Üniversitenin seçilmiş kralları

29 Temmuz 2008 15:55 tsi
Üniversiteler 16 yıldır rektör seçiminde krize dönüşen sorunlar yaşıyor. Olağanüstü yetkileri ve trilyonlara ulaşan bütçeleriyle 'seçilmiş krallık'a dönüşen makamlara geçen dönem haksız yere oturanlar şimdi aynı sistemin 'mağduru'.

Türkiye, aylardır 21 üniversiteye atanacak rektör adaylarını ve üniversitelerde yapılan seçimleri konuşuyor. Yüksek Öğretim Kurulu'nun (YÖK), en fazla oyu alan bazı rektör adaylarını Köşk'e gönderdiği listeye koymaması, tartışmaları yeniden alevlendirdi. İşin ilginç tarafı ise daha önce aynı sistemin avantajlarını kullanarak rektör olan kişilerin şimdi 'mağdur' rolünü üstlenmesi. YÖK tarafından elenen adaylar şimdi üniversitelerde demokrasinin işletilmesi gerektiğini konuşuyor.

Tartışmalar devam ederken kimse üniversitelere atanacak rektörlerin bilimsel altyapısını, kaç makale yazdığını, ulusal veya uluslararası kaç projeye imza attığını, ne kadar doktora veya yüksek lisans talebesi yetiştirdiğini, yurtiçi ve yurtdışında kaç kongreye katıldığını, ne tür ders notları hazırladığını, buluşunun olup olmadığını, akademik vizyonunu, Türkiye ve üniversitesi için yapacağı yatırımları konuşmuyor. Seçim sistemi üniversitelerde keskin ayrışmalara yol açıyor. Hayatı derslikle ameliyathane arasında geçmiş birinin trilyonluk bütçeleri yönetmeye kalkmasının mahzurları ortadan kaldırılamıyor. Sayıştay denetçileri son 5 yıl içinde 315 usulsüz işlem tesbit etti. Kamu İhale Kurumu, 47 üniversitenin 240 ihalesine müdahale etmek zorunda kaldı. Profesyonel yöneticiliği ve akademi- işletme ayrışmasını konuşması gereken Türkiye, adayların dünya görüşü üzerine üretilen spekülasyonlarla vakit harcıyor.

Aslında rektör atama ve seçiminde Türkiye'nin yaşadığı sorunlar yeni değil. 16 yıldır her rektör atama döneminde bu problemler ortaya çıkıyor. Rektör adaylarının seçimle belirlenmesi, YÖK'ün üniversitede seçilen 6 adaydan 3'ünü eleyerek Cumhurbaşkanlığı makamına sunması, cumhurbaşkanının da 3 kişiden birini rektör olarak ataması kuralı 1992 yılında yapılan kanun değişikliği ile başladı. O tarihe kadar YÖK tarafından belirlenen adaylar, cumhurbaşkanı tarafından atanıyordu. Kanun çıktığında üniversitelerin demokratikleşmesi hedefleniyordu; ancak 1997 yılında başlayan 'Postmodern darbe-28 Şubat süreci', üniversitelerde ideolojik söylemlerin zirveye çıktığı d önem olarak tarihe geçti ve kanun farklı amaçlar için kullanılmaya başladı. Üniversitelerde yapılan seçimler anlamını yitirdi, 1 oy alan kişiler rektör yapıldı, üniversitelerdeki akademik kadronun genleriyle oynandı, atanan kişiler oluşturdukları kadro imkânları ile ikinci dönem yeniden rektör seçildi.

Ağustosta görevleri sona erecek 21 üniversitenin rektör adayları belirlenirken; Gazi, Dicle ve Uludağ üniversitelerinde en fazla oyu alan adayların liste dışı bırakılması, geçmiş dönemlerde yaşananları hatırlatıyor.

SEZER VE TEZİÇ DÖNEMİNDE DARBE YAPILDI

Rektör atamalarında üniversitede öğretim üyelerinin yaptığı seçim tek belirleyici unsur değil. Atamaların nasıl yapılacağını düzenleyen 2547 sayılı YÖK Kanunu, süreç içinde YÖK Genel Kurulu'na ve nihayetinde de cumhurbaşkanına takdir yetkisi vermiş. Yıllarca teamül gereği üniversitedeki seçimin galibinin rektör atanması kuralı özellikle eski Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ve YÖK eski Başkanı Kemal Gürüz ile Erdoğan Teziç dönemlerinde bozulmuş. Bu konuda onlarca örnek bulunuyor. Sadece geçen yıl yapılan atamalara bakıldığında bile ortaya çıkan tablo her şeyi anlatıyor.

Geçen yıl mayıs ayında yeni kurulan 15 üniversiteye atama yapıldı. Bu üniversitelerdeki seçimlerin çoğunu ne YÖK dikkate aldı ne de eski Cumhurbaşkanı Sezer... Örneğin Ergenekon operasyonu kapsamında tutuklanan emekli general Veli Küçük'e 'Emrinize amadeyim' diyen Osman Metin Öztürk, Giresun Üniversitesi'nde yapılan seçimde 8 oy alarak ikinci olmasına rağmen, YÖK'ün listesinde üçüncü sıraya kondu; ancak Sezer, Öztürk'ü rektör olarak atadı.

aksiyon

Bu haber 531 defa okundu.