Bölgede barış? 'Bu hafta' bitmez!

5 Eylül 2008 16:37 tsi
Biten haftayı bir toparlayalım mı? Çünkü biraz dağıldı! Türkiye ve bölgemiz, küresel aktörlerin bir çok faaliyetine sahip oldu. Şu saatlerde bile sürüyor bazı görüşmeler. Bunların bir çoğunda Ankara da oyundaydı. İşte bir iyibilgi klasiği olan dünya turun

Ermenistan: Kuşkusuz bölgemizdeki en önemli olay bu ve Cumartesi günü gerçekleşecek milli maç bize haftanın bitmediğini gösterecek. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün Erivan ziyareti hafta içinde yurt içinden eleştiriler de aldı, destek de gördü. Dünyadan ise bu konuda genellikle destek geldi. Ancak her ikisi de yapılan işin doğru veya yanlış olduğunu göstermekten şu an için uzak. Asıl önemli olan bu ziyaretin ardından neler olacağı. Ermenistan elbette “kapıların açılmasını”, kendisini çok sıkıştıran Türkiye koridorunun her alanda kullanılır hale gelmesini ümit ediyor. Ankara da özellile Karabağ sorununun artık bir hal yoluna girmesini, Ermeni diasporasının da kendine çeki düzen vermesini istiyor. Ancak bu umutların gerçekleşmesine zaman var. ABD ve AB, Türkiye-Ermeni ilişkilerinin düzelmesini, Kafkaslar sorununun ve tabii her zaman baş tacı enerji yollarının bu ayağının da huzura kavuşmasını istiyor. Ne yazık ki bu da o kadar kolay olmayacak. Çünkü Ermenistan özellikle Rusya ile çok ama çok iyi ilişkileri sahip. Gürcistan olayı ile bir bağlantısı yokmuş gibi görünse de gerçek bu değil. Osetya ve Abhazya’nın bağımsızlığının tanınması ile Karabağ’ın bağımsızlığının tanınması arasında açık bağ var. Bu bağı zımni olarak Moskova aleni olarak ise Erivan kuruyor!

Suriye (İsrail): Hafta sonunun en dikkat çeken buluşması Şam’da gerçekleşti. Zirve çağrısını Suriye Devlet Başkanı Esad yaptı. Arap Birliği Dönem Başkanı olarak. Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy AB Dönem Başkanı, Katar Emiri Şeyh Hamad Bin Halife Al Tani ise Körfez İşbirliği Konseyi Dönem Başkanı sıfatıyla davet edildiler. Türkiye ise doğal oyuncu olarak sahneye çıktı. Aksi de düşünülemezdi. Erdoğan'ın Şam'a gidişinin nedeni: 4'lü zirve"ye katılmaktı. Zirvenin konusu ise  Genelde bu coğrafyadaki gelişmeler, özelde ise Türkiye'nin arabuluculuğuyla yürütülen Suriye-İsrail dolaylı barış görüşmeleriydi. Ankara bu işten itibar kazanarak çıktı. Fransa lideri “minnetarım” dedi.

Suudi Arabistan: Şam zirvesi Suriye’de gerçekleşirken, hemen aynı zamanlama ile  Dışişleri Bakanı Ali Babacan, Körfez İşbirliği Konseyi üyesi 6 ülkenin (Suudi Arabistan, Kuveyt, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn ve Umman) dışişleri bakanlarıyla Cidde'de "Mutabakat zaptı" imzalıyordu. Bu belge, Türkiye ile Körfez ülkeleri arasında ekonomik ilişkilerin güçlendirilmesini, serbest ticaret anlaşması yapılmasını öngörüyor. Ama ondan da önemlisi, siyasal ve güvenlik alanlarında işbirliği amaçlıyor. Bu durumu İran’a karşı bir güvenlik önlemi sayan görüşler çok!

Libya: Toplantılar ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice'ın da Libya ziyaretinin hemen öncesine denk geldi. Rice'ın Trablusgarp ziyareti, ABD'nin tam yarım yüzyıl sonra Libya'ya dönüşünü simgeliyor. Bu oldukça ilginç bir hamle. ABD’nin AB’ye ve buraya dikkat, Fransa’ya yer açmaya çalıştığı düşünülüyor. Paris’in Libya konusunda buna ihtiyacı var mı veya bunu ister mi ayrı konu. Ancak Libya dosyası Washington özelinde de düşünülmeli. Avrupa, Ortadoğu ve Kafkaslar’ın hakimeyet kavgasında ABD’nin Libya kartını “açmak zorunda” kalması manidar. Moskova daha derinlikli bir yanıtı Kaddafi üzerinden verebilir. Bunun için de biraz beklemek gerekecek. Libya’nın Akdeniz Birliği içindeki konumu da bu ziyaretle nasıl bir merhale kat edecek merak konusu!

ABD-Azerbaycan-Gürcistan: Kabine arkadaşı Libya’yı ziyaret ederken, ABD Başkan Yardımcısı Dick Cheney de nispeten yakın bir coğrafyadaydı. Cheney, Bakü ve Tiflis’i ziyaret etti. Gürcistan’ı ziyaret nedeni belli. Rusya’ya karşı Gürcistan’ın yanında bulunulduğunun ve konunun daha kapanmadığının işaretini vermek. Gürcistan ise bu ziyaretten 1 milyar dolar kazandı. Azerbaycan’da ise daha çok enerji konuşuldu. Cheney’e göre Rusya’nın son çıkışı enerji yollarını tehtid ediyor. Bunun için şöyle bir cümle kurdu; “Kafkaslar, Ortaasya, Türkiye, Avrupa burada yeni ve güvenlikli enerji yolları bulmak ve kurmak zorundadır.”

Son Saatler:  Hafta Cuma gününün akşam saatlerine gelmiş olsak da dediğimiz gibi bitmiş değil. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Gürcistan Başbakanı Glado Gurnenidze ile Dolmabahçe'deki ofisinde görüştü. Görüşmenin içeriğine ilişkin herhangi bir açıklama yapılmadı. İki başbakanın görüşmesi yaklaşık 1 saat 15 dakika sürdü.

Paris'te de AB Dışişleri Bakanları yine Kafkasya görüşmek için bir araya geldiler. Onun sonucunda da ne çıkacak bekleyip göreceğiz.

Bu haber 413 defa okundu.