Amerikan borsasında durum çok vahim!

6 Temmuz 2008 19:46 tsi
Dow Jones sanayi endeksi ekim ayından beri yüzde 19,9 gerilerken, hisse senetleri sadece geçen ay 1,4 trilyon dolar değer kaybetti. Yatırımcılar, borsanın geleceğinden ümitsiz..

ABD'de geçen yıl mortgage kriziyle başlayan ve bütün dünyaya yayılan dalgalanmanın ardından, Amerikan hisse senetleri bu yıl 2,1 trilyon dolar değer kaybetti.  
 
Haziran ayında meydana gelen yüzde 10,2'lik düşüş, 1929'daki 'Büyük Buhran'dan beri en büyük gerileme oldu. 11 bin 350 puan seviyesine gerileyen Dow Jones Sanayi endeksi, tüm zamanların en yüksek noktasına ulaştığı ekim ayından beri yüzde 19,9 gerilemiş durumda. Yaşanan büyük düşüş, bankacılık sisteminin sağlığı konusunda endişe uyandırıyor. 2,1 trilyon dolarlık değer kaybının 1,4 trilyon dolarlık kısmı haziran ayında gerçekleşti. Wall Street'te en çok merak edilen, piyasaların dibe vurup vurmadığı. BlackRock baş yatırımcısı Bob Doll, piyasanın en kötüyü atlattığını ve düze çıkmaya başlayacağını ileri sürüyor. Uzmanlar, para piyasasındaki büyük çöküşün en büyük sebebinin, nisan-haziran periyodundan ham petrolün varil fiyatının yüzde 38'lik sıçramayla 140 dolar limitinin üzerine çıkması olduğunu ifade ediyor. Dow Jones, 262 gündür değer kaybediyor.

Teknik olarak borsa dilinde 'bear market (ayı piyasa)' olarak adlandırılan statü için ortalama 363 günlük düşüş gerekiyor. Bazı piyasa uzmanları, Dow Jones'un 'bear market' durumuna geçebileceğini savunuyor. Eğer bu durum gerçekleşirse, Amerikan piyasalarında 1900 yılından beri 33'üncü 'bear market' durumu yaşanacak. Fiyatların daha da düşeceği beklentisi hakim olan 'ayı piyasası'nda geleceğe karamsar bir bakış söz konusu. Bu ortamda, yatırımcılar ellerindeki hisse senetlerini gelecekte daha ucuza alabileceklerini düşünerek satmaya devam ediyorlar. Borsa dilinde ayı piyasanın karşılığı ise 'bull market (boğa piyasa)'.

Amerika'da ekonominin büyük sıkıntıda olduğu konusunda şüphe yok. Benzin fiyatları artıyor, hisse fiyatları düşüyor. Her sabah yeni bir şirkette işten çıkarma ve zarar haberleri ile güne başlanıyor. Ancak, 'bu krizin bütün bu limoni durumları limonataya çevirecek' altın fırsatları da içinde barındırdığı belirtiliyor.

[KRİZ, YENİ FIRSATLAR SUNUYOR]
'Şimdi hisse almanın sırası mı?' demeyin

Dow Jones endeksi tepe yaptığı ekim ayından beri, yüzde 20'den fazla değer kaybetti. Hisse piyasasında kazanmanın bir numaralı kuralı olan, 'ucuza al, pahalıya sat' için en elverişli ortam. Ancak bu konuda yatırım yapacakların uzun vadeli hesap içinde olması gerekiyor. Ayrıca, hisse alımı konusunda, güçlü yönetime sahip kaliteli firmalar tercih edilmeli. Kriz sonrasını göremeyebilecek firmalara sırf ucuz diye atlanılmamalı. Hisse piyasalarında, cezir hali (bear market 'ayı piyasası') ve med hali (bull market 'boğa piyasası') sürekli birbirini takip ediyor. Son gelgitte piyasalar yüzde 33 patlama yaşamıştı. Ancak bazı piyasa uzmanları, hisse piyasasının henüz tam anlamıyla dibe oturmuş olmayabileceğini, fiyatların daha da düşebileceğini ifade ediyor. Bu da yatırımcı için ayrı bir risk.

Batan ekonomi, insanı ev sahibi de yapar!

Birçok emlak uzmanı, emlak piyasasındaki mevcut şartların, ev almak için son 30 yılın en müsait şartlarını hazırladığı konusunda hemfikir. Tek aile evleri, yılın ilk çeyreğinde yüzde 8 değer kaybetti. Bu, 1982 yılından beri en yüksek değer kaybı. Ülkenin büyük bölümünde ev fiyatları yüzde 30 seviyesinde düşmüş durumda. Amerikan Nüfus Dairesi verilerine göre ülkede boş ev sayısı 3 milyonluk bir rekor sayıya ulaştı. Bu, ev almak isteyenler için çok büyük pazarlık avantajları bulunduğu anlamına geliyor.

Petrole rağmen araba satın almak hesaplı

Araba piyasasında bütün şartlar müşteriden yana. Sıfır arabalarda son 7 yılın en düşük fiyatları var. Araba satışı geçen yıla göre yüzde 8 düştü. Birçok satış yeri, parkını boşaltmak için müşterilere büyük kolaylıklar sağlıyor. Otomobil üretici firmaları, son zamanlarda, daha önce sadece çalışanlarına tanıdığı 'personel indirimini' bütün müşterilerine uyguluyor. Fabrikalarda, '72 saat kapan alır' adlı, 3 gün aralıksız 24 saat personel indirimli kampanyalar yapılıyor. Birçok sektör uzmanı, bu trendin uzun soluklu olmayacağını ifade ederek, araca ihtiyacı olanlar için en uygun zaman olduğu uyarısında bulunuyor.

İş yatırımı için daha ne bekliyorsunuz?

Sanılanın aksine bozuk piyasa, yeni iş kurmak için en uygun zaman. En başta, ofis fiyatları oldukça düşük. Rekabet oldukça az. Üstelik, iş arayan oldukça nitelikli işgücü var. Dünyanın bugün en pahalı firması olan Microsoft, 1970'lerin sonundaki ekonomik durgunluk yıllarında kuruldu. 1987'deki büyük borsa çöküntüsünden kısa bir süre önce hisselerini halka açtı. Bankrate.com verilerine göre Dow Jones sanayi endeksine yön veren 30 büyük firmanın en az yarısı ekonomik çöküntü zamanlarında kuruldu.

Kredi kartı teklifi almıyorsunuz, üzülmeyin

Dalgalanmanın ardından yaşanan kredi piyasasındaki büyük krizin sonuçlarından biri de, posta kutusuna gelen kredi tekliflerindeki azalma oldu. Artık daha az 'kredi kartı alın' daveti ve ısrarına muhatap olunuyor. Çok kredi kartı, çok sıkıntı demek. Gözden uzak olan gönülden de uzak olur. Kredi kartı firmalarından gelen mektupların az olmasının keyfi yaşanabilir.
 
zaman

Bu haber 1,932 defa okundu.