Global krizde gol atacak ve yiyecek ülkeler!

ABD kaynaklı kredi krizi tüm dünyada felaket çanları çaldırırken, içeride reel kesim dışında ciddi anlamda konuya eğilen yok. Acil önlem gerektiren krizi unutturan ‘maç’lar, ‘rövanşlar’ ve tartışmalardan öyle yorulduk ki, bu önemli konuya enerjimiz kalmadı…

Eğer önlem almada geç kalırsak, gol yememiz muhtemel… Ama bir ülke var ki, o bütün dünyaya gol atacak… Yeni Şafak Ekonomi Müdürü İbrahim Kahveci açıklıyor…

ABD kriz artırıcı önlemler alıyor!

ABD önlem almak için neden bu kadar gecikti?

ABD aslında çok şey yaptı. Asıl Türkiye hiçbir şey yapmadı. 2007 Şubat’ta Amerikan Merkez Bankası (FED), para politikası kurulu toplantısını beklemeden 0.75 gibi ciddi oranda bir faiz indirimi yaptı. Ama bizde faiz indirimleri durdu. ABD para politikası açısından çok önlem aldı.

Krizin müsebbibi mevcut yönetim. Bush yönetimi, çatışmacı bir politika izliyor. ABD’deki mevcut yönetim gitmeden kriz açısından bir düzelmeden söz edilemez.

Krizin çözümü güven

Peki, çözüm ne?

Bunlar krizi artırıcı önlemler aslında. Çözüm olmayacak. ABD Hükümetinin çaresi yok. Çözüm bulamayacak. Çözüm kendisinin gitmesi, bunu kendisi de biliyor. Çözüm ABD Başkanının dünyaya bakışının değişmesi. ABD’de barışçıl bir yönetimin gelmesi.

En ana sorun dünyada, güven. Ne kadar zenginlik de olsa güven şart. Bunu Başbakan Erdoğan da, Merkel de söyledi. Dünyada barışı oturtacak zihniyet gelmeli. Seçim anketlerinde, krizle birlikte Obama öne geçti. Sebebi bu.

Kriz daha gelmedi

Krizin en sert aşaması gelmedi. Reel sektöre sirayet etmedi. ABD daha bir çeyrek bile gerilemedi. Aslında daha kriz gelmedi. Yüzyılın krizi diyorlar; borsa daha bundan 5-6 yıl önceki kriz kadar bile düşmedi.

Önce borsa en kötüyü görecek. Sonra reel sektör, ardından da mali kesime yansıyacak. Daha önümüzde çok yok var. Sorunu kökten çözücü önlemler alınmıyor.

Bu kriz dünyayı kaç yıl etkiler?

En az 3-4 yıl etkileyecek… Biz daha dünya krize girmeden krize girdik. Türkiye’de kriz, dünyadan bir yıl daha fazla sürecek. Türkiye’nin kendi yapısal, siyasal sorunları var. Sorunları çözecek bir iktidar -kısmen- var. Ama bu sorunları ortaya çıkartacak muhalefet yok.

Neden elektrik fiyatlarının artması ve üreticiye vurduğu darbe, Yeni Şafak’ta haber oluyor da, muhalefet bu konuyla ilgilenmiyor?

Doğalgaz fiyatları düşüyor ama elektriğe zam geliyor. Bu krizi artırır bu zam, iptal edilmeli. Politik kavgalar da bu süreçte krize hassasiyeti artırır.

Faiz enflasyonu artırıyor, muhalefet susuyor.

Demek ki iktidarın ekonomi yönetiminde sorun var.

Ama bunun yanında gerçek muhalefet yok; iktidara hatalarını gösteremiyor.

Peki bu krizden hangi ülke(ler) karlı ve zararlı çıkar?

ABD uzun vadede bu krizden karlı çıkar. Ama dünyayı çökertecek. ABD doları da güçlenecek. ABD savaş döneminde Avrupa’yı sömürdü. Avrupa’dan aldığı paraları ödeyecek. Bu krizden Avrupa ve Uzakdoğu ülkeleri zararlı çıkacak.

www.iyibilgi.com özel Seda Baştuğ