Açıklıyoruz: Kim kazandı?

Tüm dünyanın yakından izlediği ABD Başkanlık seçimlerine iki aydan kısa bir süre kalırken bu sabah TSİ 04:00’te Cumhuriyetçi aday John McCain ile Demokrat aday Barack Obama kozlarını Mississippi Üniversitesi’nde düzenlenen ve televizyonlardan canlı olarak yayınlanan oturumda paylaştı. Adaylara ekonomiden dış politikaya birçok konuda görüşleri sorulurken konuşma süreleri iki dakikayla sınırlandırıldı. Obama’nın McCain’e ‘John’ diye hitap ettiği gözlerden kaçmazken McCain rakibine Obama dedi ve sık sık ses tonunu yükseltti.

Öte yandan adaylar konuşmalarında Amerikan halkını ikna için aralarındaki farkları ortaya koymaya çalıştı. Ancak her iki adayın birçok konuda ortak görüşü vardı ve özellikle dış politika konularında McCain sık sık ‘tecrübesine’ atıf yapması dikkatlerden kaçmadı. McCain Afganistan ya da Irak’la ilgili tartışmalarda o ülkelerde bulunduğunu ve yaşadıklarını anlattı. McCain Obama’yı sık sık ‘gitmedi, bilmiyor’ diye sıkıştırmaya çalıştı.

Kim hangi konuda üstünlük sağladı?

Tartışma sırasında adaylar farklı konularda rakibine üstünlük sağladı. Irak savaşını Obama kazanırken, İran konusu ortada kaldı. Rusya konusunda öne geçen McCain, ekonomik konularda rakibini sıkıştırabildi.

Irak savaşını bilekliğiyle kazandı

Irak konusunda Cumhuriyetçi Parti başkan adayı John McCain, geçen yıl işlerin kötü gittiği bir ortamda kendisinin güçlü şekilde asker artırımı politikasını desteklediğini, Demokrat Parti başkan adayı Barack Obama’nın ise o sırada bu ülkeden çekilmekten yana olduğunu ve ABD ordusunun Irak’taki ödeneğinin kesilmesi yönünde oy kullandığını belirterek, sonuçta kendisinin haklı çıktığını vurguladı. Obama ise, “Haksızsınız, savaşın 2007’de değil 2003’te başladığını unutuyorsunuz” diye karşılık vererek, savaşın baştan yanlış olduğunu söyledi. Askerlerin mücadelesini desteklediğini sıklıkla vurgulayan Obama ancak Amerikan yönetiminin Afganistan’daki cepheyi kapatmadan Irak’ta yeni cephe açmasının Amerikalı komutanlar tarafından bile hoş karşılanmadığını belirtti.

McCain, Irak’ta bundan sonra ne yapılacağına bir sonraki başkanın karar vereceğini hatırlatarak, bu kararın ABD için yaşamsal önem taşıyacağını ve erken çekilmenin çok ciddi zararlara yol açacağını kaydetti. ABD’nin ilgisini gereksiz yere Irak’ta yoğunlaştırmasından dolayı Afganistan’daki mücadelenin ve el Kaide ile savaşın geri planda kaldığını anlatan Obama ise kendisinin Afganistan’a gereken önemi vereceğini dile getirdi.

Öte yandan Irak’tan çekilme ile ilgili McCain bir asker eşinin anlattığı ‘duygu yüklü’ anısından bahsedince dikkatleri üzerine çekti. Asker eşinin ‘kocamın boş yere ölmediğini gösterin’ dediğini aktaran McCain ‘işte bu yüzden askerlerimizin Irak’ta başarıya ulaşmasına izin vermeliyiz’ dedi. Bunun üzerine kolundaki bilekliği gösteren Obama ‘bu bilekliği bana bir asker annesi verdi ve bana şunu söyledi: daha fazla asker ölmemesi için elinizden geleni yapın!’ Bu diyalog Irak tartışmasının can alıcı noktalarından birisiydi.

Obama’dan Kissenger’lı yanıt

İran konusunda sertlik yanlısı olarak bilinen McCain, bu ülkenin silah üretmeyi amaçladığı iddia edilen nükleer programına karşı herhangi bir askeri müdahaleden bahsetmedi ve bir “demokrasiler birliğinin” etkili yaptırımlarıyla bu konunun çözümlenebileceğini belirtti. İran konusunda sık sık rakibini Ahmedinecad’la görüşmek isteyen adam diye suçlayan McCain, bir ara Ahmedinecad’ın ismini söylerken oldukça güçlük çekti. Obama ise, “Sizin danışmanınız (eski dışişleri bakanı Henry Kissenger) bile İran ile diyalogdan yana. ABD’nin güvenliği söz konusuysa, gerekli gördüğüm kişiyle gerekli gördüğüm zamanda görüşürüm” dedi.

Rusya konusunda ayrışma yok!

Rusya konusunda McCain, Obama’yı Gürcistan’daki savaşta Rusya’ya yumuşak tepki vermekle suçlayarak, Moskova’nın bundan sonra gözünü Ukrayna’ya ve özellikle bu ülkeye ait Kırım yarımadasına çevirebileceğini söyledi. Obama ise Rusya’nın ABD için bir risk olduğunu ancak bu riski ABD’nin müttefikleriyle beraber çalışarak azaltabileceklerini söyledi. Obama ayrıca Rusya’nın petrodolar zengini olduğunu bu yüzden ABD’nin alternatif enerji kaynaklarına yönelmesi gerektiğini sözlerine ekledi.

Ekonomi can alıcı nokta

Elbette ABD seçimlerinde dış politika tercihleri kamuoyunu ikna konusunda önem taşıyor. Ancak Amerika uzmanlarının sıklıkla tekrarladığı bir şey var: ABD seçimlerini son kertede dış politikadan ziyade iç politika ve ekonomi belirliyor. İşte bu yüzden adayların ekonomik konularda ne söyledikleri Kasım ayında yapılacak seçim için oldukça önemliydi.

Ekonomide McCain, Obama’nın politikalarının müsrifçe olduğunu savunarak, Demokrat adayı yeni vergiler getirmeye çalışmakla eleştirdi. Obama ise McCain’i, son sekiz yılda başarısızlığı tescillenmiş ekonomik politikaları devam ettirmek istemekle suçladı. Hem McCain, hem Obama, halen Kongre’de görüşülmekte olan 700 milyar dolarlık finans sektörünü kurtarma planına ilişkin açık bir görüş belirtmekten kaçındı. McCain Amerikan halkına kurulacak yeni 35 nükleer santralle 700 bin kişilik istihdam yaratacağı ve böylece petrole bağımlılığı azaltacağı vaadinde bulunurken Obama alternatif enerji kaynakları üzerinde durdu. Ancak Obama’nın alternatif enerji ile ilgili getirdiği somut bir proje yoktu. Bu yüzden McCain’in ekonomi konusunda bir adım öne çıktığı söylenebilir.

McCain'in özellikle ekonomik konularda somut veriler ortaya koyması tartışmanın galibinin Cumhuriyetçi aday olduğu izlenimini doğurabilir. Ancak tıpkı Kemal Kılıçdaroğlu ve Dengir Mir Mehmet Fırat arasında yaşanan tartışmada olduğu gibi bu tür 'düello'larda genellikle kazanan taraf olmuyor. Bu sabah yapılan tartışmanın sadece kararsızlar üzerinde etkili olduğu, kararsız oyları McCain'e doğru yölendirmekle sonuçlanacağı söylenebilir.

iyibilgi.com