Yılda yüz milyar doları çöpe atıyoruz

8 Eylül 2008 18:37 tsi
Her yıl milli gelirin 8'de birini, yani yaklaşık 100 milyar doları göz göre göre çöpe atıyoruz. Peki bunu nasıl yapıyoruz?

Platin Dergisi, Türkiye'nin enerji, tarım, ekmek, su ve ilaç gibi en temel alanlarda yaptığı israfı araştırdı. Ortaya çıkan tablo vahim...

Elinize bir çanta tutuşturup “Bunun içinde 100 milyar dolar var” deseler, çantayı alıp hiç düşünmeden çöpe atar mıydınız? Oysa farkında olarak ya da olmayarak bunu yapıyoruz. Kamusundan özel sektörüne, tüketicisine kadar pek çoğumuz bir olup her yıl en az 100 milyar doları israf ediyoruz. Platin dergisi, eylül sayısında enerji, tarım, ekmek, su ve ilaç gibi 'en temel' alanlarda Türkiye'de yapılan israfı araştırdı. İşte kalem kalem çöpe giden paralarımız...

900 MİLYON YTL'LİK EKMEK ÇÖPE

Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) Genel Müdürlüğü tarafından yapılan 'Ekmek İsrafı ve Tüketici Alışkanlıkları' adlı araştırmaya göre, 200 grama standardize edilmiş günlük ekmek üretimimiz 123 milyon adet iken, günlük tüketimimiz ise 116.9 milyon adet. Yani Türkiye'de bir günde israf edilen ekmek adedi 6.1 milyon. Üretilen ekmeğin yüzde 5'ine denk gelen bu israfın yıllık toplamı 450 bin ton civarında buğdaya karşılık geliyor. TMO Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü İsmail Kemaloğlu, ekmek israfından kaynaklanan ekonomik kaybın 900 milyon YTL civarında olduğunu söylüyor.

SUYUMUZU BOŞA HARCIYORUZ

Kanada, ABD gibi gelişmiş ülkelerde kişi başına düşen yıllık kullanılabilir su miktarı 8 bin ila 10 bin metreküp iken, Türkiye'de bu rakam ne yazık ki 1500 metreküp. Türkiye'de israf edilen suyun mali boyutunun yaklaşık 2.7 milyar YTL olduğu tahmin ediliyor.

7 MİLYAR DOLAR HAVAYI ISITIYOR

Türkiye'deki enerji israfının nedenlerinden biri de bina yalıtımlarının yeterince iyi yapılmaması. Isı, Su, Ses ve Yangın Yalıtımcıları Derneği (İZODER) Başkanı Levent Ürkmez, ısı yalıtımı ile Türkiye'nin yılda 7 milyar dolar tasarruf edebileceğini ifade ediyor. Ürkmez, “Yalıtımsız binalarda enerji tüketimi çok fazla. Etkin bir ısı yalıtımıyla harcanan enerjinin yüzde 50'sini tasarruf etmek mümkün” diyor.

İSRAFA GİDEN PARAYLA 180 OKUL YAPILIR

Türkiye, israf ettiği parayla 2007 yılı sonu itibarıyla 247.2 milyar dolar olan dış borç stokunu 2.5 yılda eritebilir.

Türkiye'nin tarım ihracatı 10 milyar dolar civarında. Türkiye'nin yüzde 7'si kadar tarım arazisine sahip olan Hollanda'nın ihracatı ise 42 milyar dolar civarında.

Bir yılda israf edilen ekmek bedeli ile Türkiye'de 100 yataklı 60 hastane veya 32 derslikli 180 okul yapılabilir.

1 ton kullanılmış atık kağıt geri kazanıldığında 16 adet çam ağacının kesilmesi engelleniyor. 1 ton cam için ise yaklaşık 100 litre petrol tasarruf edilmiş oluyor.

ENERJİ KAYBI 16.5 MİLYAR YTL

Elektrik İşleri Etüt İdaresi'nin (EİE) ise verdiği bilgiye göre Türkiye, enerjiyi OECD ülkeleri ortalamasına göre 2 kat, Japonya'ya göre 4 kat daha verimsiz tüketiyor. Oysa Türkiye, 2020 yılındaki birincil enerji talebini en az yüzde 15 azaltabilecek potansiyele sahip. Bu potansiyel de yılda yaklaşık 16.5 milyar YTL tasarruf anlamına geliyor.

İLAÇTA FATURA 500 MİLYON DOLAR

Yıllık ilaç tüketiminin yaklaşık 12 milyar YTL olduğu Türkiye'de ilaç israfı da yabana atılmayacak ölçüde. 2005'te Sağlık Bakanlığı Müsteşar Yardımcılığı görevini yürüten Orhan Fevzi Gümüşoğlu'nun o dönemde yaptığı açıklamaya göre Türkiye'de her yıl en az 500 milyon dolarlık ilaç çöpe gidiyor. Hiç düşündünüz mü... Acaba o 100 milyar dolarlık israf çantasında sizin ne kadar bir payınız var?

TARIMDA İSRAF 64 MİLYAR $

Doğal kaynakları açısından oldukça zengin olan Türkiye'de ne yazık ki tarım alanında inanılmaz boyutta bir israf yaşanıyor. Türkiye Ziraat Odaları Birliği'nin (TZOB) geçtiğimiz temmuz ayında hazırladığı rapora göre, tarım sektöründe yaşanan israf ve verimsizliğin bedeli yıllık 54 milyar dolar. Tarımda gizli işsizliğin neden olduğu kaybın ise 10 milyar doları aştığı belirtilen raporda, tarımda gizli işçi sayısının 1 milyon 350 bin kişi olduğu vurgulanıyor. Yani toplam kayıp 64 milyar dolar.

aksam

Bu haber 483 defa okundu.