Daha tehlikeli ne olabilir?

9 Eylül 2008 17:23 tsi
Yeni ama ‘şüpheli’ kaynaklar, Gürcistan saldırırken, Azerbaycan’ın da Dağlık Karabağ’a saldırma planı yaptığını, Ankara’nın saat farkıyla bunu engellediğini sızdırıyor. Bu Bakü’nün Rusya’ya kayacak denli etki altı

Haftalık Rus "Ruskiy reporter" Dergisi, Türkiye’nin son Kafkas savaşında Gürcü lideri Mihail Saakaşvili’nin yenilgiye uğramasından yana olduğunu iddia etti. Tabii bizim basın organları da haberin bu yönünü öne çıkararak konuyu aktardılar.

Ancak aynı metin çok daha vahim bir başka iddiayı, bir-iki satıra sıkıştırmış olarak sundu. Buna göre, Azerbaycan ordusu Yukarı Karabağ bölgesine yönelik benzer bir askeri operasyon başlatmış, ancak Ankara’nın son anda araya girmesiyle engellenmişti.

İddiaya göre “son an” ifadesi saatlerle tanımlanabilirdi. Elbette Türkiye’nin Gürcü lider Saakasvili’nin yenilgisini beklediği iddiası da analiz edilmeli. Ankara, Saakasvili’nin gitmesini neden ister sorusu yanıtlanmalı kuşkusuz. Çünkü böylesi bir durum sadece bölgesel değil, küresel dengeler açısından çok farklı noktalara gidiyor.

Ama Azerbaycan’ın hemen aynı zamanlama ile Azerbaycan-Ermenistan savaşına yol açacağı kesin bir saldırı planlamış olması Türkiye açısından çok daha vahim.

Çünkü böyle bir ihtimal var!

Gürcistan’ın Osetya’ya saldırısına gerekçe olarak sunulan mazaretlerden biri Rusya’nın oyununa gelmiş olmasıydı. Bunun anlamı, Moskova’nın Tiflis’in derinliklerini etkileyerek bu sonuca sürüklemiş olduğu manasına geliyor.

Peki Azerbaycan’ın (bir olasılık kısa sürede yalanlanacak olsa da) aynı zamanlama ile Dağlık Karabağ’a girecek olması? Huzursuz edici bu sorunun yanıtı iyi düşünülmeli. Çünkü böyle bir ihtimal var!

Türkiye-Ermenistan yakınlaşması Azerbaycan üzerinde tahminlerin ve Ankara’ya yansıdığının üzerinde bir etki yaratmış bulunuyor. Son iki aydır Bakü, bu yakınlaşmanın yansıttıklarını tartışıyor.

Ve açıkca söylemek lazım ki bu tartışmalar Türkiye’yi sevindirecek türden değil. İki ülke arasındaki yakınlaşma, “maçtan çok önce” başladığından Azerilerin reaksiyonu da o günden beri ivmeleniyor.

Kaldı ki Azerbaycan kısa süre sonra bir seçim yaşayacak ve sıkıntısını Ankara’daki muhataplarına pek yansıtmayan Bakü iktarı, sandık başında muhaliflerinin bu konudaki ağır eleştirilerine maruz kalacak.

Azerbaycan’ı kaybetmek? Asla!

Bu uzun zamandır ABD ve NATO genişlemesine uygun bir cevap arayan Rusya için uygun bir zemin ve Gürcistan’ı ikna etmek yolunda yaptıklarını Bakü’de de yapmadığını söylemek hayli zor!

Hele bu iddia doğruysa Azerbaycan’ın Rus etkisinde kaldığı, bir yandan Kafkaslar üzerinden Batı’ya sıkı bir yanıt verirken, öte yandan da Azeriler üzerinden Türkiye-Ermenistan yakınlaşmasını bozacağı çok belli.

Bu yakınlaşmayı özellikle ABD ve AB’nin teşvik ettiği anımsandığında akla uygun geliyor. Ermenistan konusunda ise bir ufak tereddüt olabilir. Erivan Batı’ya olduğu kadar Moskova’ya da yakın bir ülke.

Rusya ile önemli ortak menfaatleri bulunuyor. Ama Türkiye kapısının açılması bu ortak menfaatlerin daha kısa yoldan ikamesi anlamına gelecek. Rusya’nın bunu içine kolay sindirmesi zor.

İşte bu nedenlerle Azerbaycan’ın Ermenistan’a iteklenmesi mümkün görünüyor. Kaldı ki, Gürcistan-Rusya çatışmasının hemen ertesinde apar-topar ve alışıldık olmayan biçimde ABD Başkan Yardımcısı’nın Bakü’ye gelmesi de bu çerçeve oturtulabilir.

Anımsanacağı gibi Dick Cheney önce Gürcistan’a değil Azerbaycan’a gitmişti. Dışişleri Bakanı Rice’ın ve ABD gemilerinin Karadeniz’e çıkışını hiç saymıyoruz.

Sonuçta Türkiye’nin araya girerek Kafkaslar’ı tamamen ateş topuna çevirecek böylesi bir girişimi engellemiş olması daha herşeyin bittiği anlamına gelmiyor. Ama tehlike iyi anlaşılmalı.

Azerbaycan ne Batı için ama çok daha önemlisi Türkiye için kaybetmek bir kenara, riske atılabilecek bir ülke değil.

Sonuçta bir noktayı yinelememiz şart. Bu istihbarat ve haber bilgilerinin doğru olup olmadığı önemli. Çünkü Rusya kaynaklı bu bilgiler biraz da dez-enformasyon kokuyor. Her iki yöne dikkat etmek ise bizim görevimiz.

Bu haber 1,537 defa okundu.