Post-Erdoğan: Büyük Türk Büyükleri-II

24 Haziran 2008 16:24 tsi
Şimdilik tansiyon yine düşük ama bu fırtına öncesi sesizliği sayılmalı. Anayasa Mahkemesi’nin kararıyla-öyle veya böyle-yeni bir dönem başlayacak. Ve eğer AKP kapatılırsa, hem Başbakanlık hem de Genel Başkanlık için yarış başlayacak. Bunun ötesinde

Bu mesele daha çok su kaldırır elbette ve gelişen süreç politik aşamalarla dolu olacağından, yeni şartların ne getirip götüreceği de şimdiden kestirilemez. Örneğin kapatılma sonrası hızla erken seçime gidilirse, elbette “listeler” ve “dengeler” de başlıbaşına değişir.

Bununla birlikte, Başbakan Erdoğan’ın yasaklı hale gelmesi ve “ampulün” yerini “güneşin” alması durumu, kuşkusuz biçimde “yeni lider” arayışlarını ortaya çıkaracak gibi durmakta.

Başbakan’ın bağımsız olarak seçimlere girmesi ve kazanması durumunda, bağımsız Başbakan etrafından toplanacak bir partiye bağımlı vekillerin oylarıyla yeniden Başbakan seçilmesi olasılığı da açık.

Yani tartışmalara. Olur mu, nasıl olur, hukuki prosedürü nedir, nasıl çalışır tartışmaları şimdilik uzak konular.

Öte yandan yakın konular da mevcut. Tahmin edildiği gibi Anayasa Mahkemesi Temmuz ortası veya Ağustos başında karar verirse, ve bu karar “kapatmalı, yasaklı” olursa yeni bir parti kurulacağı konusunda tartışma yok.

Ve Başbakan gerekçeli karar açıklanana kadar hükümetin başında kalsa bile bu yeni partiye üye olamayacak, olsa da üyeliği düşecek. Ancak tüm bu ihtimallerin gerçekleşip gerçekleşmeyeceği özünde “zamanlamaya” bağlı.

Zamanlamanın değiştiremeyeceği ise yeni partiye yeni bir ismin başkanlık edeceği. Bu isim aynı zamanda Başbakan da olabilecek.

Başbakan adayı üretecek zihinler konusunda da iki yol mevcut. Biri açık biri tartışmalı. Açık olan Başbakan Erdoğan’ın üreteceği isim(ler). Tartışmalı olan ise AKP’nin kapatılmasından sonra ortaya çıkabilecek, belki parti içi ayrışmaların yaratacağı adaylar.

Şimdilik ikinci ihtimal de biraz uzak. Bu nedenle Başbakan’ın kafasındaki isimler ön planda olacak. "Başbakan’ın Başbakan arayışında" dikkat edeceği kıstaslar da şimdiden tahmin edilebilir.

İtirazlar ne kadar yüksek olursa olsun, olası partinin olası Genel Başkanı ve belki Başbakan “emanetçi” sıfatını alacak. Emanetçilik içinse güvenirlik gerekiyor. Erdoğan’ın “herşeyini” emanet edeceği isim güvenilir olmak zorunda.

İlk kıstas bu. Aslında bu ölçü diğerleri ile kıyaslandığında hayli kolay da sayılabilir. Çünkü bu ismin aynı zamanda “birleştirici” olması da gerekiyor. Oysa Erdoğansız bir partinin farklılıkları daha hızlı ve güçlü biçimde ortaya çıkacağından, yeni ismin her kesim tarafından sindirilmesi kolay olmayabilir.

Parti içi dengeler kadar parti dışı ve hatta ülke dışı dengeler de önemli. Yeni isim-AKP kapatılmış olacağından ve yeni partinin eskisinin “devamı” olmaması gerektiğinden-Türkiye’nin iç politik ayarlarını da takip edebilecek güçte olmalı.

Keza, Türkiye odaklı bakışlara sahip küresel dengeleri huzursuzlandıracak yapıdaki isimler de bu listeye girmekte hayli zorlanabilir.

Bugünden bakıldığında yukarıdaki şartlara haiz parti içi ve dışı isimler çok fazla değil. Adları şimdiden zikredilenler bile var. Ama bu isimler üzerdinde şimdiden başlatılmış tartışmalar da var.

Kısa-Ön liste...

Bunlara hiç girmeden bir “mini-ön liste” oluşturalım. Herhangi bir öncelik gözetmeden AKP milletvekili listesine sırayla bakıldığında ilk göze çarpan popüler figür Dengir Mir Mehmet Fırat.

Fırat, Başbakan tarafından sevilen bir kişi olduğu kadar AKP içinde de üst düzey yönetici konumunda bulunuyor. Ancak handikapları daha büyük. İlk başka iddianamede yasak istenen siyasetçilerden biri.

Bu durum gerçek olursa listeden otomatikman zaten düşecek ama AKP içinde de herkesin Fırat’ı desteklediğini söylemek oldukça zor. Üstelik polemiklere açık yapısı liderlik şansını hayli azaltıyor.

Bir başka isim Beşir Atalay. Atalay iyi eğitimli bir akademisyen. Başbakanla da bir sorunu yok. Esasen Abdülkadir Aksu gibi bir isimden sonra İçişleri Bakanlığı’na getirilmiş olması Erdoğan’ın gözündeki yerini güvenilir kılıyor. Yine de şansı oldukça az. Çünkü asal denge sayılan AKP içinde güçlü bir tabanı yok. Son dinleme/izleme olaylarına gösterdiği, “konuşmayın o zaman” tepkisi de kamuoyu tarafından pek beğenilmedi.

Ve tabii Ali Babacan. Genç Dışişleri Bakanı halef olarak ismi en çok dillendirilen isim. Ama tabii bu kadar popülerlik her zaman iyi değil. Başbakan onu çok seviyor, sevgisini de gösteriyor. Aynı ölçüde Abdullah Gül de seviyor! Bu kadar sevgi insanı boğabilir. Ama yine de önemli bir aday çünkü uluslararası camia tarafından beğeniliyor!!

Parti kadar kamuoyu önünde de güçlü imajı bulunan bakanlardan biri de Cemil Çiçek. Başbakan’ın güvenine sahip. Başbakan yurt dışında olduğunda yerine zaten o bakıyor. AKP içinde de seveni var. Ancak muhafazakar köklerden gelse de AKP içinde onu ayrı bir yere koyanlar da var. Üstelik iddianame de isminin bulunmaması, ara sıra gizlice basına konuşmak gibi alışkanlığının bulunduğu iddiası güvenirliğini sarsıyor. Olmaz mı? Olur. Ama zor.

Adı sık geçen gayr-ı resmi adaylardan biri de Bakan Mehmet Ali Şahin. Bakan Şahin aslında “no profile” bir siyasetçi. Gücü biraz da buradan geliyor. Ne AKP içinde özel bir kesime ait, ne bir başkasına ait görünüyor.

Parti dışı pozisyonu da öyle. Daha çok işiyle ilgileniyor gibi. 22 Temmuz’dan sonra yeniden bakanlıkla taltif edilmesi, Başbakan’ın güvenini gösteriyor. AKP muhalifleri açısından da kritik bir isim değil. Özel bir muhalefetleri yok. Eğer emanetçi süreci için “geçicilik” anlamlı bir kriterse düşünülebilir. Fakat parti içi ne der o şu an belli değil.

Maliye Bakanı Kemal Unakıtan da listeye biraz zorlanarak olsa da eklenebilir. Buna muhalefetin çok sevineceği kesin. Muhtemelen Unakıtan en kolay yıpratılacak lider olur. Fakat buna ve hakkındaki bin türlü spekülasyonlara rağmen AKP içinde özel bir sempati ağı bulunuyor Kemal Unakıtan’ın. Peki Başbakan ne der? Çok muhtemelen “hayır”!

Egemen Bağış! Muhtemelen en büyük reaksiyon doğuracak isimlerden biri. Sadece “müesses nizam” açısından değil. AKP içinde de muhalif sesler duyulabilir. Tersi de var elbette. Yani AKP içinde Bağış’ı destekleyen ve seven bir kesim mevcut. Bu küçümsenmemeli. Asıl küçümsenmemesi gereken ise Başbakan’ın Bağış’a olan yakınlığı. Bu bağ kuvvetli sayılmalı.

Genel seçimlerden sonra, Cumhurbaşkanlığı seçim sürecinde Abdullah Gül’den boşalan Dışişleri Bakanlığı için Bağış’ın da heves ettiği, bu yönde politika ürettiği de dillendirildi. Öyle ya da değil gücü yetmedi. Belki Babacan olmasa bir ihtimal, ama zor bir ihtimal gerçekleşebilirdi. Liderlik içinse gücü hiç yetmeyecek gibi duruyor. Babacan aday listesinde değil, “siyaset yasağı istenenler listesi”nde bulunuyor.

Çekişmeli Cumhurbaşkanlığı döneminde de adı geçen Mehmet Aydın’ın isminin liderlik için geçmesinde de bir sürpriz yok. Bakan Aydın hemen herkes tarafından beğenilen bir kişi. Bir de yasak listesinde olmasa daha iyi olacaktı. Genel olarak parti içinde saygı gören Aydın, iş liderliğe gelince AKP tabanından aynı sevecenliği bulamayabilir. Başbakan Erdoğan’a sorulsa belki “evet düşünelim” yanıtı alınabilir ama Bakan Aydın listede bulunmakla birlikte biraz daha alt sıralarda.

“Tarafsız” duran isimlerden bir diğeri Vecdi Gönül. Gönül’ün ismi de hem Cumhurbaşkanlığı hem de TBMM Başkanlığı için geçmişti. Bunun nedeni muhalefet de dahil AKP içi ve dışı kesimlerin Gönül hakkında müspet duygulara sahip olması. Milli Savunma Bakanı’nın engeli ise AKP içinde güçlü bir arkasının pek bulunmaması. Doğrusu Başbakan’ın aklına ilk önce gelen adaylardan ziyade, sorunlu mevkilerde görev adamı olması tercih ediliyor.

Lider adaylığı için adı şu sıralan sık anılan bir başka isim Köksal Toptan. TBMM Başkanlığı’na o kadar sevindi ki, “siyasi hayatının baharı” olarak yorumladı. Başbakanlık veya AKP liderliği için ne der bilinmez. Fakat Toptan’ın TBMM Başkanlığı daha çok AKP içi ve daha da çok TBMM için dengeler içindi. Başbakan doğru bir seçim yaptı ve muhalefet partileri de bu seçime ses çıkarmadı.

Toptan kapsayıcı ve uzlaşıcı bir isim. Siyase tecrübesi çok yüksek. Milletvekilliği bir yana, bakanlık yaparken ilkokula giden AKP’liler vardı. Ama şansı yok denecek kadar az. Başbakan onu politik gücü yüzünden TBMM Başkanlığı’na aday göstermedi. Çünkü AKP içinde böyle bir gücü yok. İsmi itiraz kabul etmiyordu ve TBMM için uzlaşı ismine gerek vardı. Listede elbette duruyor ama sonlara yakın.

Elbette aday listesinde TBMM dışı hatta kabine dışı isimler de var. Bunlardan biri İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş. Başbakan’ın desteğine sahip. İstanbul İl Teşkilatı’nın da.

Buna karşın İstanbul’daki görevi ve süresi “liderlik ışığı” taşıyıp taşımadığını sorusun yanıtlamış değil. Erdoğan açısından güvenilir mi? Güvenilir? Yeter mi? Yetmez. Çünkü Genel Merkez dengeleri Topbaşı bu işe karıştırmakta oldukça isteksiz. Denebilir ki Başbakan’ın ilk 11’inde de yok.

Sürpriz bir başka aday Ahmet Davutoğlu. Kimilerine göre gölge Dışişleri Bakanı. Parti içinde önemli bir gücü yok. Başbakan çok seviyor ve destekliyor. Önemli ve dış kritik görevler verecek kadar da güveniyor. Şansı. Yok denecek kadar az. Hatta siyasi fantazi sayılabilir. Zaten “dışarısı” da pek sıcak bakmayabilir!

Bu kısa liste. Hem de çok kısa liste. Üstelik yenileneceği de kesin. Önümüzdeki dönem bu listeyi hemen yırtıp atabilir. Yeni adaylar ortaya çıkabilir. Sürpriz ihtimali de var. Yenilendiği zaman biz de yenileyeceğiz elbette.

Bu haber 2,002 defa okundu.