Reel sektörün en büyük endişesi

27 Ekim 2008 11:53 tsi
Küresl krizle birlikte Türkiye'de en ciddi endişe, reel sektörde. Sektör temsilcileri krizle ilgili kendi önlem paketlerini açıklarken en büyük endişelerini ise şöyle açıkladılar...

Yüksek faizin olduğu bir ortamda borçlanarak yeni yatırım yapılamayacağını belirten yatırımcılar, parası olanın da faize yatıracağını belirterek gerçek resesyonun o zaman yaşanacağı uyarısını yaptılar. Merkez Bankası'nın (MB) yüksek faiz politikasını kriz ortamında da sürdürebileceği endişesini taşıyan reel sektör temsilcileri ve finans uzmanları, bu durumun yatırımları durduracağı ve resesyonu getireceğini vurgulayarak gerekli tedbirlerin alınması gerektiğini söylediler. Sarar Giyim Yönetim Kurulu üyesi Emre Sarar, yüksek faizin borçlanma maliyetlerini artıracağına dikkat çekerek, 'Yüksek faiz, özellikle yeni yatırımları olumsuz etkileyecektir' dedi.

MALİYETLER YÜKSELİR

Yatırımcı için önemli faktörün maliyetler olduğunu vurgulayan Emre Sarar, enerji ve işçilik maliyetlerinin düşürülmesi konusunda devletin düzenleyici tedbir alabileceğini söyledi. Yüksek faizin bir aşamadan sonra ürün maliyetine de yansıyacağını ifade eden Reis Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Reis, bunun gerekçesini şöyle açıkladı: 'Reel sektörün şu anda ödemelerde sıkıntıları var. Borçlular krizi bahane ederek ödemelerini geciktiriyor. Şu anda tüm borçlular, 'Alacaklılar düşünsün' diyor. Alacağını tahsil edemeyen üreticiler kredi kullanmak zorunda. Kredi kullanmak isteyen yüksek faizle borçlanacak. Bu da zamanla ürün maliyetle-rine yansıyacak. Bu ortamda reel sektör, bazı yatırımlarını öteleyecek.' Mehmet Reis, 'Bu ortamda öncelikle yıllardır devam eden iyimserliği korumak gerekiyor. Reel sektörün şu anda morale ihtiyacı var' diyerek maliye görevlilerinin piyasaya korku sarmadan işi kolaylaştırmasının önemine dikkat çekti.

Merkez Bankası'nın faiz arttırımına gitmesi durumunda Türkiye'de zaten beklenen durgunluğun daha da artacağını söyleyen Sakarya Üniversitesi Öğretim Görevlisi Yard. Doç. Dr. Fuat Sekmen, “MB'nin faizleri arttırması kısa vadede sıcak para çekmeye yönelik bir hareket. Fakat Türkiye'de faiz oranları zaten çok yüksek. Bu ortamda piyasalara fazla müdahale edilmemesi lazım. Piyasalara müdahale demek bir yerden düzeltirken başka yerden sorunların çıkması demek. MB bilmiyor mu sanki döviz piyasasına müdahale etmesini. Neden müdahale etmiyor? Çünkü zaten Türkiye'den gidecek olan fonlar kuru neden ucuza alıp gitsin. Bu ortamda MB'nin zaten yüksek olan faizleri arttırması anlamsız olur. Faizlerin artması kredi talep edenler için ek maliyet oluşturacak. Maliyetlerin artması ise Türkiye'de resesyon beklentisini daha da arttıracak' dedi.

DÜZELTİCİ TEDBİR ALINMALI

Türk Kredi Rating Yönetim Kurulu Başkanı Aydoğan Durmuş, Merkez Bankası'nın faiz artırma politikasına karşılık Maliye Bakanlığı'nın düzeltici tedbir alması gerektiğini vurgulayarak şöyle devam etti: 'Sıcak paranın çok hızlı bir şekilde çıkışı borsa endeksinde düşmeye ve doların da çok hızlı şekilde yükselmesine neden oldu. MB'nin bu aşamada piyasanın dolar talebini karşılamak için dolar arzında bulunması ilk uygulamasıdır. Şayet sıcak paranın çıkışının devam edeceği yönünde bir beklenti varsa MB'nin faiz artırarak reel faiz getirisini cazip oranda tutup dolar çıkışını yavaşlatması beklenen bir durum. Ancak MB'nın faiz artırımı yurt içi yatırımı frenler ve ekonomide daralma etkisine sebep olabilir. Çünkü yüksek faizle kimse borçlanıp yatırım yapmak istemez, parası olan da bu belirsizlikte yatırım yapmak yerine garantili gelir olan faize yatırım. Bu aşamada Maliye Bakanlığı, geliştireceği politikalarla yatırım ve üretim seviyesini yükseltebilir.'

Önce dengenin oturması lazım

Zorlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Nazif Zorlu: 3-4 seneden beri 'Yüksek faiz düşük kur' diye diye dili-mizde tüy bitti. Ancak şimdi yapacak bir şey kalmadı. Tüm dünyada dengeler bozulunca mecbursun yüksek faiz ver-meye. Bütün dengelerin bozulduğu bir ortamda, 'Siz olsaydınız nasıl bir reel sektör paketi hazırlardınız?' sorusunu cevaplamak çok zor. SSK pirimleri biraz indirildi. Fakat şu anda hükümete 'Tedbirler al' dediğiniz zaman onun da yapacağı bir şey yok. O da ne yapsın ki? Şu anda en önemlisi dengelerin oturması. Her gün bir şey çıkıyor şu anda. İnşaallah en kısa zamanda dengeler oturacak. Yoksa siz malınızı satamazsanız, vergisini almasa (devlet), işçilik ücretini de almaza ne yaparsınız? Yani şu anda önce denge oturmalı.

Reis: Anadolu'ya destek verilmeli

'Dalgalanma henüz Türkiye'ye ulaşmadı. Fakat tedbir almazsanız krizin etki süresi uzayabilir' diyen Reis Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Reis, alınması gereken önlemleri şöyle sıraladı:

Anadolu'daki yatırımlar için Kırsal Kalkınma Programları çerçevesinde bölgesel olarak destek verilmesi gerekir. SSK primlerinin indirilmesi ve 5 yıl vergiden muaf olmak gibi teşvikler verilebilir.

Çeklerle ilgili çıkan yasa hapis cezasını kaldırdı. Bununla birlikte çek ve senetlerde önemli bir geri dönüş var, yani ödenmiyor. Bunun ana nedenlerinden birisi, çeki ödemeyen kişi diyor ki: 'Benim iradem dışında çıkmıştır' diyerek saçma sapan bir gerekçe öne sürüyor. Çek yasasına acilen düzenleme gerekiyor. Ödemeyene caydırıcı önlem getirilmeli.

Bir market sahibi bir günde işletmesini devrederek çekip gidiyor. Başka bir yerde başka bir sektöre giriyor, o sektörü de dolandırıyor. Bu açıdan muhakkak yeni açılan şirketlerin sicillerine çok dikkat edilmesi lazım. İşsizler ordusuna yenilerini katmamak için bu tedbirlerin bugünden alınması gerekiyor.

Sınırsız garanti şart

Türkiye Perakendeciler Federasyonu Başkanı Şeref Songör, Türkiye'nin yüksek faizle sermaye çekmeden önce elindeki tutması için hemen mevduata sınırsız garanti getermesi gerektiğini belirterek, “İlk defa bu krizin çapını, derinliğini kestiremiyoruz. Bu nedenle ivedilikle mevduata sınırsız garanti getirilmeli, çıkışı engellenmeli. Mevduat çıkmaya başlarsa ondan sonra arkasını almak mümkün olmaz” şeklinde konuştu.

ŞÜKRULLAH DOLU - SERKAN BİTER / YENİ ŞAFAK

Bu haber 381 defa okundu.