Kriz bankaya doymadı İzlanda’yı da yutuyor

8 Ekim 2008 10:43 tsi
Piyasaları yıkıp geçen, bankaları batıran kriz sonunda bir ülkeyi de iflasın eşiğine getirdi. Yıllık geliri 19 bin, borcu 138 milyar dolar olan İzlanda morotoryumu tartışıyor. Umutlar Rusya’nın vereceği kredide, onlar da nazlanıyor.

Dünya piyasalarını yıkıp dev bankaları batıran kriz sonunda bir ülkeye de iflas bayrağı çektiriyor. Kuzey Atlantik’te bir ada üzerinde kurulu olan Avrupa ülkesi İzlanda krize karşı havlu atmak üzere. İkliminin soğukluğu ve volkanik yapısı nedeniyle ‘Ateş ve buzlar’ ülkesi olarak bilinen 300 bin nüfuslu İzlanda’nın düştüğü zor durum nedeniyle dış borçlarını ödeyebilmesi tehlikeye girdi. Geçimini balıkçılık ve alüminyum madeninden sağlayan İzlanda, durumu kurtarmak için son umudu Rusya’dan alacağı 4 milyar Euro’luk yüksek faizli krediye bağladı. Uzun süre en yüksek faiz veren ülkeler liginde Türkiye’yle yarışan ve son dönemde liderliği alan İzlanda’da yönetim ekonomide olağanüstü hal ilan ederken, ülkede dış borçların ertelenmesi yani morotoryum tartışılmaya başlandı. Başbakan Geir Haarde ulus olarak ekonomik bir çöküşle karşı karşıya olduklarını kaydederek ‘Yine de İzlanda dış borçlarında temerrüde düşmeyecek’ açıklaması yaptı.

RUSYA KREDİSİ ZORDA

Haarde Rusya’dan alınacak kredi için hemen masaya oturulacağını söyledi. Ancak aslında aylardır pazarlığı yapılan kredi konusunda Rusya’dan ‘İzlanda’ya kredi vermek için henüz bir karar almadık’ açıklaması geldi. Bu açıklamaların ardından ülke piyasaları iyice karışırken İzlanda para birimi kron, AB ortak para birimi Euro’ya sabitlendi. Aynı zamanda ülkenin ikinci büyük bankası Landsbanki’ye el konuldu. Böylece İzlanda’da son iki hafta içinde iki bankanın kontrolü devlete geçmiş oldu. Kararlar sakinleşmeye yeterli olmazken, Başbakan Harrde ‘Bankacılık sisteminin çökmemesini umuyorum. Bazı bankalar faaliyetlerini devlet desteği olmadan sürdüremeyebilir’ dedi. EKONOMİ SERVİSİ

Yabancı yatırım ülkeden kaçtı

Yıl Sermaye Sermaye girişi çıkışı

2005 3.081 7.090

2006 3.995 5.323

2007 3.078 12.127

(Milyon $)

Volkanlarıyla ünlü İzlanda’da sık sık deprem oluyor. Depreme alışkın halk şimdi krizle uğraşıyor.

Dow Jones yıkıldı 9.500’ün altına indi

Borsa Günlük değişim (%)

Dow Jones -5.11

Nasdaq -5.80

Almanya -1.12

Fransa 0.55

Hollanda -1.00

Avusturya -4.50

Yunanistan -0.60

İtalya -0.91

Rusya -0.95

İngiltere -0.35

Brezilya -4.66

Borçları milli gelirinin 7 katı

Kuzey Kutbu dairesine yakın küçük bir ada olan İzlanda’nın nüfusu 300 bin.

Milli geliri 19 milyar dolar.

Dış borcu 138 milyar dolar.

Yakın geçmişe kadar ana geçim kaynağı balıkçılık olan bu ülke, küresel likidite bolluğu sayesinde 10 yılda büyük değişim yaşadı.

Değişimin temelinde bankacılık ile gayrimenkuldeki büyüme var.

Sektörün 1998’de GSYİH’de yüzde 17 olan payı 2006’da yüzde 26’ya yükseldi.

Bankacılık sektörünün aktifleri 2000’de GSYİH’nın yüzde 96’sı kadar ken, GSYİH’nın 10 katına ulaştı.

İzlanda firmaları ‘önemli yatırımcılar’ haline geldi.

Ağustos 2007’den beri küresel ekonomide yaşanılan dalgalanma ve sıkıntı İzlanda’yı vurmaya başladı.

Kredi notu düştü

KREDİ derecelendirme kuruluşu S&P, İzlanda’nın kredi notunu iki basamak birden indirerek BBB’ye, görünümü negatife düşürdü. S&P, kredi notunun daha da düşürebileceğinin sinyalini verdi.

İkinci büyük bankasına el koydu

 

İZLANDA’NIN yetkili denetleme kurumu, ülkenin ikinci büyük bankası olan Landsbanki’ye el koydu. Ticaret ve Bankacılık Bakanı Djorgvin Sigurdsson, el konulma işleminin bankanın yardımıyla gerçekleştiğini ve gerekli değişiklikler yapılırken bankanın normal faaliyetine devam edeceğini söyledi. İzlanda, çöküntü içindeki finans sistemini ve aşırı değer kaybeden para birimini korumak için devlete bankalar üzerinde geniş yetkiler veren hükümleri pazartesi gecesi benimsemişti. İzlanda Hükümeti daha önce de ülkenin üçüncü büyük bankası olan Glitnir’i devletleştirmiş ve İzlanda Bankası Straumur-Burdaras’ın, Landsbanki’nin bazı varlıkları için 380 milyon Euro ödemişti. İzlanda Hükümeti ayrıca, devletin bankalar üzerindeki etkinliğini artıracak bir paketin yürürlüğe gireceğini açıkladı. Paket, mevduatlarının garanti altına alınmasını içeriyor.

Star

Bu haber 805 defa okundu.