ABD Senato seçimleri: Bush yenildi!

iyibilgi, Amerikan seçimleri ile ilgili dizisinin ikinci bölümünde Kongre seçimlerinin olası sonuçlarını açıklıyor.

Demokratlar: 21
Cumhuriyetçiler: 8
Bağımsız: 1
Lieberman: 1
Tartışmalı: 2

Amerika’da hafta başı yapılacak Senato ve Temsilciler Meclisi çekişmeli seçimlerinin sonuçları aslında tahminlerden öte olacak. İki meclisteki sandalye sayılarının değişmesi Bush hükümetinin tüm politikalarını ve elbette dış politikasını etkileyecek. Demokratların bu meclislerde ya da iki grubu bir arada tanımlayan “Kongre”de dengeyi yakalaması veya öne geçmesi genel seçimleri de etkileyecek. Bunun için önce Senato’daki durumu anımsayalım:

Cumhuriyetçilerin 55, Demokratların 44 ve bağımsızların 1 temsilcisi bulunuyor. Toplam 100 Senötür’ün 33’ü seçime gidiyor. Aşağıdaki iyibilgi analizi ise “ne olacağını” söylüyor. Bunun için her eyaletin karşısındaki numaraya denk gelen analizleri lütfen okuyun. Böylece Amerikan sistemi ve seçimin sonuçları hakkında çok daha eğlenceli  ve yüklü bir bilgiye sahip olacaksınız.

Arizona  (R) JonKyl (1)
California  (D) Dianne Feinstein (2) 
Connecticut  (3)
Delaware  (D) Tom Carper (4)
Florida  (D) Bill Nelson (5)
Hawaii  (D) Daniel Akaka (6)
Indiana  (R) Richadr Lugar (7)
Maine   (R) Olympia Snowe (8) 
Maryland  (9)
Massachusetts (D) Ted Kennedy (10)
Michigan  (11)
Minnesota  (DHL) Amy Klobucher (12)
Mississippi  (R) Trent Lott (13)
Missouri  (14)
Montana  (15)
Nebraska  (D) Ben Nelson (16)
Nevada  (R) John Ensing (17)
New Jersey  (D) Robert Menendez (18)
New Mexico  (D) Jeff Bingaman (19)
New York  (D) Hillary Rodham Clinton (20)
North Dakota (D+NPL) Kent Conrad (21)
Ohio   (D) Sherrad Brown (22)
Pennsylvania (D) Bob Casey Jr. (23)
Rhode Island (D) Sheldon Whitehouse (24)
Tennesse  (25)
Texas   (R) Kay Bailey Hutchison (26)
Utah   (R) Orrin Hatch (27)
Vermont  (I) Barnie Sanders (28)
Virginia  (29)
Washington  (D) Maria Cantwell (30)
West Virginia (D) Robert Byrd (31)
Wisconsin  (D) Herb Kohl (32)
Wyoming  (R) Craig Thomas (33)

İşte ayrıntılı sonuçlar:

(1) Arizona: Cumhuriyetçiler Kazanır. 4-7 puan arası fark olabilir.
(2) California: Demokratların sağlam eyaletlerinden. “Kesin” diyebilirsiniz.
(3) Connecticut: Bu eyaletin özel bir durumu var. Burada kazanmasına büyük ihtimal verilen kişi Joe Lieberman. Ancak ne Demokrat ne de Cumhuriyetçi. “CFL” başlığı altında seçime katılıyor. Bu “Connecticut for Lieberman” demek. Yani ‘Lieberman için Connecticut.” Buradan şunu söyleyebiliriz. Bu eyalet bir partinin değil Lieberman’ın kalesi! O kazanır! Fakat Liebarman Demokrat kökenli. Senato'da elini daha çok Demokratlar için kaldıracaktır.
(4) Delaware: Tartışma pek yok. Demokratlar kazanır.
(5) Florida: Tartışmasız bir eyalet daha. Demokratlar kazanır.
(6) Hawaii: Bu eğlence ve güneş eyaletinin Cumhuriyetçi olması hep zordu. Demokrat aday rahat kazanır. 
(7) Indiana: Şu an Cumhuriyetçilerin elinde. Yine onlar kazanacak gibi.
(8) Maine: Cumhuriyetçilerde. Sonuçta öyle olacak. Demokratlar 20  puandan fazla fark yiyebilir.
(9) Maryland: Boş koltuk için seçime gidiliyor. Demokratlardan boşalan koltuğun yine onlarda kalması yüksek ihtimal. Puanlar yakın olabilir. Sürpriz olabilir mi? Belki! Ama İyibilgi, 3-5 puan fark tahmin ediyor.
(10) Massachusetts: Demokrat kale. İsim de öyle.. Ted Kennedy, bundan sonraki seçimde de kazanır! 10 puandan aşağısına bahse girmeyin! Yukarısı açık.
(11) Michigan: Demokratlar aynı senatörle devam eder. Puan farkı çok olmaz ama İyiBilgi 5-8 puan arası iyidir görüşünde.
(12) Minnesota: Değişik bir durum! Kazanacağına kesin gözüyle bakılan Amy Klobuchar koalisyon partisi gibi bir isimle seçime katılıyor. “Demokratik Çiftçi-İşçi Partisi-DHL”. Bu eyalet yine DHL’in elindeydi. Cumhuriyetçilerin Mark Kennedy gibi iyi bir ismi var ama İyiBİlgi fark bekliyor. Seçilirse sandalye demokratlara yazılır!
(13) Mississippi: Cumhuriyetçilerin hali hazırdaki senatörü çok güçlü bir isim. Eyalet de çok eskiden beri Cumhuriyetçi eğilimleri ile biliniyor. Sürpriz beklenmiyor.
(14) Missouri: İşte çok çekişmeli bir eyalet. Şu an Cumhuriyetçilerin elinde fakat bu eyaletde oy oranlarının çok yakın olduğu söyleniyor. Örneğin 31 Ekim’de yapılan bir CNN araştırması oy oranlarını %49-%49 olarak gösteriyordu. Yani bu eyaletin Demokratlara geçmesi ihtimali var ve bu durum oldukça önemli. Senato’da bu seçimlerden sonra dengeninin sağlanmasını ya da bozulmasını bekleyenler açısından Missouri çok kritik. İyiBilgi burada risk alıyor ve Missouri’yi Demokratlar kazanır diyor.
(15) Montana: Bu eyalet içinde aynı şeyleri yazmak çok mümkün. Burası da Cumhuriyetçilerin elinde ama oy oranları yine başbaşa. Aynı riski alıyoruz. Montana Demokratlara gider! Ve hem eyalet hem de sandalye el değiştirir.
(16) Nebraska: Hemen geçiyoruz. Demokratlar kazanır. En az 10 puan fark olur.
(17) Nevada: Tersi! Cumhuriyetçiler Kazanır. 8-10 puan fark olur.
(18) New Jersey: Puan farkı az görünüyor ama Demokratlar’da kalır. İyiBilgi, 2-5 puan fark tahmin ediyor.
(19) New Mexico: Paranız varsa bahse girin! 10-15 puanla Demokratlar kazanır.
(20) New York: Tüm seçimler için altın değerinde şehirlerinden biri. Tabii ki Bayan Clinton kazanır ve fark yapar. Bilgi notu olarak şunu düşelim. Newq York bir çok grubun ve ufak siyasi oluşumun seçime yüklendiği bir yer. Demokratların kalesi ama (İyiBilgi Clinton lehine 20 puan avans veriyor!) sosyalistlerden yeşillere kadar bir çok adayın bu şehirde seçimlere katıldığını ekleyelim.
(21) North Dakota: Halihazırdaki Demokrat senatör NPL’nin desteğini de alarak seçime giriyor. Demokratlar kazanır.
(22) Ohio: İşte Cumhuriyetçilere kabus gördüren eyaletlerden biri. Şu an Cumhuriyetçilerin elinde ama seçim ertesi onlara ait olmayacak. Ohio Demokratlara gider ve Senato’da sandayle farkını azaltır.
(23) Pennsylvania: Ohio’nun aynısı. Cumhuriyetçiler krize girecek! Burası da el değiştiriyor ve Demokratlar bayram yapıyor. Pennsylvania Senato dengesini sıkıştırıyor.
(24) Rhode Island: Ve üçte üç. Bu eyalet de el değiştirebilir. Şu an Cumhuriyetçilerde ve demokratlara geçeceği tahminini İyiBilgi yapıyor.
(25) Tennessee: Boş koltuk için seçime gidiliyor. Bu eyalet İyiBilgi’yi kara kara düşündüren iki eyaletten ilki. Analiz yapmak çok zor. Önceki seçimlerde Cumhuriyetçiler kazanmıştı. Risk almak bile zor. Tennessee’yi size bırakıyoruz!
(26) Texas: Son bahisten kazandıklarınızı buraya yatırabilirsiniz! Cumhuriyetçiler sandığa bile gitmeden kazanır! İyiBilgi, 15 puan farkın altını Demokratlara veriyor. Ne de olsa Texas’ın arkasında “Başkan” duruyor.
(27) Utah: Bir başka Cumhuriyetçi eyaleti. Fark olur.
(28) Vermont: Senato’nun tek bağımsız sandalyesi. Vermont hiçbir partiye itibar etmiyor. Bir önceki seçimde olduğu gibi koltuk Bağımsız adaya gider. İyiBilgi, fark bekliyor.
(29) Virginia: Ve problemin anası! Tam bir kaos. Bu şehrin kökleri Cumhuriyetçi. Dünkü yazımızda bu eyaletle ilgili bilgi vermiş ve neden hep Cumhuriyetçi olduğunu anlatmıştık. Esasen hala da Cumhurilyetçilerin elinde. Bu eyalet bir onur meselesi. Rahatlıkla diyesbiliriz ki, tüm Amerika’daki seçimi bırakın bu eyaleti izleyin! Seçim atmosferini sevenler için inanılmaz bir oksijen kaynağı olacak. Peki sonuç! İddiamız o ki tüm Türkiye basını içinde Amerikan sistematiğini en iyi bilen haber grubuyuz. Şuana kadar ki tahminlerimiz ve analiz yazılarımız bunu zaten gösteriyor. Ancak Virginia’yı tek bir örnek verip sizinh vicdanınıza bırakıyoruz. 2005 yılının Ocak ayında bu eyalet de oy oranları şöyleydi: Cumhuriyetçiler % 57, Demokratlar % 26. 2006 yılının Ekim ayında ise: Cumhuriyetçiler % 46, Demokratlar % 50! Karar sizin.
(30) Washington: Demokratlar kazanır.
(31) West Virginia: Robert Byrd gibi bir adayla başka sonuç olmaz. Demokratlar kazanır.
(32) Wisconsin: Seri devam ediyor. Demokratlar kazanır.
(33) Wyoming: Cumhuriyetçilerin bu seçimlerdeki son kalesi. Wyoming Fil’e biner.

Nedret ERSANEL
nedretersanel@iyibilgi.com

Dizinin ilk bölümünü okumak için tıklayın