Asrın kurtarma operasyonu

22 Eylül 2008 10:10 tsi
700 milyar dolarlık plan nefes aldırdı

ABD Başkanı Bush, finansal depremden kurtulmak için hazırladığı 700 milyar dolarlık plan daha açıklanmadan piyasalara rahat nefes aldırdı. Cuma gününden itibaren yükselişe geçen tüm dünya borsalarının plan nedeniyle yine yükselişe geçmesi bekleniyor..

ABD Kongresi'nden 700 milyar dolarlık onay çıkarmaya hazırlanan Bush Yönetimi'nin planla birlikte borsalara cuma gününden sonra pazartesi de nefes aldırması bekleniyor. Plana eleştiriler yapılmasına karşın ABD mali sisteminin önünü açması açısından genel olarak sahiplenenlerin sayısı bir hayli fazla. 700 milyar dolarlık kurtarma paketi, 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı'ndan bu yanaki en büyük kurtarma paketi olarak tarihe geçecek. Hafta sonu çalışarak 3 sayfalık paketin ayrıntılarını tamamlayan ABD yönetimi kongre onayının gelmesiyle bir hafta içinde plan yürürlüğe sokacak. ABD Hazine Bakanlığı ile Merkez Bankası Fed arasında taslağa ilişkin görüşmelerde, sadece ABD kaynaklı mali kuruluşlar değil, Amerikan mali sektörünü istikrara sokmak amacıyla, merkezi ABD dışında olan ancak Amerika'da faaliyet gösteren mali kuruluşlara da mali destek verilip-verilmemesi üzerinde tartışıldı. ABD Hazine Bakanı Henry Paulson yabancı bankaların da faydalanabileceğini, çünkü bunun ABD ekonomisini ilgilendirdiğini söyleyerek pakete dahil etti.

BANKALARA KARIŞACAK
Hazine'nin önerisinin onaylanmasıyla, ABD yönetiminin borçlanma limiti, 10.6 trilyon dolardan, 11.3 trilyon dolara çıkacak. ABD Hazinesi, 700 milyar dolar ile mali kurumların karşılıksız borçlarını, iki yıllık bir sürede satmasına imkân verecek. Hazine, bankalara karşılıksız sağlayacağı bu para karşılığında, bankalardan herhangi bir varlık satın almazken sadece, destek sağladığı bankalar ve mali kurumları yeniden düzenleyecek, operasyonlarına karışabilecek.

Hedge fon ve türev ürünler pakette yok

Hazine, Fed ve Kongre'nin üzerinde çalıştığı plana göre yapılacaklar şunlar:

* Mortgage'a dayalı teminatlar satın alınacak. Ancak yabancı türev ürünler (krizin büyümesine neden olan yatırım araçları) alınmayacak.

* Sadece ABD'li finansal kuruluşlardan satın alım yapılacak.

* Hedge fonlar planın dışında kalacak.

* Portföy yönetimi için dışarıdan yatırım uzmanları görevlendirilebilecek.

* Satın alınan varlıklar için dolar bazında yüzde 50 indirimli fiyat uygulanacak.

* Hazine, Freddie Mac ve Fannie Mea tahvil alımlarını artıracak.

* SEC'in (ABD'nin sermaye piyasası kurulu) aldığı 10 günlük açığa satışa yasak kararı 30 güne uzatılabilecek.

* Hazine yatırım fonlarını 50 milyar doların üzerinde sigortalamak için ücret alacak.

'Ülkeler paket hazırlasın'

Henry Paulson, kongredeki Demokrat üyelerin, ek önerilerde bulunmasından çok paketin bir an önce çıkması için destek vermelerini istedi. Demokratlar, kurtarma paketinden, ipotek riski bulunan kredi almış konut sahiplerinin de faydalanmasını istiyor. ABC televizyonuna konuşan Paulson ise paketin sulandırmadan acilen çıkması gerektiğine işaret ediyor. ABD Hazine Bakanı Paulson diğer ülkelerin de ABD'nin yaptığı gibi kurtarma paketi hazırlamaları çağrısında bulundu.

Muhalif gazeteler bile operasyonu alkışlıyor

ABD'DE 700 milyar dolarlık plana muhalefet de destek verirken bazı uzmanlar "gecikmiş karar" bazıları da "bu paket de yetmeyecek" değerlendirmesinde bulunuyor. 700 milyar dolarlık kurtarma paketinin ABD'deki her vatandaşa ek 2 bin dolarlık yük getireceğine vurgu yapan New York Times gazetesi, bunun 2009 yılındaki bütçede ek 500 milyar dolarlık açığa da yol açacağını yazdı. Ekonomik krizden dolayı Beyaz Saray'a sert eleştiriler yönelten New York Times başta olmak üzere birçok muhalif gazete, Bush yönetiminin kriz patladıktan sonra gösterdiği başarıyı da övüyor. 1929'da patlak veren büyük krize, o zaman Beyaz Saray'da oturan Franklin Delano Roosevelt'in ancak 90 gün sonra müdahale ettiğini ve çok geç kaldığını belirten gazete, "Bush yönetimi krize hemen ilk günden el attı. Krizin yayılarak küresel ekonomiyi etkilemesini aldığı yerinde tedbirlerle önledi" yorumunda bulundu.

Muhalefetten de Bush'a destek geldi

ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelocy, hükümetin vergi mükelleflerini güvence altına alması gerektiğini söyledi. Pelocy, "Beyaz Saray'ın 700 milyar dolarlık kurtarma paketine destek veriyoruz. Demokrat Parti olarak ekonominin krizden kurtulması için Bush yönetimiyle ortak çalışacağız" dedi. Demokrat Parti milletvekili ve Temsilciler Meclisi Mali Hizmetler Komitesi Başkanı Barney Frank de "Temsilciler Meclisi olarak, paketin kabulü için Senato ile çok yakın çalışıyoruz" diye konuştu.

Obama: Paket halka yararlı olmalı

DEMOKRAT Parti başkan adayı Barack Obama daha önce yaptığı açıklamada pakete şartlı destek verdiğini söylemişti. Obama "Bizi hükümetin yardım paketinin sadece Wall Street (finans merkezleri için) için değil Main Street (normal insanlar) için de işe yaracağından emin olmak istiyoruz" diyerek tek taraflı paket olmaması gerektiğine işaret etmişti. New York Senatörü Demokrat Partili Charles E. Schumeri de "Paketin sıradan Amerikalıya faydası dokunacağı kanısında değilim" yorumunda bulundu. 

İstenmeyenler halkın kucağına!

700 milyar dolarlık kurtarma planı ile ilgili karşıt görüşler de var. Financial Times yazarlarından Martin Wolf ABD Hükümeti'nin bu güne kadar attığı adımlarla piyasalara güven yerine endişe verdiğine dikkat çekerek atılan bu adımla adeta günah çıkarmaya çalıştığını ileri sürdü. Eski Dünya Bankası Başekonomisti Joseph Stiglitz ise planı büyük haksızlık olarak niteleyerek, "Kimsenin istemediği batık yatırım araçları sıradan vatandaşların kucağına atıldı. İnanamıyorum" dedi.

Sabah

Bu haber 438 defa okundu.