ÇİN! | " /> ÇİN! | "/>
2000 yılında iktidara gelen Beyaz Saray yönetimi, Amerika çıkışlı bir plan hazırladı ve bunun ismini Büyük Ortadoğu Projesi koydu. Nedenleri ve sonuçları çok tartışılsa da, global kamuoyunun geniş kesimi asıl amacın enerji kaynakları, yani petrol olduğuna inandı.
Sayıları 22-27 arasında değişen ülkelerin yeni bir düzenlemeye tabii tutulacağı söylemi zaten rahatsızlık yaratsa da Amerika bildiğini okudu ve bugünkü yarım yamalak durumu kadar getirdi.
Petrol kadar petrol yolları da ABD için “hayati” olduğundan, bu coğrafyanın Amerikan tarzı bir stabilizasyona sokulmaya çalışıldığı iddiası büyük ölçüde destek bulurken, daha küresel düşünen bir çok beyin, petrol kadar bir başka ülkenin “çemberlenmesi” olarak da gördü gelişmeleri.
Ateş ve barut!..
Bu ülke Çin’di. Çoğu Amerikalı olan bir seri uzmana göre Çin, fazla değil, bir 20 yıl sonra dünyanın en büyük gücü olabilecek, ya ABD’yi yakalayacak ya da geçecekti.
İşin aslına bakılırsa Çin’in rakamları da bu öngörüye teyit eder nitelikte. Sadece büyüme rakamının, zaten her açıdan hacimli bir ülke olan Çin’de her yıl yüzde 10 gibi rakama ulaşması dengeleri “tehdit” ediyordu.
Ancak bu kadar büyümek için çok gıdaya ihtiyaç vardı. Bu gıda petroldü ve Çin’in açlığı, dünyanın en oburu ABD’nin yiyeceğini riske sokuyordu.
Sonuçta petrolün mutfağı sayılan Ortadoğu ilk geniş kapsamlı çekişmenin ana arterini oluşturdu. Bu bölgedeki tüm ülkeler Çin-ABD-Petrol denkleminin savaş alanına dönüştü.
Tüm bölge ülkeleriyle beraber Türkiye’nin aktüel konularına bakıldığında Çin’e ilişkin notlara rastlamak pek mümkün değil. Hele ABD-Çin çekişmesinin Ortadoğu haritasında yerine ilişkin haberlere pek nadir rastgeliniyor.
Oysa görüş alanımızdaki bu bölge bir tarafa, bu savaş birden çok kıtaya sıçramış bulunuyor. Sessizce ama güçlüce.
Kutsal mı lanetli mi?
Oysa bu harite gözle görülür, elle tutulur kılındığında, bu yüzyılın küresel savaşı tüm çıplaklığıyla, aynı zamanda da ürkütücülüğü ile ortaya çıkıyor. İstisnasız her ülke petrolün peşinde ama varlığı da bir dert.
Çünkü petrola kim sahipse, büyük balıkların gözü hemen bu bölgelere çevriliyor. Şimdi iyibilgi olarak okurlarımıza iki liste sunacağız. Bu listeyi “petrol” üzerinden okuyup “cepheleri, stratejileri ve kırılma noktaları”nı görebilirsiniz.
Veya tersinden, petrolü yok sayıp, sadece “çatışma cepheleri” olarak değerlendirebilirsiniz. Her iki durumda da gözlerinizin önüne, küresel bir çekişmenin ne kadar geniş bir alana yayıldığı gelecek.
Ve yine fark edeceksiniz ki, nerede “sıcak, soğuk, stratejik, iç, dış, gıda, afet” türünden bir huzursuzluk var ise orada bu çekişme petrol var. Ve bu iki kısa liste sadece bir ülkenin, Çin’in değişen petrol stratejisini gösteriyor.
1996’dan 2006’ya değişen ne(den)?
1996 yılında Çin’in (milyon varil olarak) aldığı petrol miktarları ve petrol aldığı ülkelerin listesi şöyle;
Avustralya 1.6
Rusya 2.3
İran 16.9
S.Arabistan 1.7
Yemen 27.6
Oman 41.5
ABD 0.8
Kanada 0.6
Libya 1.0
Angola 12.2
Kongo 0.9
Yeni Gine 3.5
Malezya 1.6
Vietnam 7.4
Endonezya 46.2
Diğer 0.2
TOPLAM 165.9
Sadece 10 yıl sonra, 2006 yılında bakın durum nasıl bir hal alıyor. Bu listede sadece artan miktarlara değil, listeye girip-çıkan ülkelere, nasıl bir coğrafyanın oluştuğuna, hangi ülkelerden alımların yükselip-düştüğüne dikkatinizi çekmek istiyoruz. Çünkü bu kıyas, küresel çatışma noktalarını işaretliyor.
Rusya 117.1
Kazakistan 19.7
Kuveyt 20.6
BAE 22.3
S.Arabistan 175
Yemen 33.3
Oman 96.7
Venezuela 30.8
Libya 24.8
Gine 38.6
Kongo 39.7
Sudan 35.5
Angola 172
Diğer 115.1
TOPLAM: 1046.6
Değerli okuyucumuz,
Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
· Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
· Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
· Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
· Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
· Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
· Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.
Yorumlar
+ Yorum Ekle