Erivan'da provokasyon olur mu?

4 Eylül 2008 16:54 tsi
Cumhurbaşkanı Gül Erivan’a gidiyor ama tartışmalar hız kesmiyor. CHP ‘ABD istedi’ derken Ermenistan’ın bu ziyaretten ne beklediği konuşuluyor? Ermeniler Gül’ü karşılamaya hazır mı? Ziyaret sırasında tatsızlık çıkar mı? Maç ka

Türkiye ile Ermenistan arasında artık yeni bir sayfanın açılmaya başladığı muhakkak. Elbette kesin konuşmak için henüz erken, ancak Ermenistan Cumhurbaşkanı Sarkisyan’ın Cumhurbaşkanı Gül’e gönderdiği ‘maç daveti’ ve Gül’ün bu davete verdiği olumlu yanıt bir zamanların ‘ping pong’ diplomasisini anımsatıyor. Herkes hemfikir: İlişkilerin geliştirilmesi için önemli ve sembolik bir kapı aralanıyor.

Ancak bu ziyaret beraberinde bazı soruları da getiriyor. Örneğin Türkiye ve Ermenistan bu ziyaretten tam olarak ne bekliyor? Ne oldu da daha önce birbirine el uzatmayan iki komşu ülke fikrini değiştirdi? Ermenistan’da toplum Gül’ün ziyaretine nasıl bakıyor? Maç sırasında bir tatsızlık çıkar da barış atmosferi zehirlenir mi?

Bu soruları gazeteci yazar Etyen Mahçupyan’a yönelttik. Ermenistan’ı yakından tanıyan gazeteciyle bölgeyi, Türk dış politikasındaki değişimi ve ziyaretteki olası riskleri konuştuk. Bir de tabii skor tahminini sorduk. Mahçupyan’ın yanıtı: Maç esnasında tekrar konuşalım. İşte sorularımız ve aldığımız yanıtlar…

Cumhurbaşkanı Gül Erivan’a gidiyor. Nasıl karşıladınız bu kararı?

Son derece olumlu bir karar bana göre. Birbiriyle konuşamayan komşuluk ilişkisi artık yok bu dünyada. Bu tür ilişkilerin başlayabilmesi için sembolik anlam taşıyan adımların atılması gerekir. Bu davet ve ziyaret böyle bir sembolik anlam taşıyor. Bu yakalanmış bir fırsattı ve Türkiye de bu fırsatı kaçırmadı.

Daha önce Ermenistan’ın Türkiye ile ilişki kurma konusunda isteksiz olduğunu hatırlıyorum. Erivan’ın fikrini ne değiştirdi de Cumhurbaşkanı Gül’ü davet ettiler? Ermenistan ne bekliyor bu ziyaretten?

Ermenistan aslına bakarsanız Türkiye ile ilişki kurmayı uzun bir süredir istiyordu. Yani aslında fikri değişmiş değil. Erivan koşulsuz bir şekilde görüşmelerin başlamasını istiyor. Türkiye Ermenistan’ı tanımıyordu, bu davetin kabul edilmesiyle artık tanımama halinin bittiğini gösteriyor.

O zaman şunu sorayım: Türkiye’nin fikrini değiştiren ne?

Yaşanan iki önemli değişiklik Türkiye’yi fikir değişikliğine itiyor. Birincisi Gürcistan’da yaşanan gelişmeler. Ancak Türkiye zaten ondan önce de politikasını değiştirmeye başlamıştı. Ankara artık bölgede daha aktif bir dışpolitika izlemek istiyor. Bunun AB nezdinde prestijini yükseltmesi kaçınılmaz. Bir de tabii meselenin güvenlik boyutu var. Kafkasların kaynaması rahatsız ediyor Ankara’yı. Türkiye NATO’nun uç bölgesinde. Doğrudan Rusya ile karşı karşıya kalıyor. Türkiye istikrarlı bir Kafkasya istiyor. Ancak daha istikrarlı bir Kafkasya için tüm ülkelerin barışa ortak olmasının gerekliliğinin farkındalar. Bu yüzden Ermenistan’ın da bu sürece katılımı gerekiyordu. Türkiye’nin bu konuda Ermenistan’a ihtiyacı var. Ermenistan’ın da elbette Türkiye’ye… Her iki tarafın birbirine ihtiyacının zirve yaptığı bir dönemden geçiyoruz.

O halde CHP’li Mustafa Özyürek’in ‘ABD istedi diye Gül Erivan’a gidiyor’ şeklindeki tespiti yanlış. ABD’nin isteğiyle bir ilgisi var mı bu ziyaretin?

Ben mesleğim gereği Türkiye dışişleri bakanlığının değişik isimleriyle sık sık temasa geçiyorum. Tüm gazeteciler biliyor bunları. Türkiye’nin politikasının ne yönde olduğu çok açık. ABD’nin ne istediği bu noktada çok fazla önem arzetmiyor. Türkiye kendi politikasını uyguluyor.

Yapılan bir araştırmaya göre Türkiye’nin önemli bir kısmı Gül’ün ziyaretini destekliyor. Ermenistan halkı nasıl bakıyor ziyarete?

Aynı şekilde bakıyor. Toplumlar bu çizgiyi çoktan geçmiş durumda. Ermenistan’da da Türkiye’de de toplumsal yakınlaşma için çok hevesli her iki taraf.

Son soru: Bu ziyaret bazı riskler içeriyor. Cumhurbaşkanına yönelik bir tavır ilişkileri içinden çıkılmaz hale getirebilir. Cumhurbaşkanı bu ihtimali göze almış görünüyor. Sizce ziyaret nasıl sonuçlanacak? Bir tatsızlık çıkar mı?

Çıkacağını düşünmüyorum. Çünkü bunun puan kaybettirici olduğunu herkes biliyor. Taşnaklar örneğin ideolojik olarak ön koşul sunabilirler, Gül’e karşı çıkabilirler. Ama davete karşı çıkmaları gerekiyordu. Sarkisyan’ı engellemeleri gerekiyordu. Oysa Sarkisyan davet etti. Yani bir tatsızlık çıkacağına ihtimal vermiyorum.

Peki, skor tahmininiz ne?

Normal şartlar altında Türkiye’nin yenmesi gerekiyor. Ama bu tür özel karşılaşmaların ilk yarım saati maçın seyrini belirler diye düşünüyorum. maçın ilk yarım saati geçtikten sonra sorarsanız söylerim. (karşılıklı gülüşmeler)

Yahya Bostan/iyibilgi.com

Bu haber 743 defa okundu.