Babacan, Ahmedinejad'la görüştü

29 Temmuz 2008 21:55 tsi
15'inci Bağlantısızlar Hareketi Dışişleri Bakanları Konferansı için İran'ın başkenti Tahran'da bulunan Dışişleri Bakanı Ali Babacan, İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad tarafından kabul edildi.

Yarın olacağı açıklanan Ahmedinecad-Babacan görüşmesi, sürpriz şekilde, konferansın düzenlendiği binada bugün yapıldı. Sadece basının görüntü almasına izin verilen görüşmeyle ilgili açıklama yapılmadı.

Dışişleri Bakanı Babacan, Ahmedinecad ile görüştükten sonra İran Ulusal Yüksek Güvenlik Konseyi Başkanı ve Başmüzakereci Said Celili ile bir araya geldi.

Babacan, İran Dışişleri Bakanı Manuçehr Mutteki ile de bir araya geldi. Mutteki Babacan'ı Türkçe "Hoşgeldin" diyerek sıcak bir şekilde karşıladı. Görüşmede Türkiye'nin Tahran Büyükelçisi Selim Karaosmanoğlu da hazır bulundu.

Mutteki görüşmenin başında İstanbul'daki saldırı kınayarak, Türk halkı ve devletinin acısını paylaştığını söyledi. İranlı bakan, İran halkı ve devleti adına üzüntülerini de dile getirdi.

Ali Babacan, İran temasları kapsamında ikili ilişkilerin yanısıra bölgesel ve uluslararası konularda fikir teatisinde bulunuldu.

Edinilen bilgilere göre Ali Babacan'ın, İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad, Dışişleri Bakanı Menuçehr Mutteki ve Ulusal Yüksek Güvenlik Konseyi Genel Sekreteri ve Nükleer Başmüzakereci Said Celili ile yaptığı ayrı ayrı görüşmelerde, öncelikli olarak ikili ilişkiler, İran'ın Batılı ülkelerle yürüttüğü nükleer müzakereler ve Ahmedinejad'ın gündemde olan Türkiye ziyareti konuları ele alındı.

Babacan, Cumhurbaşkanı Ahmedinecad ile görüşmesinde, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın selamlarını iletti. Görüşmelerde, "kardeş ve dost" iki ülkenin her alanda işbirliğine gitmeleri ve bunu geliştirmeleri konusunda ortak irade ve kararlılık sergiledikleri belirtildi.

Türkiye'nin, BM Güvenlik Konseyi 2009-2010 dönemi geçici üyeliği için New York'taki son temasları hakkında bilgi veren Babacan'ın, Türkiye'nin adaylığına verdiği destekten dolayı İran'a teşekkürlerini ilettiği öğrenildi.

Babacan'ın, görüşmelerde, İran ve Batılı ülkeler arasındaki nükleer müzakerelerin önemli bir fırsat olduğunu ve tarafların görüşmeleri sürdürmesini önemsediklerini ilettiği belirtildi.

ABD, AB ve İran ile iyi ilişkilere sahip bir ülke olarak Türkiye'nin, "nükleer müzakerelerde taraflar arasındaki iletişimi kolaylaştırmak ve karşılıklı hassasiyetlerin anlaşılmasına yardımcı olmak için yapacakları olduğunun dile getirildiği" kaydedildi.

Babacan'ın, İran ve Batı arasındaki son nükleer müzakerelerden önce ve sonra 5 artı 1 ülkelerinin kimilerinin dışişleri bakanları ile AB Ortak Dış Politika ve Güvenlik Yüksek Temsilcisi Javier Solana ile görüşmelerde bulunduğunu İranlı makamlara ilettiği belirtildi. Bu arada Babacan'ın, yarın İran Meclis Başkanı Ali Laricani ile biraraya gelmesi bekleniyor.

Babacan'ın ayrıca Küba Dışişleri Bakanı Felipe Perez Roque ile de görüşmesi bekleniyor.
 
Bu arada Bağlantısızlar Hareketi 15'inci Dışişleri Bakanları toplantısı Ahmedinecad'ın bugün yaptığı açış konuşmasıyla başladı. Toplantıya 118 üye, 15 gözlemci ülke ile 8 bölgesel ve uluslararası kuruluşun temsilcileri katılıyor.
 
Bağlantısızlar Hareketi toplantısına ilk kez 2006'da katılan Türkiye,Tahran'daki toplantıda da gözlemci olarak yer alıyor.
 
İran ziyareti öncesinde soruları cevaplandırdı
 
Babacan, İran'a hareketi öncesi Esenboğa Havaalanı'nda basın mensuplarının gündeme ilişkin sorularını yanıtladı.
 
İran Cumhurbaşkanı Ahmedinecad'ın Türkiye'yi 14 Ağustos'ta ziyaret edeceğine ilişkin haberlerin hatırlatılması üzerine Babacan, Türkiye'nin İran ile üst düzey ziyaretlerinin oldukça yoğun olduğunu ve iki ülke arasında sık bir trafik bulunduğunu belirtti.
 
Devlet başkanı seviyesinde ziyaret sırasının İran'da olduğunu ifade eden Babacan, Ahmedinecad'ın Türkiye ziyaretiyle ilgili hazırlıkların devam ettiğini söyledi. Ancak bu ziyaretin kesin tarihi ve içeriğinin Türkiye ve İran olarak eşzamanlı açıklanacağını belirten Babacan, dolayısıyla henüz tarihi teyit edemeyeceğini kaydetti.
 
Babacan, ziyaretiyle ilgili açıklamanın taraflarca aynı anda yapılması konusunda ortak bir anlayışın bulunduğunu da belirtti.
 
"Diyalogtan yanayız"

Babacan, İran'ın nükleer programıyla ilgili başlatılan süreci önemli bir fırsat olarak gördüklerini belirterek, sorunun diyalog yoluyla çözümlenmesi gerektiğine inandıklarını söyledi.
 
Cenevre'deki toplantının ardından İran Ulusal Yüksek Güvenlik KonseyiGenel Sekreteri ve Nükleer Başmüzakereci Said Celili ile yaptığı görüşmeyi hatırlatan Babacan, ayrıca AB Ortak Dış Politika ve Güvenlik Yüksek Temsilcisi Javier Solana ve öneri paketini hazırlayan 6 ülkenin dışişleri bakanlarından bazılarıyla temaslarda bulunduğunu kaydetti.
 
Babacan, "Bir bakıma Cenevre görüşmesi sonrasında hem İran'ın hem altılar diye tabir ettiğimiz grubun görüşlerini, yaklaşımlarını ilkelden öğrenme imkanım oldu" diye konuştu.
 
Asıl gündem nükleer program
 
Babacan'ın görüşmelerinin asıl gündemini İran'ın nükleer programı oluşturacak.  20 Temmuz'da Cenevre'de yapılan görüşmeler öncesinde de İran Dışişleri Bakanı Manuçehr Muttaki Ankara'ya gelmiş ve Türk yetkililerle görüşmüştü.
 
Cenevre toplantısının ardından da İran'ın nükleer müzakerecisi Seyid Celili  İstanbul'da Babacan ile buluşmuştu. Türkiye İran'ın sorunun çözümünde diplomatik sürecin devamı için adım atmasını istiyor.
 
"Türkiye taraf olmak zorunda kalabilir" uyarısı
 
Bu arada Global Strateji Enstitüsü Ortadoğu Uzmanı Özüm S. Uzun, İran'ın nükleer programına yönelik ABD ve İsrail'in askeri bir operasyon seçeneğini gündeme getirmesi durumunda, Türkiye'nin taraf olmak zorunda kalabileceğini ancak bu süreçte kesinlikle taraf olunmaması gerektiğini söyledi.
 
Uzun, İran'ın nükleer dosyasına ilişkin A.A muhabirine yaptığı değerlendirmede, İran'ın nükleer programının son dönemde ciddi sorunlar yaratmaya başladığını belirterek, bu konudaki en büyük sıkıntının güven eksikliği olduğunu ifade etti.
 
Cenevre sürecinin, BM'nin son yaptırım kararlarının ardından ekonomik sıkıntı yaşayan İran'ın diplomasiye daha önem vermesiyle gündeme geldiğini belirten Uzun, ABD ve İsrail açısından bakıldığında şu an için İran'a yönelik bir askeri seçeneğin çok muhtemel olmadığını belirtti.
 
ABD'nin zaten Irak ve Afganistan ile ilgili bölgede sorunlar yaşadığına işaret eden Uzun, ayrıca ABD ve İsrail'in İran'a ilişkin bazı konularda çatıştıklarını düşündüğünü söyledi.
 
Uzun, "ABD kısa ve orta vadede nükleer bir İran ile yaşayabilir ama İsrail'in böyle bir lüksü yok. İsrail bu nedenle askeri bir operasyon konusunda bastırıyor" diye konuştu.
 
ABD ve İsrail arasında karşılıklı yapılan askeri üst düzey ziyaretleri hatırlatan Uzun, ABD'nin bölgenin istikrarsız oluşu ve İran'ın elindeki askeri imkanları göz önünde bulundurarak operasyonun şu an için riskli olacağı görüşünde olduğunu kaydetti. Uzun, "Batı, 'diplomasiyi sonuna kadar kullandık ama olmadı' demek için son kozlarını oynuyor" dedi.
 
"Türkiye karar verecek"
 
Uzun, İran'ın nükleer programıyla ilgili süreçte en önemli sorunun programın askıya mı alınacağı yoksa tamamen mi durdurulacağı konusu olduğunu belirtti.
 
İran'ın kriz yönetimini çok iyi bilen bir ülke olduğunu vurgulayan Uzun, İran'ın yumuşak bir geçiş yapıp, nükleer faaliyetlerini geçici bir süre askıya alabileceğini, ancak bunun Batı'yı tatmin etmeyeceğini söyledi.
 
ABD'nin, kasımda seçilecek yeni başkan göreve başlamadan önce bu konuyuçözümlemek isteyeceğini düşündüğünü ancak gelinen noktada sürece ilişkin net bir tablonunu bulunmadığını ifade etti.
 
Uzun, İran ile son dönemde yapılan üst düzey temaslar ile İranCumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad'ın Ankara'ya yapması öngörülen ziyaretinin ise Türkiye-İran-ABD üçgeni içinde değerlendirilmesi gerektiğini söyledi. ABD ve İran'ın Türkiye'yi bu süreçte bir şekilde yanına almaya çalıştığını kaydeden Uzun, Türkiye'nin hangi kutupta yer alacağına karar vereceği bir süreçten geçildiğini sözlerine ekledi.
 
İran da arabuluculuğa soyundu
 
Bu arada Tahran da Türkiye ile Ermenistan arasında arabuluculuğa soyundu. Türkiye-Ermenistan İş Geliştirme Konseyi Eşbaşkanı Kaan Soyak, İran'ın bu girişimini son derece olumlu ve gerekli bulduklarını söyledi.
 
A.A muhabirine değerlendirme yapan Soyak, İran'ın Türkiye ile Ermenistan ilişkilerinin geliştirilmesi konusunda yardımcı olmak istediğini belirtti. İran'da sayıca fazla olmayan ama etkinliği ve ağırlığı çok olan bir Ermeni toplumunun yaşadığını kaydeden Soyak, İran'nın bölgedeki gelişmelerin dışında kalmak istemediğini ve bu yönde hareket ettiğini ifade etti.
 
10 yılı aşkın bir süreden sonra Turkiye-Ermenistan ilişkilerinde bir ilk yaşandığına işaret eden Soyak, "İlk kez İran dahil bölge ülkeleriyle Minsk Grubu üyeleri (ABD-Rusya-Fransa) Türkiye-Ermenistan sınırının açılıp, tüm sorunlarin karşılıklı çözümü konusunda hemfikirler ve elbirliği ile Turkiye ile Ermenistan ilişkilerinin normalleşmesini istiyorlar. Bu gruba en son da İran katıldı" diye konuştu.

aa

Bu haber 249 defa okundu.