Türkiye neden durdu?

11 Eylül 2008 11:34 tsi
26 çeyrektir kesintisiz büyüyen Türkiye, bu yılın ikinci çeyreğinde sert bir fren yaptı. Türkiye yılın ikinci 3 aylık döneminde yüzde 1.9 büyüyebildi. Tarımdaki daralma, imalat sanayi ve inşaat gibi ana sektörlerdeki yavaşlama nedeniyle büyüme beklentiler

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), bu yılın ikinci çeyreğine (nisan, mayıs, haziran) ilişkin büyüme hızını yüzde 1.9 olarak açıkladı. Beklentilerden daha düşük gelen bu orana göre, 2008 yılının ikinci üç aylık döneminde, geçen yılın aynı dönemine kıyasla cari fiyatlarla GSYH, yüzde 14.7’lik artışla 240 milyar 867 milyon YTL’ye çıktı. Sonuçta 2008 yılının ikinci üç aylık döneminde, geçen yılın aynı dönemine göre "sabit fiyatlarla" gayri safi milli hasıla yüzde 1.9 artışla, 25 milyar 130 milyon YTL oldu.  

Tarım ve inşaat

Ancak 1.9’luk rakam, 2002 yılının ilk çeyreğinden bu yana en düşük seviye oldu. Böylece tam 26 çeyrektir kesintisiz büyüyen Türkiye ekonomisinin, küresel konjonktürün de etkisiyle sert bir fren yaptığı gözlendi. Tarımdaki daralma, imalat sanayi ve inşaat gibi ana sektörlerdeki düşük büyüme hızı nedeniyle büyüme oranı beklentilerin geresinde kaldı. İkinci çeyrekte tarım yüzde 3.5 küçüldü. TÜİK ilk çeyrekte yüzde 5.6 büyüdüğünü açıkladığı tarım sektöründeki artışı yüzde 2.6’ya revize etti. İkinci çeyrekte imalat sanayi yüzde 2.5, inşaat yüzde 0.9, ticaret yüzde 3.3 büyüme kaydetti. İmalat sanayi yılın ilk çeyreğinde yüzde 7, geçen yılın 2. çeyreğinde yüzde 4.1 büyümüştü. İnşaat sektörü ise ilk çeyrekte yüzde 3.1, geçen yılın ikinci çeyreğinde ise yüzde 7.3 büyümüştü.

6 ayda yüzde 4.2

Altı aylık verilere bakıldığında ise 2008 yılının ocak-haziran döneminde, geçen yılın aynı dönemine göre "cari fiyatlarla" gayri safi milli hasıla yüzde 4.2 arttı. Öte yandan, TÜİK ilk çeyrek için yüzde 6.6 olarak açıkladığı GSYH büyümesini yüzde 6.7 olarak revize etti. TÜİK, ayrıca 2007 sonu için yüzde 4.5 olarak açıklanan GSYH büyümesini de yüzde 4.6 olarak revize etti. Son bir yıllık dönemde de GSYH’de en düşük büyüme bu yıl ikinci çeyrekte yaşandı. Geçen yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 3.3, son çeyreğinde yüzde 3.6 olan sabit fiyatlarla GSYH büyüme oranı, bu yılın ilk çeyreğinde ise yüzde 6.7 ile arızi biçimde yüksek çıktı. Bu yıl ikinci çeyrekte büyümenin yüzde 1.9’da kalması, son dört çeyrek itibariyle önceki bir yıllık döneme göre ortalama büyüme oranının yüzde 3.8’e düşmesinde etkili oldu.

Son iki çeyrek kritik

Küresel ekonomide yavaşlama ve resesyon tehdidinin yanı sıra Türkiye ekonomisinin kendi dinamiklerinin de etkisiyle hız kesen büyümede, hükümetin bu yılın tümünde yüzde 4’ün üzerinde büyüme oranının gerçekleşmesi için son iki çeyrekte büyümenin hızlanması gerekiyor. Ancak beklentiler, yılın sonraki iki çeyreğinde benzer yönde olacağı yönünde. Hem küresel gelişmelere hem de hükümetin reform programının uygulanmasına göre, ancak dördüncü çeyrekten sonra toparlanma bekleniyor.

En iyi büyüme gayrimenkul kiralamada yaşandı

BU yılın ikinci çeyreğinde sektörel bazda en yüksek büyüme, sabit fiyatlarla yüzde 15.1 ile gayrimenkul, kiralama ve iş faaliyetlerinde yaşandı. Tarım sektörünün yüzde 1.5 gerilediği, inşaat sektörünün ancak yüzde 2 büyüdüğü 6 aylık dönemde de, yine en yüksek büyüme yüzde 10.9 ile gayrimenkulde oldu.

Bütçe özelleştirmeyle hedefin  üzerine çıktı

MALİYE Bakanlığı 2008 bütçesinin, temmuz ayında 3 milyar 317 milyon YTL açık, ağustos ayında ise 6 milyar 10 milyon YTL verdiğini açıkladı. Böylece geçen yıl ocak-ağustos döneminde 8.427 milyar YTL açık veren merkezi yönetim bütçesinin, bu yılın aynı döneminde 4 milyar 610 milyon YTL fazla verdi. geçen yılın ilk 6 ayında 28.552 milyar YTL olan faiz dışı fazla da yüzde 43.3 artarak 40.926 milyar YTL oldu. Bütçe gelirlerinin hedeflerin üzerinde gerçekleşmesinde, yapılan yasal değişikliklerle bütçeye aktarılan tek seferlik özelleştirme gelirlerinin katkısı görüldü. Yıl sonu için 204 milyar 556 milyon YTL olan merkezi bütçe gelirleri hedefi yüzde 71.8 oranında gerçekleşti. Bunun 115 milyar 450 milyon YTL’si vergi gelirlerinden sağlandı.

Avrupa pazarı ve tatil etkiledi otoda üretim ve ihracat düştü

OTOMOTİV Sanayicileri Derneği (OSD), haziran ayından bu yana devam eden gerilemenin ağustos ayında da devam ettiğini ve toplam pazarın yüzde 14, otomobil pazarı yüzde 8.3 oranında azaldığını açıkladı. OSD, şu değerlendirmeleri yaptı:

Æ Hem AB pazarındaki daralmanın olumsuz etkileri hem de fabrikaların tatilde olması nedeniyle ağustosta, üretim ve ihracatta düşüş yaşandı. Toplam araç üretimi bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 12.9, ihracat ise yüzde 8.2 düştü.

Æ 8 aylık dönemde üretimin arttığı görülse de ağustosta toplam araç üretim yüzde 12.9 otomobil üretimi ise yüzde 9.6 oranında azaldı. İlk 8 ayda toplam üretim yüzde 28.3 arttarak 871 bin adet oldu.

hürriyet

Bu haber 454 defa okundu.