Siz hangi takımı seçerdiniz?

24 Eylül 2008 13:04 tsi
İsrail’de iktidarın el değiştirmesi süreci, ABD Başkanlık seçimine denk düşecek! Nasıl denk düşürdüler ayrı konu. Daha ilerisi; Tel Aviv’in müstakbel patronu, Beyaz Saray’ın yeni hamisine göre şekillenebilir. Böylece ortaya iki ‘ta

ABD Başkanlık seçimleri önümüzdeki Kasım ayının başında yapılacak. Bu zaten biliniyor. Ama İsrail’de yeni Başbakanı belirleyecek bir seçimin de yakın (sonraki) tarihe denk geleceği bilinmiyordu.

Ancak Başbakan Olmert’i koltuğundan eden Amerikan orijinli ve akçeli skandal tüm takvimi değiştirdi. İsrail Dışişleri Bakanı Tzipi Livni Olmert’in yerine aday gösterildi, parti içindeki yarışı-rakibi ve eski genelkurmay başkanına karşı-kazandı ve Kadima’nın başına oturdu.

Doğal olarak bu, Livni’yi Başbakanlık koltuğunu da yaklaştırdı. Şimdi hükümeti kurma görevi onun. Ancak bu görevin ifası söylendiği kadar kolay olmayacak. Zira İsrail Meclisi (Knesset) toplam 120 kişiden oluşuyor ve tam 10 parti mevcut.

Yani bir-iki kişilik değişimler bile siyasel sistemi etkileyebiliyor. Bundan öte, birkaç kişilik dengelere ihtiyaç kalmayabilir. Zire, Kadima ile ortaklık yapacak, daha doğrusu iktidar çoğunluğunu sağlayacak-küçükler hariç-görünmüyor.

İlginç bir başka nokta da, Livni’nin siyaset tecrübesi içinde asla yapmaması gereken bir çıkış da bulunması. Livni, hükümeti kurmak için kendisine tanınan 42 günlük süreyi (olmazsa 90 gün içinde seçim yapılacak) boşvererek 10 gün içinde bu işin bitmesi yolunda muhataplarına haber göndermiş bulunuyor.

Anlaşılması hayli zor bir hamle ve dünyanın pek az ülkesinde bir politik liderin kendi önünü bu yolla tıkamasına şahit olunuyor.

Ama bu da Tzipi Livni’nin Başbakanlık hayallerine ket vuracak bir diğeri kadar anlamlı değil. Zira ülkedeki anketler olası bir seçimde Binyamin Netenyahu’nun liderliğini yaptığı Likud partisine zafer vaadediyor.

Kararı küresel tanrılar verecek

Bu durumda ortaya şöyle bir tablo çıkıyor. İsrail’de hükümet kendi halinde işlerken, dengeler bir şekilde “bozuluyor” ve ortaya önce Livni’nin olası Başbakanlığı ardından da, seçim gündeme geliyor.

Bu düz formülasyona uygun olarak ve İsrail iç dengelerine bakarak şunu söylemek olası hale geliyor. İsrail’i bundan sonra kimin yöneteceği dana çok Ortadoğu, İran ve Suriye (Filistin) konularında ne yapılacağı sorusuna verilen yanıt belirleyecek.

Zaten şu sıralar Tel Aviv’in en çok üzerinde durduğu konular bunlar ve hangi liderin nasıl bir yol tercih edeceği.

Tzipi Livni’nin halihazırdaki süreci devam ettiren, İran’la sıcak çatışmaya girmeyen, Suriye barış sürecini bir şekilde itekleyen (bir yere varmayacağı söylense de), Filistin’de belki bir devlet oluşumuna imkan veren politikalar takip edeceği fikri hakim.

Netenyahu’nun iktidara gelmesi durumunda ise İsrail politikalarının sertleşmesi kimseyi şaşırtmayacak. Örneğin bu durumda İran’a bir saldırı ihtimali yüksek bulunduğu gibi, Filistin’de bir devlet kurulması tamamen hayal olacak.

Başkan’ın uzaktaki adamları?

Muhtemelen liderin seçilmesi kriterlerine içine bu denklemler başat olarak girdiğinde, ABD Başkanı’nın kim olacağı sorusu daha büyük ve “etkin” önem taşıyor. Cumhuriyetçi Parti adayı McCain’in kazanması durumunda bölgede “sertlik” yanlısı veya en azından konjonktürün devamı yönünde irade belirmiş olacak.

Bu irade İsrail seçimlerine Netenyahu’nun seçilmesi biçiminde yansır mı sorusu kritik. Tersine, Demokrat aday Obama’nın Beyaz Saray’a ulaşması halinde ise Tzipi Livni’nin Tel Aviv patronu olabilir önermesi de kritik.

Kısaca, McCain-Netenyahu veya Obama-Livni takımları arasında bir olasılık göz önüne geliyor. Zaten İsrail-ABD ilişkilerini “kutsal ittifak” bağlamında okuyanlar için bu kulvar adeta bir zorunluluk ve eşyanın tabiatına uygun.

Şimdi bu tezi savunanların eline “İsrail seçimlerinin neden ABD seçimlerinin hemen ertesine gelme olasılığı belirdi” sorusu/delili geçmiş bulunuyor.

Peki bu iki takımdan hangisi başarılı olacak? “Bu sorunun yanıtını İsrailli ve Amerikalı seçmenler verecek” diyerek yazımızı bitirmek mümkün. Ama küresel tanrıların konuştuğu durumlarda sıradan seçmenlerin oyları çoğu zaman işe yaramıyor.

www.iyibilgi.com

Bu haber 674 defa okundu.