Adam Smith ağlıyor

7 Ekim 2008 12:18 tsi
Küresel kriz bir gün bitecek. Geriye ne kalacak? Sadece ekonomik sonuçları olmayacak. Politik sonuçları da olacak! O muhtemel sonuçlar ‘liberalleri’ ağlatıyor. Çünkü ‘serbest piyasa’ yara alıyor ve devlet ‘onları’ kurta

Prensibi anımsatalım. Devlet ekonomiye hiçbir şekilde karışamaz. Serbest piyasa liberalizmin tanrısıdır. Ölen ölür, kalan sağlar bizimdir.

Bu kaba ifade serbest piyasa ekonomisini teorik açıdan elbette tam tanımlamıyor. Ama bugünün şartlarına çok uygun.

Zira küresel firmalar çöküyor, çöktükçe kendisiyle birlikte orta ve küçük olanları da dibe çekiyor. Dahası herhangi bir coğrafi alanla sınırlı da kalmıyor. Bu da hiçbir devletin göze alabileceği bir risk değil.

Çünkü nihayetinde “milli güvenliği” de tehdit ediyor. Öte yandan, bizatihi büyük kapital sisteminin de “yardım çağrısı” var. Yani inandıkları liberal düsturları öteliyorlar.

Konu ister ABD’nin 700 milyar dolarlık kurtarma paketi olsun, ister Almanya’nın, İrlanda’nın mevduatların tümünü devlet garantisi vermesi olsun, ve isterse “mecburiyetten” olsun, bunun adı “devletin ekonomiye müdehalesi”dir.

Serbest piyasanın "devletleri" ne yaptı? Ülke ülke devlet müdehaleleri için TIKLAYINIZ

Çünkü serbest piyasanın bir diğer ifadesi olan “rekabet şartları”nı ortadan kaldırıyor. Kötü yönetilmiş şirketleri iyilerle eşit kılıyor, onları kurtarıyor, bir tür haksız rekabet yaratıyor.

Dahası devlet bu yardım karşılığında küresel ve yerel firmaların “varlıklarını” garanti olarak görmek istiyor. Yani, “sana bu parayı vergi mükelleflerinden alarak veriyorum, karşılığında garanti olarak varlığını istiyorum” diyor.

Kısaca, “devletleştiriyor”. Bu andan itibaren de ekonomik dönüşüm, politik dönüşüme kapı aralıyor. Devlet oyuna dönüyor!

İşte Türkiye’de örneğin Mehmet Altan gibi ekonomi uzmanlarının yarım ağızla itiraz ettiği, Emre Aköz gibi yazarların “Kapitalizm ölmez, daha yapacak çok işi var” diye kaygılandığı, kapitalist piramitin en tepesindeti Bill Gates’in “Kapitalizmin sonu olmaz, resesyon yaşanmaz” diye ikirciklendiği, ABD’de “National Review” gibi dergilerin Adam Smith’i ağlarken grafiklendiren kapaklarının arkasında hep bu kaygı var.

Peki kapitalizm gerçekten ölür mü? Bu sorunun yanıtına “evet” demek çok zor. Ama poposuna sıkı bir tekme yediği doğru.

Bu haber 1,154 defa okundu.