Ortadoğu'nun kaderini değiştirecek anlaşma

12 Temmuz 2008 10:31 tsi
Irak'la imzalanan Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi anlaşmasını “Hiç bir ülke ile böyle bir anlaşmamız yok" diyen Başbakan Erdoğan, “Bizim bu anlaşmamız Ortadoğu'nun diğer ülkelerine de örnek olacak” dedi.

İbrahim Karagül'ün haberi:

Türkiye ile Irak arasında yapılan Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi anlaşması, sadece iki ülke arasında çok boyutlu işbirliğini, bir çok alanda entegrasyonu öngörmekle kalmıyor, bölgesel düzeyde siyasi yakınlaşmalar, ekonomik birliktelikler için de bir temel oluşturuyor.

Başbakan Tayyip Erdoğan'ın bir günlük Bağdat ziyaretinde imzalanan anlaşma ile hem Irak'ın yeniden yapılanmasında Türkiye hızla öne çıkıyor hem de son yıllarda hemen her alanda söz söyleyen tek ülke olan Türkiye'nin bölgenin geleceğinde üsleneceği rolü de pekiştiriyor.

BENZER BİR ANLAŞMA YOK

"Hiçbir ülkeyle böyle bir anlaşmamız yok" ifadesi, Türkiye'nin İsrail'le ilişkilerinin, Suriye ile yakınlaşmalarının ötesinde yeni bir bölgesel sürecin başladığına işaret ediyor. Türkiye, diğer komşularıyla da benzer bir işbirliği sürecini geliştirmeyi, bulunduğu coğrafyada barışçı, birleştirici ve yönlendirici ülke olma yolunda sağlam adımlar atıyor.

BAĞDAT'IN TRAJİK DURUMU

Başbakan Tayyip Erdoğan, bu önemli sürecin ayrıntılarıyla ilgili bilgi verirken, heyecanlı ve umutlu görünüyordu. Türkiye'nin bölgesel etkinliğini artırmayı, çatışma alanlarının daraltılmasını, ekonomik ve siyasi işbirliği alanlarınınsa sonuna kadar genişletilmesini son derece önemsediği kendi cümlelerinden hissediliyordu.

Ona göre, İran ile Batı arasındaki krizin de önümüzdeki dönemde Türkiye'ye önemli sorumluluklar, tansiyonu düşürmek için tarihi roller yükleme ihtimali var. Lübnan'da, İsrail ile Suriye arasında, Irak'taki farklı siyasi gruplar arasındaki krizlerde olduğu gibi. Türkiye, Irak'ı artık sadece Kuzey Irak olarak düşünmediği gibi, bölgeyi de bir bütün olarak algılamaya, bu yüzden de bölgesel etkileri öne çıkan girişimlere yönelmeye başladı. Ziyaretin Başbakan tarafından değerlendirmesi şöyle..

TPAO'YA ARAMA HAKKI

Özellikle bu stratejik belgeyi imzalamamız bizi birbirimize bağladı. TPAO ile ilgili taahhüt yazısını da aldık. Yemek esnasında hazırlandı. "Herkes söz verdi dedim ama kimse ortaya bir şey koymadı" dedim. "Bu akşam bana müjdeyi vereceğinizi söylediniz" dedim. "Ben buradan yazıyı almadan gitmem" dedim. Onun üzerine meğerse zaten 4'lü olarak talimatı vermişler. Yazı hazırlanıp geldi. Irak Petrol Bakanı imzaladı. Başbakan'a imzalattı. TPAO'ya arama, çıkarma ve pazarlama hakkı aldık. Mevcut Yumurtalık hattının petrol akışı 300-400 bin varildi. Yakın bir tarihte bu hatta verilen petrolü 800 bin varile çıkardılar.

İKİNCİ BORU HATTI

Artık bir milyon metreküplük Kerkük-yumurtalık hattı yetmiyor. Bu hat şu anda 800 metreküpe çıktığına göre bu hattın ele alınıp geliştirilmesi lazım. Ya ilave bir hatla, ya geliştirilmesi ile olur. Bu çok çok önemli. Risk payı en az yer burası zaten. İlgili arkadaşlar çalışacaklar. Bir diğer konu serbest ticaret anlaşması. Burada Parlamento ile ilgili bir sıkıntıları var. Üç ay sonra bunu parlamentoya getireceğiz.

İSRAİL İRAN'A SALDIRMAZ

Türkiye'nin ev sahipliğinde yürütülen Suriye-İsrail görüşmeleri ne aşamada?
Suriye İsrail görüşmeleri devam ediyor. Ancak önümüzdeki süreçte İran'la gerginliğin artması halinde Türkiye'ye buna benzer bir görev düşebilir. Son günlerde İsrail'in İran'ı vuracağı iddiası tartışılıyor. Bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?

Bu aklı selimin yapacağı bir iş değil. İhtimal vermiyorum doğrusu. Artık diplomatik ilişkilerin egemen olduğu bir dünyayı paylaşmamız gerekiyor. İşte 5 sene önce Irak vuruldu. Keşke Irak sorunu diplomatik yollarla çözülseydi. Bakın 5 sene sonraki Irak'ı gördünüz ne halde. Faturası ortada. Bir medeniyetler ülkesi yok oldu.

Hiçbir ülkede böyle karşılanmadım

İlk kez bir başbakanı havaalanında karşılıyorlarmış bu doğru mu?
Biz şimdi bu stratejik belgeyi imzaladık. Bu Türkiye için bir ilk. İlk defa böyle bir şey oluyor. Şu anda hiçbir ülke ile böyle bir anlaşmamız yok. Buna benzer bir anlaşmayı Almanya-Fransa kendi arasında yapmış. Bu belgenin bize sağlayacağı faydalar var. İnşallah bu rayına oturursa oradan bize getirileri olacak. Ortak bir siyasi irade oluşacak. Bize söylenen eğer doğruysa; başbakanları ve bakanları ile birlikte hiçbir ülkeye yapmadıkları bir seviyede bizi uçağın kapısında resmi törenle karşıladılar.

Bağdat timiyle hatıra fotoğrafı

Başbakan Erdoğan'ı Irak'a yaptığı resmi ziyarette Bağdat Büyükelçiliği özel harekat polisi timi korudu. Erdoğan Irak'tan ayrılmadan önce Bağdat Havaalanı'nda kendilerine teşekkür ederek hatıra fotoğrafı çektirdi. ABD'li ve Iraklıların, her türlü koruma desteği verme isteği bulunmasına karşın Başbakan ve beraberindekiler, 30 kişiden oluşan Emniyet Genel Müdürlüğü Özel Harekat Timi tarafından yolculuğun başından sonuna dek korundu. Baştan sona silahlı ve özel donanımlı özel timin heyeti korumasındaki dikkati ve özeni, hem de Türkiye alınan önlemleri gören Başbakan, ekibe teşekkür etti.

Sorun çözecek tek ülke Türkiye

Sorunları ortak olarak çözebilecekleri sıkıntıları aşabilecekleri ülke Türkiye'dir. Neden Türkiye? Çevresinde dünya ile barışık tek ülke Türkiye'dir. Irak'ın dünya ile entegrasyonunu sağlayabileceği ülke Türkiye'dir. Doğalgazda Nubucco'ya mı dahil olacaksın? Nubucco'nun 6 ortağından birisi Türkiye. Nabucco'nun ortaklarının beklentisi de Irak doğalgazının bu sisteme dahil edilmesi istikametinde. Belki Rusya da bu projeye girecek. Irak'ın verimli doğalgaz rezervlerinin olması Nubucco'nun 30 milyar metreküplük bölümünün buradan karşılanması arzu edilen bir şey.

ORTADOĞU'YA ÖRNEK OLACAK

Irakla Türkiye arasında imzalanan stratejik belgeden beklentiniz nedir?
Bu anlamlı tavır, umarımız ki siyasi iradeye dönüşerek devam etsin. Bunun süreklilik arzetmesi de önemli. Bir de bürokrasi ve kurumlar çok sıkı bir diyalog içinde çalışacaklar. İşin içinde başbakanlar var, ticaret bakanları var, bürokratlar var. Bunlar sık sık diyalog içinde olacaklar. Sivil toplum kuruluşlarımız da bu vesile ile bu işin içine girmiş olacaklar. Hangi alanlı ilgilendiriyorsa, o alanla ilgili atılan adımlarda ilgili sivil toplum kuruluşlarını devreye sokmak istiyoruz. Ekonomik alandaki STK'lar olabilir, kültür alanında olabilir. Halkları birbirine kaynaştırma, buradaki siyasi iradeyi de güçlü yapacaktır.

Bölgede Türkiye ile Irak'ın anlaşmasının diğer ülkeler için bir denge unsuru olacağına inanıyorum. Türkiye Irak'la bunu yaptı. Ciddi bir denge oluştu. Bunu görecekler. Olay soyutta kalmayacak. Somuta geçmiş olacak. Bizim bu anlaşmamız Ortadoğu'nun diğer ülkelerine de örnek olacak.

HER ALANDA ORTAKLIK

Bunu yeni bir model olarak ortaya sürerken özellikle temel ilkeler noktasında biz hep ekonomik ilişkiler diyoruz. Şimdi biz ekonomik ilişkiler demiyoruz aslında biz Irak'la ekonomik entegrasyona giriyoruz. 21 milyar dolar bütçe fazlaları var. Her yerde karşılıklı olarak birbirimizi desteklemek. Kültürel destek de olacak. Onlar da bizden talep ettiler. Lisans üstü eğitimi için Türkiye'ye öğrenci göndermek istiyorlar. O da bu dönemde başlayacak.

PKK'ya karşı ortak tavır oluştu

Yerel yönetim ile alt düzeyde çalışmalarımız ve görüşmelerimiz devam ediyor. Aslında bu akşam yemekte Neçirvan Barzani da olacaktı. Ama Barzani yurtdışındaymış. Avusturya'daymış. Yetişemedi.

Kuzey Irak yerel yönetimine karşı bir hassasiyet var. İster tanı ister tanıma ama Irak Anayasasında bu var. Bu konuyla ilgili olarak oradaki bu değerlendirmeyi kendi anayasası içinde yaptığına göre ben senin anayasanı tanımıyorum deme hakkına sahip değiliz.Terör örgütüne karşı son olarak yaptıkları açıklamalarda 'kendi topraklarımızda PKK terör örgütünü görmek istemiyoruz' diyorlar. Durum bu noktaya geldi. Bize son hava harekatlarında olsun, kara harekatında olsun orada kimseden olumsuz bir şey gelmedi. Bir yerde bu teröre karşı ortak bir mücadelenin verilmesi anlamına geliyor.

Mevcut yönetimin aktörlerinin tamamı yeni imzaladığınız anlaşmayı destekliyor ve "bugün bizim için bayram" diyorlar. Gerçekten bu anlaşma bu kadar önemli mi?

SORUNLAR BİZİMLE AŞILIR

Şimdi şu andaki durumda mevcut yönetimin tamamı yani bir defa Cumhurbaşkanından tutun Cumhurbaşkanı yardımcılarına kadar, Başbakan, Parlamento Başkanı, hepsi de bu anlaşmayı desteklediklerini ve yeni bir döneme başladıklarını söylüyorlar. "Bugün bizim için bayram" diyorlar. Bunu Talabani de diyor, diğerleri de aynı şeyi söylüyor.

ABD Irak'tan çekilme sinyalleri vermeye başladı. Obama 16 ay gibi ifadeler kullanıyor. Obama yakında Irak'a geliyor. Bu gelişmeleri dikkate aldığımızda ABD'nin çekilmesi Irak'ı kendi kaderi ile baş başa bırakacak.

Yeni Şafak

Bu haber 327 defa okundu.