İnanılmaz olaylar: Riyad 'Çar'k ediyor!

23 Eylül 2008 14:48 tsi
Ortadoğu’da garip olaylar yaşanıyor. Bu olayların göbeğinde Beyaz Saray’ın her odasına girebilen bir Arap var. O Arap son altı ayda altı kez Putin’le buluştu. Bu süre içinde dünyanın ilgili tüm bölgelerinde daha garip olaylar yaşandı. Za

18 Mart. Beyaz Saray. Artık 79 yaşına gelmiş bulunan ve 25 yıldır görevde olmayan eski Dışişleri Bakanı Henry Kissinger, Rice ile 15 dakikalık görüşme yaptı. Tesadüfen şehirde bulunuyordu.

 - “Bekleme ne kadar uzarsa o kadar insan savaş kararını sorgular. Nişan aldığınız zaman tetiği çekmeniz gerekir.”

- “Anlıyorum. Ben de aynı fikirdeyim.”

Kissinger odayı terk ederken Oval Ofis’in önünde, arkası dönük bekleyen Arap’ı tanıdığını düşündü. Ama üzerinde durmadı.Oysa gerçekten iyi tanıyordu.

Arap el yordamıyla ilerlemeye çalışıyordu. Akşamki ültimatom hakkında kendisine bir şey söylenmemişti. Aslında hep Bush’un açık sözlü, düşündüğünü söyleyen biri olduğuna inanmıştı.

Başkan’la Cuma günkü görüşmelerini anımsadı.

- “Gidiyoruz. Ciddiyim… Bana güven.”

İnandırıcı ama kesin değildi. Önceden bilinmeyen ya da anlaşılmayan nedenlerle yön değiştiren, Amerikan Başkanları dahil çok insan tanımıştı.

Rice’a Bush’u görmek istediğini söyledi. 11 dakikalık kısa bir süre de olsa yanına girdi.

- “Sayın Başkan umarım fikrinizi değiştirmediniz?”
- “Sana fazla bir şey söyleyemem ama söz veriyorum ki ilk bilen sen olacaksın. Endişe etme. İnan bana.”
- “Size güveniyorum ama Allah aşkına geri dönülmeyecek noktadayız!”

Şimdi…

Başkan Bush, Arap’a verdiği sözü tuttu. Bir gece limuzininin içinde Washingon’da bir ziyarete giden Arabın cep telefonu çaldı ve karşıdaki ses “şimdi” dedi.

O kadar. Telefon kapandı ve Arap uluslararası bir başka numarayı çevirdi. Karşısına direkt olarak Kral çıktı.

- “Başladı”

Başlayan şey Irak savaşıydı.

O Arap ise Prens Bandar bin Sultan. Suudi Arabistan’ın ABD Büyükelçisi veya kendisini iyi tanıyanların tanımlamasıyla ABD’nin Washington’daki Suudi Elçisi!

Öyle tanımlanıyordu çünkü, Beyaz Saray’da dünyada hiçbir yabancının veya diplomatın sahip olamayacağı özel ilişkilere sahipti. Tıpkı yukarıdaki gerçek öyküde olduğu gibi.
Bu olayı anlatmamızın ve sözü Prens Bandar’a getirmemizin sebebi şu; Bugün Suudi Arabistan Milli Güvenlik Konseyi’nin Genel Sekreteri olan Prens Bandar, o eski günlerden çok daha farklı “görünen” bir pozisyonda bulunuyor.

Ama “görünen” sözü önemli. Bundan yaklaşık 10 gün önce Prens Bandar’ın garip ziyaretleri ortaya çıktı.

Bandar, kısa süre içinde tam altı kez Rusya’ya gitti ve Putin’le görüştü. Bandar’ı yeni tanıyanlar için ziyaret sayısı dışında pek şaşırtıcı şaşırtıcı gelmese de, tanıyanlar için Bandar’ın bir doğu ülkesine gitmesi bile aslında önemli.

Çünkü ülkesinin ve kişiliğinin tamamını Batı’ya adamış Prens Bandar’ın bir doğu ülkesine gittiği, geçmişi ve konumu düşünülse bile görülmüş değil.

Elbette konu ziyaret coğrafyası değil. Türkiye’de bu haberi-bizim rastladığımız kadarı ile- Time Türk haber sitesi duyurdu ve benzer bir merakı dile getirdi. Ancak bu seri ziyaretlerin üzerinde daha çok durulması gerekiyor.

6 ayda 6 kez…

Bandar’ın (bir çok Türk metinde Prensin ismi Bender olarak geçer, ancak doğrusu “Bandar”dır.) Rusya ziyaretlerinin içeriği net bilinmiyor.

Hatta resmi kaynaklarda bu sayı dört veya beş olarak zikrediliyor. Tersine ziyaretleri “düz” olarak aktaran haberler sayıldığında sayı tam olarak altı.

Suudi Arabistan gibi bir ülkenin en önemli diplomatik ve güvenlik figürü olan Prens Bandar’ın (aynı zamanda Suudi Kralı Abdullah bin Abdülaziz’in kardeşinin çocuğu) ziyaretlerinin nedeni çözülmeli.

Çünkü bu ziyaretler hep önemli olayların öncesine denk geliyor. Bununla birlikte stratejik bazı kaymalar olduğu da görülüyor.

İlk ve aleni ihtimal silah anlaşmaları. Bandar’ın Rusya ile milyarlarca dolarlık silah anlaşması yaptığı biliniyor. Ama bu konunun muhakkak açılması gerekiyor.

İran’la ilişkini kes!

Bu muazzam silah anlaşması için Riyad’ın Rusya’ya bir şart ileri sürdüğü dillendiriliyor. O şart, İran’la ilişkisini kesmesi.

Rusya Kommersant Gazetesi’ne göre hem Putin hem de Medvedev’le görüşen Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Suud El Faysal, (Şubat) Rusya 'ya İran ile işbirliğini durdurma önerisinde bulundu. Ama Kremlin reddetti.

İşte bu öneri geçtiğimiz ay Bandar bu öneriyi yineledi. Suudi Arabistan 'ın 150 T-90 tipi tank, 160 helikopter ve en az 2,2 milyar dolarlık hava savunma sistemleri satın alacağını belirtmiş.

Bu Rusya için bulunmaz nimet sayılabilir. Çünkü Moskova, İngiltere ile ABD'nin hakim olduğu bu piyasaya girme yollarını uzun süredir arıyor. Gazetenin iddiası bu olmakla birlikte Moskova açısından söylenenler “çirkin”!

Yani bu teklifin geldiğini reddediyorlar. Arkasında bir ahlaksız teklif olsun veya olmasın. silah anlaşması meselesi kesin. Çünkü bu anlaşma imzalandı! Bu zaten önemli.

Fakat daha tehlikeli şüpheler de mevcut. Anlaşmanın imzalanması İran teklifinin hayata geçtiği olarak dedikodulandırılsa da, Batı içinde bu anlaşmanın boyutlarından ikirciklenen çok kesim var.

Riyad delirir mi?

Prens Bender, Putin ile yaptığı görüşmede, Moskova ile ilişkilerin stratejik konuma geldiğini ve Kral Faysal 'ın ekonomik ve askeri cepheler ile enerji ve güvenlik cepheleri oluşturulması önerisini iletmek istediğini söylemişti.

İşte bu cümlede çizilen tablo “stratejik bir işbirliği” anlamına geliyor ki bu da Batı için büyük tehlike. Yani açıkça söylenirse Suudi Arabistan’ın Rusya eksenine kayması ihtimali!

Cümle, diplomasi ve reel-politik açısından imkansız dursa da, Bandar’ın karşıt cümlesi de burada işte.

“Moskova haklı!”

Bu tezi destekleyen bir diğer bilgi ise, Rusya’nın Gürcistan müdehalesine Suudiler’in gösterdiği reaksiyon. Prens Bandar ülkesine döndüğünde şu açıklamayı yaptı; “Rusya’nın Gürcistan’a müdahalesini anlayışla karşılıyoruz”.

O halde şu sorunun sorulması gerekli hale geliyor; Arabistan on yıllardır sürdürdüğü çok ama çok yakın Batı ile ilişkilerinden vazgeçip Doğu blokuna mı yaklaşıyor?

Moskova ziyaretinden önce Prens Bender bin Sultan’ın, Çinli siyasetçilerle görüştüğü de biliniyor. İçeriği ise meçhul.

Bu olasılık ne denli doğru bilinmez ama şaşırtıcı olduğu kesin. Şaşırtıcı bir başka nokta ise bu dosya için Suudi Arabistan’dan bile Batılı olan Bander’in elçi kılınması.

Riyad’ın “kelle” korkusu

Böylesi bir dönüşüm için Riyad’ı ikna eden “çok sağlam” gerekçeler ne olabilir? Doğrusu alt alta gelince makul sayılabilecek ilginç nedenler var.

Birincisi Ortadoğu’da bitmeyen Şii-Sunni çekişmesinde İran’ın pozisyonu. Tahran’ın bu çekişmede gittikçe avantajlı hale gelen konumu Arabistan’ı çok huzursuz ediyor ve bir an önce dengelerin kurulması yolunda sürüklüyor.

Hele ABD Başkanlık seçimlerinden bu dengeleri çok umursamayan bir liderin çıkması durumunda Riyad’ın işi daha da zorlaşacak!

İkinci konu enerji meselesi. Rusya ve Arabistan dünyanın en büyük petrol-doğalgaz ihracatçıları. 14 Temmuz’de İngiliz Reuters’in yayınladığı bir makale iki ülkenin petrol meselelerinde anlaştığını söylüyordu ve buradaki aracı da yine Prens Bandar’dı! (http://uk.reuters.com/article/oilRpt/idUKL1424554320080714)

Ve son gerekçe-işte bu en ilginci sayılabilir-; Prens Bandar Rusya’dan Arabistan’a döndüğünde, kendisinin adının da karıştırıldığı bazı “darbe” haberleriyle karşılaştı.

İsrail’e ait olduğu söylenen bir bir internet sitesi (Suriye istihbaratına göre!), 150 civarında subay tutuklandığını, Krallığa ait muhafız ordusunda kırmızı alarm verildiğini duyurdu.

Bu haber 4,209 defa okundu.