Büyümede rekor düşüş

10 Eylül 2008 14:34 tsi
TÜİK, ilk çeyrek için yüzde 6.6 olarak açıkladığı büyüme rakamlarını ikinci çeyrek için de açıkladı. Büyüme rakamlarında şok düşüş var.

Büyüme yılın ikinci çeyreğinde, tarımdaki daralma, imalat sanayi ve inşaat gibi ana sektörlerdeki düşük büyüme hızı nedeniyle yüzde 1.9 artarak, beklentilerin altında kaldı.

Türkiye ekonomisinde son beş buçuk yılda kesintisiz devam eden, ancak 2006’nın ikinci yarasından itibaren hız kesen büyüme, bu yılın ikinci çeyreğinde ise adeta durma noktasına geldi.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Gayrisafi Yurtiçi Hasıla'nın (GSYH) yılın 2. çeyreğinde yüzde 1.9  arttığını açıkladı. GSYH büyümesi geçen yılın 2. çeyreğinde yüzde 4.1 olmuştu. TÜİK verilerine göre yılın ilk  yarısındaki büyüme yüzde 4.2 olarak gerçekleşti.

TÜİK, ilk çeyrek için  yüzde 6.6 olarak açıkladığı GSYH büyümesini yüzde 6.7 olarak revize etti. TÜİK verilerine göre GSYH ikinci çeyrekte cari fiyatlarla yüzde 14.7 artışla 240.9 milyar YTL oldu.
  
TÜİK ayrıca 2007 sonu için yüzde 4.5 olarak açıklanan GSYH büyümesini de yüzde 4.6 olarak revize  etti.
   
İktisadi faaliyet kollarına göre ikinci çeyrekte tarım yüzde 3.5 küçüldü. TÜİK ilk çeyrekte yüzde 5.6  büyüdüğünü açıkladığı tarım sektöründeki artışı yüzde 2.6'ya revize etti. İkinci çeyrekte imalat sanayi yüzde 2.5, inşaat yüzde 0.9, ticaret yüzde 3.3 büyüme kaydetti. İmalat  sanayi yılın ilk çeyreğinde yüzde 7, geçen yılın 2. çeyreğinde yüzde 4.1 büyümüştü. İnşaat sektörü ise ilk  çeyrekte yüzde 3.1, geçen yılın 2. çeyreğinde ise yüzde 7.3 büyümüştü.
  
Harcamalar yöntemine göre yerleşik hanehalklarının tüketimi yüzde 2.8 büyürken devletin nihai tüketim  harcamaları yüzde 3.7 düştü. Kamu sektörü yatırım harcamaları yüzde 16.8 daralma kaydederken özel  sektör sermaye yatırımları yüzde 0.6 büyüdü. Dış ticaret tarafında ihracat yüzde 2.3 büyürken, ithalat  yüzde 0.7 büyüdü.

Çeyreklere göre GSYH büyüme oranı (1998 fiyatlarıyla;%)

                       I.   II.   III.  IV.  Yıllık

2002                  0,3   6,4   6,2  11,1   6,2

2003                  8,1   4,0   4,3   5,2   5,3

2004                 10,0  11,9   8,1   8,0   9,4

2005                  8,5   7,7   7,6   9,8   8,4

2006                  5,9   9,7   6,3   5,7   6,9

2007                  8,2   4,2   3,3   3,6   4,6

2008                  6,7   1,9

 

Gayri Safi Yurtiçi Hasıla Sonuçları

            Cari fiy.   Gelişme  Sabit fiy.  Gelişme

              GSYH       hızı      GSYH        hızı

          (Milyon YTL)   (%)    (Milyon YTL)    (%)

2007                   

I*          188.464      17.7      22.847       8.1

II*         210.061      14.4      24.658       4.1

III*        234.272       9.8      27.795       3.3

IV*         220.839       9.7      25.909       3.6

Yıllık*     853.636      12.6     101.208       4.6

2008                   

I*          222.745      18.2      24.379       6.7

II          240.867      14.7      25.130       1.9

 

YIL SONU VERİLERİ YÜZDE 4'ÜN ALTINDA KALIR
Büyüme verilerini Gazeteport'a değerlendiren Unicorn Capital Ekonomisti Özlem Bayraktar; 1. çeyrek sonrasında büyüme rakamlarının revize edilmediğini hatırlatarak, iç talepteki daralma nedeniyle 2. çeyrek büyüme rakamlarının beklentilerin altında geldiğini söyledi. Bu verileren üpriz olmadığını belirten Bayraktar yıl sonunda büyüme yüzde 4'ün altında beklediklerini iletti.

UZUN VADEDE TÜRKİYE İÇİN İYİ BİR GELİŞME OLMAYACAKTIR
Ata Yatırım Fon Yönetimi Müdürü Serdar Pazı ise büyüme rakamları giderek aşağıya doğru bir eğilim içinde olduğunu, 2. çeyrek büyüme rakamlarının aşağıya çekilen tahminlerin bile altında geldiğini söyledi. Düşüşte tarım sektörünün büyük payının olduğunu aktaran Pazı; "Bu, orta -  uzun vadede Türk piyasalarındaki hisse senedi satışlarınında nasıl şekilleneceğini belirleyecek. ABD ve Avrupa pazarlarından iyi haberler gelmeyince bizim rakamlarımız da böyle çıkıyor. Bugün özellikle Kore - Lehman görüşmelerinin olumsuz geçmesi kısa vadede piyasaları olumsuz etkileyecektir ancak büyüme rakamlarının beklentilerin çok altında çıkması orta - uzun vadede Türkiye için iyi bir gelişme olmayacaktır" dedi.

3'ÜNCÜ ÇEYREKTE BÜYÜME RAKAMI İYİ OLMAYACAK
Finans Yatırım Başekonomisti Banu Kıvcıtokalı Gazeteport'a yaptığı değerlendirmede ilk çeyrekteki yüksek büyüme performansına dikkat çekti. Global belirsizlikler ve kapatma davası nedeniyle 2. çeyrek büyüme rakamlarında düşüş beklendiğini belirten Kıvcıtokalı, iç talep ve tüketici güveninde büyük bir düşüş olduğunu söyledi. Bunun yanında büyümenin yüzde 25-30'unu oluşturan sanayi sektöründe de yavaşlama olduğuna dikkat çeken Finans Yatırım Başekonomisti sanayideki yavaşlama, hizmet sektörlerini de olumsuz etkilediğini buna ticaret ve konut sektörünü de dahil edilebileceğini söyledi.

Asıl sürpriz tarım sektöründeki yaşandığını aktaran Kıvcıtokalı "Tarım sektörü ilk çeyrekte iyi bir performans göstermişti. Hava koşulları da bu sektörün büyümesine katkıda bulunur diye düşünüyorduk ancak rakamlar sürpriz oldu. Bunub bir trend haline dönüşeceğini tahmin etmiyoruz. Tarım, yılın ikinci yarısında büyümeye olan katkısını sürdürecektir" dedi.

Banu Kıvcıtokalı şöyle devam etti:" Muhtemelen 3. çeyrekte de iyi bir büyüme rakamı olmayacak. Piyasalardaki beklenen canlanma global belirsizlikler yüzünden gerçekleşemiyor. 4. çeyrekte de büyümeyi direk olarak etkileyecek iki önemli faktör var; İlk faktör global büyüme trendi ve euro bölgesindeki durum. Bir diğer faktör ise hükümetin reform paketinin arkasında ne derece güçlü durup durmayacağı. IMF'le olan ilişkilerin nereye gidecek olması da büyük önem taşıyor. Bu iki faktörde olumlu gelişmeler olursa yıl sonunda kötü bir büyüme rakamı beklemiyoruz. Biz yıl sonu tahminiz olan 3.7'yi revize etmedik"
      
VERİLER MALİ PİYASALAR İÇİN ŞAŞIRTICI DEĞİL
İkinci çeyrekteki zayıf büyüme performansında faizlerdeki artışın, emtia fiyatlarındaki sert yükselişin  ve yurtdışı piyasalardaki ekonomik yavaşlamanın ana etkenler olduğunu söyleyen HSBC Stratejisti Fatih  Keresteci, "Büyüme rakamları beklentilerin altında kalsa da mali piyasaları çok şaşırtmadı. Yılın ilk  çeyreğinde beklentilerin üzerinde kalan gerçekleşme yılın ikinci çeyrekte beklentilerin altında oldu. Ama ilk  yarıyıl itibari ile bakıldığı zaman yüzde 4.2 ile beklentiler civarında bir gerçekleşmeye şahit oluyoruz" dedi.
  
Olumsuz büyüme verilerinin ardından 1.2280 YTL olan dolar kotasyonları 1.2350 YTL'ye yükselirken,  tahvil bono piyasasında ise 14 Nisan 2010 vadeli gösterge kıymette işlem bazında faiz yüzde 18.87  seviyesinden, yüzde 18.93'e yükseldi.
  
Büyümenin 2. çeyrekte beklentilerin altında kalmasının Merkez Bankası'nın faiz indirimlerine  başlamasına da destek verebileceğini söyleyen Tera Menkul Değerler Genel Müdürü Emre Tezmen,  "Büyüme beklenenden düşük geldi ama ikinci çeyrek zaten kötüydü. Genel büyüme dinamikleri açısından  ciddi yavaşlama var bu nedenle de Merkez Bankası tedbir alabilir ve faiz indirimine gidebilir. İkinci çeyrek  en kötü çeyrekti daha sonraki çeyrekler daha iyi olacaktır" dedi.
  
Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, 4 Eylül'de yaptığı açıklamada, Eylül ayından itibaren "ölçülü  faiz indirimi de dahil olmak üzere bütün politika seçeneklerini" göz önüne alacaklarını söylemişti.

Bu haber 509 defa okundu.