Bir bürokrat ilk kez ceza ödeyecek !

23 Haziran 2008 10:56 tsi
Türkiye tarihinde ilk kez bir bürokrata para cezasını ödemesi kararı verildi. Hazine'nin AİHM'e ödemeyi yaptıktan sonra bürokrattan parayı tahsil etme olayı şöyle gelişti:

AİHM, iki bürokratın keyfi uygulama yaptığı gerekçesiyle açılan davada Türkiye'ye tazminat cezası verdi. İçişleri Bakanlığı da paranın tahsili için eski müsteşar Gür ve Emniyet eski Genel Müdürü Genç'e dava açtı.

İçişleri Bakanlığı eski müsteşarlarından Yahya Gür ve Emniyet eski Genel Müdürü Turan Genç hakkında 'rücu' davası açıldı. Özel hayatının ihlal edildiği gerekçesiyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) başvuran Avukat Taner Kılıç'ın yaklaşık 6 yıl süren davası sonuçlandı ve Türkiye, Kılıç'a tazminat ödemek zorunda kaldı. Parayı faiziyle ödeyen Hazine ise Borçlar Kanunu'nun 41. maddesi uyarınca kusuru bulunan bürokrattan parayı istedi. Bir başka ifadeyle eski müsteşar ve emniyet müdürüne "Sizin kusurunuz yüzünden devlet tazminat ödedi. Bu parayı hazineye ödeyeceksiniz" dedi.

Keyfi uygulama AİHM'den döndü

Tazminata konu olan olay şu şekilde gelişti; Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesi 1999'da "Toplumun bütünlüğü ve laik rejime karşı eylemlerde bulunduğu" gerekçesi ile MAZLUMDER Genel Merkezi ve şubelerinde arama yapılmasını istedi. Dönemin İçişleri Müsteşarı Yahya Gür ve Emniyet Genel Müdürü Turan Genç arama kararının "dernek yöneticilerinin ev ve iş yerlerini de kapsayacak şekilde" uygulanmasını 80 ilin valiliğine tebliğ etti. Bu karar uyarınca derneğin tüm şubeleri, çalışanlarının ev ve iş yerleri didik didik arandı.

Davaya konu olan olay ise İzmir Şubesi yönetim kurulu üyesi avukat Taner Kılıç'ın evinde yaşandı. 19 Haziran 1999'da ev ve iş yerinde arama yapan polisler Kılıç'a ait birtakım dokümanları ve iki adet video kaseti aldılar. Kılıç, Yargıtay'a başvurarak polisin yetkilerini aştığını, özel hayatı ihlal ettiğini iddia etti. Kılıç sırasıyla tüm iç hukuk yollarını tüketti fakat ne kasetlerini geri alabildi ne de polisler hakkında işlem yaptırabildi. AİHM'de hakkını arayan Kılıç, yaklaşık 6 yıl süren hukuki mücadelesini kazandı ve Türkiye'yi "özel hayatı ihlal ettiği" gerekçesiyle mahkum ettirdi. Türkiye mahkeme masraflarıyla birlikte Kılıç'a 5 bin 436 YTL ödemek zorunda kaldı.

Bürokratlar parayı ödesin

Para, Dışişleri Bakanlığı bütçesinden ödendi, ancak Hazine hem eski müsteşar hem de emniyet müdürü hakkında 'rücu' davası açtı. Borçlar Kanunu 41. maddesini kaynak gösteren hazine, Kılıç'a ödenen parayı Gür ve Genç'ten istedi. Bürokratların şahsi kusurlarının bulunduğunu iddia eden hazine mahkemeye başvurarak ilgili paranın faiziyle birlikte tahsilini istedi. Avukat Kılıç ise "Bu karar bürokratların keyfiliğini önlemesi açısından önemli. Bundan sonra bu konuda kalem oynatan bürokratlar daha hassas olacaktır. Eğer keyfi hareket eder ve kanunları ihlal ederse cezasını da kendisinin ödeyeceğini bilecektir" dedi.

BAKAN ÇiÇEK UYARMIŞTI

Dönemin Adalet Bakanı Cemil Çiçek 1 Ocak 2006'da yayınladığı bir genelge ile bürokratları insan haklarına hassasiyet konusunda uyararak AİHM tarafından, işkence veya zalimane, gayrı insani ya da haysiyet kırıcı muamele suçları nedeniyle devletçe ödenmesine hükmedilen tazminatların da aynı düzenlemeye göre sorumlu personele rücu edileceğine işaret etmişti.

Danıştay’dan örnek karar

Bu konuda örnek karar da geçtiğimiz yıl haziran ayında Danıştay'dan çıkmıştı. Kızılay eski Başkanı Ertan Gönen yargı kararıyla görevine iade olmasına rağmen ilgili kararı uygulamayan Başbakanlık, İçişleri ve Ankara Valiliği aleyhine 100 bin YTL'lik tazminat davası açmıştı. Daire, Gönen'in tazminat talebini, "Yargı kararını uygulamayan ve bu konuda kişisel kusuru bulunan kişi veya kişilere rücu edilmek kaydıyla" ve kısmen 30 bin YTL olarak kabul etti. Karar, kusurlu kişilere "rücu edilmek" üzere Maliye Bakanlığı'na tebliğ edildi. Danıştay, bu yöndeki ilk örnek kararını, Anayasa'nın "Tazminat cezalarını rücu" uygulaması getiren 129. maddesine dayandırdı.

 Bugün

Bu haber 787 defa okundu.