Kriz 17 Türkiye yuttu

16 Temmuz 2008 10:00 tsi
Amerikan mali sistemi bu yıl ikinci kez uçurumun kenarına sürüklendi. 16 Mart’ta büyük bankalardan JP Morgan Chase, Merkez Bankası’nın yardımıyla, iflas eden yatırım bankası Bear Stearns’i satın alarak hisse senedi piyasasını çökmekten k

Herkes ‘bankaya hücumdan’ söz ediyor. Ticari bankalara güven kalmadığı için mudilerin paralarını kurtarmak için banka kapılarına dayanmasından endişe ediliyor. Krizini dünyaya maliyeti yaklaşık olarak 13 tirilyon olarak hesaplanırken bu rakam  Türkiye'nin Gayri Safi Yurt İçi Hasıla'sı (GSYİH) 17 katına denk geliyor.

ABD borsalarındaki düşüşün ardından Avrupa ve Asya'da da hisse senedi ve vadeli işlem borsaları düşüşe geçti. Gelişmiş 23 ülke borsasının durumunu gösteren MSCI World İndeksi, kredi piyasalarındaki kayıplar ve yatırımcıların bu kez de Alman ekonomisine ilişkin yavaşlama endişeleri ile 2006 yılından bu yana en düşük seviyesine geriledi.

MSCI World Endeksi, salı günü yüzde 0.5 kayıpla gerçekleşen ve toplamda yüzde 21'e ulaşan düşüşle ayı piyasasına girdi. S&P 500 future Endeksi yüzde 0.7 düşüş, Avrupa Dow Jones yüzde 1.5, Asya MSCI İndeksi yüzde 2,4, Nikkei yüzde yüzde 2 değer kaydetti. Hindistan, Çin, Honk Kong, Tayvan ve Günay Kore'de hisse senedi piyasalarındaki kayıplar yüzde 3'ü aşan oranlarda oldu. Bloomberg'de yer alan değerlendirmeye göre, Ekim ayından bu yana devam eden  düşüşlerle birlikte Global borsalardaki kayıp toplam değer kaybı 13 trilyon dolara ulaştı.

ABD hisse senetleri piyasası için referans olan S&P 500, İngiltere'de  FTSE 100 ve MSCI World İndeksi global borsalarda artık ayı piyasasına girildiğini ortaya koyuyor. Yakında dönemde gördükleri en yüksek seviyenin yüzde 20 altına gerileyen indeksler, ABD'de başlayan kredi krizi, doların zayıflaması, petrol fiyatlarındaki artışın yol açtığı küresel krizin etkisiyle düştü.

Piyasalar ABD'de iki şirketin kurtarılması ile krizin çözümlenmeyeceği, olumsuzlukların devam edeceği kaygısını taşıyor. Bu gidişin sonu ise global ölçekte yüksek enflasyon ve durgunluk. Avrupa'nın en  büyük ekonomisi Almanya'nın ekonomik görünümüne ilişkin eğilimlerini gösteren ZEW endeksinin beklentilerin altında çıkması, bu kaygıları daha artırdı.

Dünya piyasalarındaki yüksek ölçekli kayıplara karşın İstanbul Borsası'nın kaybı ise yılbaşından bu yana 90 milyar dolara  ulaştı. İstanbul borsası dünya borsaları arasında Çin'den sonra en fazla kayba uğrayan borsa oldu.
 
İKİ BANKANINI KAYBI ALMANYA'NIN İKİ KATI
Amerikan mali sistemi bu yıl ikinci kez uçurumun kenarına sürüklendi. 16 Mart’ta büyük bankalardan JP Morgan Chase, Merkez Bankası’nın yardımıyla, iflas eden yatırım bankası Bear Stearns’i satın alarak hisse senedi piyasasını çökmekten kurtarmıştı. Temmuz ortasına gelindi ve borsalar yine bıçak sırtında. Herkes ‘bankaya hücumdan’ söz ediyor. Ticari bankalara güven kalmadığı için mudilerin paralarını kurtarmak için banka kapılarına dayanmasından endişe ediliyor.

İpotek kredisi piyasasının yarısın elinde tutan Freddie Mac ve Fannie Mae bankaları, Maliye Bakanlığı’nın hafta sonundaki acil müdahalesi sayesinde iflastan kurtarılabildi. Söz konusu iki banka on trilyon dolarlık Amerikan ipotek piyasasının yarısını kontrol ediyor.  Taahhüt toplamı Almanya’nın gayrı safi yurtiçi hasılasının iki katı kadar. Ticari bankalardan satın alınıp yatırımcıya ve aralarında Almanların da bulunduğu bankalara borç senedi şeklinde satılan değerli kâğıtlar gayrı menkul piyasasının çökmesiyle birlikte tabana vurdu.

İpotek finansmanında uzmanlaşmış IndyMac’in iflası, Amerikan bankacılık tarihinin en büyük skandallarından biriydi. Sallantıda olduğu söylenen 300 dolayındaki bankanın hisse senetleri de borsada hızla değer kaybediyor. ABD’nin en büyük kamu tasarruf kuruluşu hafta başında yüzde otuz değer kaybetti.

Gazeteport

Bu haber 422 defa okundu.