor.

Bu süreç sadece bebeklik dönemi için değil ergenliğe kadar olan süreci de kapsıyor. Süt ve süt ürünlerinden yoksun beslenme şekli yahut sadece bu gruba ağırlık verilen beslenme şekliyle ortaya çıkan mineral ve vitamin eksiklikleri gibi. Çocuklar için hayati önem taşıyan Malnutrisyon (PEM) hastalığının engellenebilmesi için ailelerin bu konuda bilinç düzeylerinin yükselmesi şarttır. Bunun yanı sıra kusma ve ishallerle enfeksiyonlar PEM hastalığının nedenleri arasında yer almaktadır.

DEMİR EKSİKLİĞİ ZEKAYI DÜŞÜRÜYOR

Prof. Dr. Metin Kılınç, demir eksikliğinin çocuklarda iştahsızlığa, huzursuzluğa, uyku düzensizliğine, ilerlemiş haliyle ise zeka parametrelerinde düşüşe neden olabildiğini söyledi. Prof. Dr. Kılınç, çocuklarda özellikle 6 ay ve 1.5 yaş arasında demir eksikliğine rastlandığını ve demir eksikliğinin genellikle ek gıdalara başlanma döneminde görüldüğünü belirtti.

Çocuklarda ek gıdalara geçiş döneminde anne sütünün az verilmesi ve ek gıdaların da yeterli oranda tüketilmemesi dolayısıyla demir eksikliğinin ortaya çıktığını ifade eden Kılınç, şöyle konuştu: ''Demir eksikliği çocuklarda iştahsızlığa, huzursuzluğa, uyku düzensizliğine, ilerlemiş haliyle ise zeka parametrelerinde düşüşe neden olabilir. Demir eksikliği bulunan çocuğun zayıf olması gerekmiyor. Çocuk aldığı bazı gıdalardan dolayı kilolu olabilir ancak çocukta yine de demir eksikliği görülebilir.''

Prof. Dr. Kılınç, çocuğun ek gıdalara geçtikten sonra da bu gıdaları yeterince tüketmemesinin ve fazla oranda süt içmesinin de demir eksikliğine neden olduğunu, çocuklara bu nedenle günde yarım litreden fazla süt verilmemesi gerektiğini belirtti. Doktor tarafından demir eksikliği olduğu tespit edilen çocuğa, bu ihtiyacını karşılaması için demir takviyesi yapıldığın ifade eden Kılınç, ailelerin de çeşitli gıdalarla bu eksikliğin giderilmesine destek olabileceğini vurguladı.

BELİRTİLERİ

Vücut ağırlığının azalması
Boy uzamasında duraklama

ROL OYNAYAN FAKTÖRLER

Beslenme konusunda yanlış bilgiler ve alışkanlıklar,
Kalori eksikliği
Protein eksikliği
Kusma
İshal
Enfeksiyonlar
Anne - babanın eğitim ve gelir durumu
Annenin doğum aralığı
Demir eksikliği, kalsiyum eksikliği, bakır eksikliği, A vitamini eksikliği.

ÇOCUĞUNUZA NE YEDİRDİĞİNİZİ BİLİYOR MUSUNUZ?

Malnutrisyon nedenlerinin başında kalori ve besin öğelerinin yetersizliği yer alıyor. Özellikle anne sütünün yetersiz alınması veya erken kesilmesi önemli bir unsurdur. Anne sütünün eksikliği Malnutrisyonun görülme sıklığını arttırmaktadır. Öte yandan ailelerin besin gruplarının gıdaların içerdiği vitamin ve minerallerin bilinmesi besinlerin protein karbonhidrat değerleri ile çocuğun normal vücut ağırlığının yaşa göre boy ve boya göre vücut ağırlığının bilinmesi çocuğun beslenme planının bilinçli şekilde hazırlanması gerekiyorsa uzman desteğinin alınması önemlidir.

YEMEKLERİNİZİ NASIL PİŞİRDİĞİNİZ ÖNEMLİ

Yemek pişirirken yapılan hatalar besinlerin yapısını bozar. Özellikle Türk mutfağında yemek pişirirken yapılan hatalara sıkça rastlamaktayız. Sebzenin, makarmanın, baklagillerin pişirildikten sonra suyunun dökülmesi, buharda pişirme yönteminin fazla tercih edilmemesi gibi. Oysa besinlerin vitamin değerlerini korumanın bir yolu buharda pişirme ve sularından faydalanma yöntemidir.

Dr. İsmail Ağar / Bugün

Bu haber 523 defa okundu.