Borsa'da ABD depremi

15 Eylül 2008 14:27 tsi
Dış dalga kötü vurdu: İMKB düşüyor, dolar yükselişte...

Uluslararası piyasalarda Lehman Brothers'ın iflasını açıklaması ile başlayan tedirginlik giderek artıyor. Yurtdışındaki krizin yansımaları içeride de görülüyor.

BORSA: Güne sert bir düşüşle başladı. Satışlar özellikle ilk seansın ikinci yarısında yeniden hızlanırken, ilk yarı yüzde 4.70 kayıpla 35 bin 291 puandan noktalandı.

DOLAR: Cuma gününe göre hızla yükseldi. Yüzde 2'ye yakın bir değer artışı ile önce 1.26 seviyesine dayandı, sonra 1.2660 YTL'ye kadar yükseldi.

EURO/DOLAR PARİTESİ: ABD kaynaklı tedirginlik euroya yaradı. Euro/dolar paritesi sabah 1.44'e yükseldi. ancak sonrasında gelen dolar alışları pariteyi yeniden 1.42'nin altına indirdi. 

ULUSLARARASI BORSALAR: Yurtdışında sert satışlar izleniyor. Avrupa borsaları yüzde 4'e yakın değer yitirdi. Tüm yatırımcılar Lehman Brothers ile ilgili gelişmeleri takip ediyor.

Dolar 1.26 YTL'yi geçti

ABD'nin en büyük bankalarından Lehman Brothers'ın iflas başvurusunda bulunması ve ABD mali sektörüne ilişkin endişeler piyasaları olumsuz etkiliyor. Özellikle gelişmekte olan ülke para birimlerine sert satışlar gelirken YTL de bundan nasibini alıyor. Bankalararası işlemlerde sabah hızlı bir hareket izlenirken dolar 1.2580 YTL'ye yükseldi.

Öğleye doğru dolardaki yeni bir hareket kuru bu kez 1.26'nın üzerinne taşıdı. dolar saat 12.15 itibariyle 1.2620 YTL'den el değiştirdi. Dolar cuma kapanışta ise 1.2380 YTL düzeyindeydi. 

"YÜKSELİŞ DEVAM EDER"

ABank Döviz Pozisyon Müdürü Sevgi Aytekin, dolarda cumaya göre ciddi bir yükseliş olduğunu ifade ederek, "Yavaş yavaş yükselişe devam ederiz. Çok sert yükselişler olmaz ama aşağı inme olasılığımız kısıtlı olacak. Bence cari açığı yüksek ülkelerin sıkıntısı daha fazla olabilir" dedi.

BORSA DİKİŞ TUTMUYOR

Yurtdışındaki dalgalanmanın en büyük etkisi borsada izleniyor. Açılıştan itibaren satışların hız kesmediği izlenirken, endeksteki kayıp yüzde 5'e yaklaştı. Borsa 35 bin 500 desteğinin de altına sarkarken ilk seans sonunda 35 bin 291 puana geriledi.

Piyasayı değerlendiren uzmanlar, borsada iki farklı etkiye dikkat çekiyor. Birinci sıraya yurtdışındaki dalgalanmayı koyan uzmanlar, ikinci olarak ise Türkiye ekonomisindeki düşük büyüme rakamlarını gösteriyor. Geçen hafta açıklanan ve beklentilerin oldukça altında kalan büyüme rakamlarının piyasadaki endişeleri artırdığını belirten uzmanlar, borsadaki satışların da arttığını ifade ediyor.

A Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Murat Salar, asıl sorunun dışarıdan kaynaklandığını ancak içeride de düşük çıkan büyüme ve yüksek işsizlik rakamları ile sıkıntılı bir süreçten geçildiğini ifade etti. Salar, şöyle konuştu:

"Bu tip günlerde hep kötümser konuşmalar ağırlıktadır ama bazı risklerin artık fiyatlara girdiğini görmek gerek. borsalarda ekimin ikinci yarısından itibaren yıl sonuna kadar sürecek olan yukarı bir tepki yaşanmasını bekliyoruz. Bu noktada özellikle AD'deki başkanlık seçimlerine ilişkin beklentiler etkili olacak. Mevcut durumda riskler var ama bize göre bu seviyelerden kademeli olarak borsaya yatırım yapılabilir."

ÖNCE EURO SONRA DOLAR

Lehman Brothers ile ilgili olaylar sabah yurtdışında euroya alım getirdi. Geçen hafta 1.38 seviyelerini gören euro/dolar paritesi bu sabah 1.44 sınırına kadar yükseldi. Ancak sonrasından ibre yeniden dolara döndü ve parite 1.42'nin altına indi.

Anatolia Capital Genel Müdürü Okan Aybar, doların 1.60’lardan itibaren başlattığı yükselişle birlikte Euro/Dolar paritesinin 1.38’li rakamlara kadar gerilediğini söyledi. Aybar, "Ancak son Lehman olayı, Doları yükselten faktörlerden olan güvenli liman meselesini Euro lehine çevirdi. Bu hafta içinde Euro lehine olan hareketlerin belirgin bir dalgalanma içinde devam edebileceğini tahmin ediyorum." dedi.

AVRUPA BORSALARI DÜŞÜYOR

Avrupa borsalarında hisseler, ABD'li Lehman  Brothers'ın iflas başvurusu açıklamasından sonra hızla değer kaybetti. Avrupa'nın en büyük 300 şirketini kapsayan “FTSEurofirst 300” endeksi  yüzde 3,1 değer kaybederek, 1.126,08 puana geriledi.

Londra Menkul Kıymetler Piyasasında FTSE 100 Endeksi öğle saatlerine yaklaşılırken yüzde 2.58, Almanya'da borsanın temel göstergesi DAX Endeksi yüzde 2.74 ve Fransa'da CAC 40 Endeksi de yüzde 3.28 değer kaybetti.

BNP Paribas, Credit Agricole, Dexia, Fortis, Societe Generale  bankalarının hisseleri yüzde 6 ila 9 oranında düştü. Dün bir gazetenin, yılın  ikinci yarısında riskli yatırımları nedeniyle 5 milyar dolar daha zarar edeceğini  yazdığı İsviçreli UBS bankasının da hisseleri yüzde 8,4 düştü.

İngiltere'de Royal Bank of Scotland'ın hisseleri yüzde 12, Halifax-Bank  of Scotland'ın hisseleri yüzde 10'dan fazla ve Barclays bankasının hisseleri de  yüzde 6 indi.

İşte İMKB ve dünya borsalarını sallayan gelişmeler:

Dünyayı sallayan iflas: Lehman Brothers 

Son günlerin en çok konuşulan kurumu olan Lehman Brothers, sonunda iflasını açıkladı. İflas  başvurusunda bulunan şirket, broker-dealer biriminin ve diğer iştiraklerinin bu başvuruda yer almadığını duyurdu.

Lehman, broker-dealer birimini satmanın yollarını ararken, yatırım yönetimi bölümünün satışı için de birkaç potansiyel alıcıyla ileri derecede görüşmelere devam ediyor.

Lehman'ın mahkemeye yaptığı iflas başvurusunda yer alan bilgiye göre, şirketin 31 Mayıs itibariyle toplam aktifleri 639  milyar dolar olurken, şirketin aynı tarih itibariyle toplam borcu 613 milyar dolar seviyesinde bulunuyor.

İflas başvurusunda ayrıca Citigroup'un ve Bank of New York Mellon'un elinde 138 milyar dolarlık Lehman tahvili bulunduğu belirtildi.

Lehman'ın iflas başvurusunda bulunması öncesinde Bank of America  Merrill Lynch'i  50 milyar dolara  satın aldığını açıklamış, American Insurance Group  ise Fed'den 40 milyar dolarlık köprü kredisi talep etmişti.

Herkes terketti   
 
ABD tarihinin en büyük iflası olarak nitelendirilen Lehman Brothers'ı çalışanları da terkediyor.  Dünya genelinde 25 binden fazla çalışanı bulunan Lehman'ın binaları yavaş yavaş boşalıyor. Çalışanlar kutulara doldurdukları özel eşyalarını evlerine taşırken ilginç görüntüler oluşturuyor.

* Pamuk ticaretiyle uğraşan üç Alman göçmen kurdu
* 158 yıllık firma
* 25 bin çalışan
* Asset Magazine'den 2008 En İyi Türev Ürünler ödülü
* Banker Dergisi'nden Yılın Anlaşmaları dalında iki ödül (2008)
* Businessweek 2008'e göre en iyi yönetilen 50 şirketten biri
* 600 milyar doları aşan borç
* Tarihteki en büyük iflas

 Bakan Şimşek'i üzecek birleşme
 
Uluslararası piyasalarda yatırımcılar Lehman Brothers'ı izlerken sürpriz bir birleşme haberi geldi.
Bank of America, Merrill Lynch'i 50 milyar dolara satın alıyor. Merrill Lynch'i 50 milyar dolara satın almayı kabul ettiğini açıklayan Bank of America, böylece dünyanın en büyük aracı kurumuna sahip olacak.

Dünyanın en büyük aracı kurumlarından biri olan Merrill Lynch’in Devlet Bakanı Mehmet Şimşek açısından özel bir yeri bulunuyor. Kariyerinin en parlak günlerini Merrill Lynch'te yaşayan Şimşek, 2000 yılında girdiği bankadan 2007 yılında  Merrill Lynch’in Ortadoğu ve Afrika Başkanı olarak ayrılmış ve siyasete girmişti.

HİSSEDARLAR İÇİN BÜYÜK FIRSAT

Bank of America, varılan anlaşma gereği tek bir hisse için 29 dolar ödeyecek. Buna karşılık Merrill Lynch hisseleri cuma gününü 50 dolardan tamamlamıştı. Hisseler 2007 Ocak ayında ise 90 dolar seviyesindeydi.

Geçtiğimiz yıl başgösteren mortgage krizinden en çok etkilenen kurumların başında gelen Merrill Lynch, son bir sene içerisinde 40 milyar dolardan fazla zarar etti.

Birleşmenin gelecek yılın ilk çeyreğinde tamamlanmasının beklendiği,  anlaşmanın her iki şirketin yöneticileri tarafından onaylandığı belirtildi. Anlaşmaya göre, Merrill Lynch'in üç yöneticisi, Bank of America'nın Yönetim  Kurulu'na katılacak.

Bank Of America Başkanı Ken Lewis yaptığı açıklamada, Merrill Lynch'i satın almalarının hissedarları için büyük bir fırsat olduğunu  belirterek, “Birlikte, bizim şirketlerimiz işlerimizdeki sinerji nedeniyle çok  daha fazla değerli olacak” dedi.

Merrill Lynch Başkanı John Thain de yaptığı açıklamada,  “Merrill Lynch büyük bir küresel kurum ve Ken Lewis ve bizim üst yönetimimizle,  bu iki şirketin birleşmesiyle dünyanın önde gelen mali kurumunu yaratmak için  ileriye bakacağız” diye konuştu.

Lewis idaresindeki Bank of America, 2004 yılından bu yana diğer  şirketleri satın almaya 100 milyar dolardan fazla para harcadı.

Petrolde sert düşüş   
  
Petrol fiyatlarında çok sert bir düşüş yaşanıyor.Lehman Brtohers'ın istifasıyla karışan piyasalarda petrol fiyatları resmen dibe vurdu. Uluslararası ajanslar gerçekleşen hareketi 'Acil' kodu ile müşterilerine duyururken, Brent petrolün varil fiyatı 93 doların altını gördü. Böylece petrol şubat ayından bu yana en düşük seviyesine geriledi.

Analistler, Lehman Brothers'ın iflası ile global finans krizinin kötüleşeceği ve küçülen ekonomi ile birlikte enerji talebinin düşeceği beklentilerinin fiyatları düşürdüğünü belirtiyor.

Brent petrolün varil fiyatı bugün 4 dolardan fazla düşerken 92.84 dolara kadar indi ve Şubat ayındaki seviyelerine döndü.

Petrol analisti Michael Davies, "Petrol future'ları aşağıda... Finans piyasalarındaki çalkantı yatırımcı güvenini olumsuz etkiliyor ve petrol talebinin azalacağı endişelerini kuvvetlendiriyor" dedi.

7 AYIN EN DÜŞÜK SEVİYESİ

Öte yandan ABD ham petrolünün varil fiyatı da 5 dolara yakın bir düşüşle 96.30 dolara geriledi ve son 7 ayın en düşük seviyesini gördü. Petrol ilk kez cuma günü 100 doların altını test etmiş ve nisan ayından bu yana en düşük seviyesine inmişti.

Commonwealth Bank of Australia emtia stratejisti David Moore petroldeki hareketin bir kısmının da Ike kasırgaının beklendiği kadar hasar yaratmayacağının anlaşılmasından kaynaklandığını söyledi.

 

Bu haber 666 defa okundu.