ABD sonrası bir dünyaya hazır olun

14 Temmuz 2008 15:37 tsi
Son zamanlarda dünya başkentlerinde kulaktan kulağa fısıldanan bir gerçek var: ABD sonrası dünyaya hazır olmalıyız. Başkentler bunu fısıltıyla konuşadursun, bir ülke lideri kulaktan kulağa yayılan bu gerçeği açığa çıkarıyor. İşte “kral çıplak”

“ABD'nin baskı ve tehditlerinin Körfez ülkeleriyle aramızı bozmasına izin verilmemeli. Dünya şartları süratle değişiyor. ABD sonrası bir dünya için hazırlıklı olmalıyız.”

İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad’ın mimikleri ve konuşmaları çoğu zaman gazetelerin dış haberler sayfalarında magazinel bir üslupla yansıtılıyor. Ahmedinecad’ın bir devlet başkanından görmeye pek alışık olmadığımız üslubu haberini okutmak isteyen bir muhabir için ilgi çekici gelebilir. Ancak Ahmedinecad’ın kimi sözleri üzerinde yoğun bir fikir cimnastiğini hak ediyor.

Analizin girişindeki sözler Ahmedinecad’a ait. İran lideri ülkesinin Basra bölgesindeki elçilerini kabulünde yaptığı konuşmada –elbette magazinel ve sansasyonel pek çok sözle birlikte- gittikçe gün yüzüne çıkan ve Washington’da da gizliden gizliye konuşulan bir gerçeği dile getirdi: Dünya şartları süratle değişiyor. ABD sonrası bir dünya için hazırlıklı olmalıyız.

Şüphesiz bu iddia Soğuk Savaş’la büyümüş, ya da ABD’nin Soğuk Savaş zaferiyle büyütülmüş jenerasonlar için garip, hatta irkiltici. Ancak Soğuk Savaş sonrasında ABD’nin hegemonyasını sağladığı tek kutuplu dünyanın artık sonuna gelindiğinin Amerikalılar da farkında. Yükselen güçler BRIC (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin) ve küreselleşmeyle birlikte etkisi artan irili ufaklı devletlerin varlığı dünyanın pek çok yerinde uluslar arası dengeleri derinden sarsıyor. İran örneği bunu çok güzel açıklıyor. İran bir küresel güç değil, ancak ABD’nin hataları ve Ortadoğu’da oluşan boşluk nedeniyle bölgesel bir güç olarak küresel bir rol oynuyor.

Söylediğimi gibi ABD’de değişen dengelerin farkında. ABD Dışişleri Bakanı Condolezza Rice’ın uluslar arası ilişkiler alanında başat kaynaklardan birisi olan Foreign Affairs dergisinin son sayısında kaleme aldığı “Yeni Amerikan Realizmi” başlıklı yazı Washington’daki zihinsel dönüşümün en önemli göstergesi. Tek kutuplu dünyanın çözüldüğünü gören ABD Bush döneminin idealizminden sıyrılarak kendisine yeni ve pragmatik bir realizm rehber ediniyor. Bu realizmin hayata geçmesi içinse Washington’un Obama’yı beklemediğini belirtelim.

İşte bu yüzden Ahmedinecad’ın “ABD sonrası bir dünya” şeklindeki sözleri hafife alınmamalı. Çünkü Washington’dan Tel Aviv’e, Ankara’dan Pekin’e ve elbette Moskova’dan Brüksel’e… Artık tüm hesaplar bunun üzerine yapılıyor.

iyibilgi.com

Bu haber 1,438 defa okundu.