Hadi canım! Kutsal ittifak çatlıyor!

30 Mayıs 2008 00:51 tsi
Kıyamet yaşanmadıkça ‘ezeli ve ebedi’ dostlukları bozulmayacak iki ülke hangisi dense, en hızlı yanıt kuşkusuz ‘İsrail ve Amerika’ olur. Ancak küresel dengeler böyle işte. İşte size bir iyibilgi kehaneti; 2009’dan itibaren ço

Ortadoğu’da bugün şu ülkeler ve örgütler (kimi menfi kimi müsbet) ön plana çıkıyor. Daha doğrusu küresel dengelerin ana aktörü ABD bu figürleri itekliyor: Türkiye, İsrail, İran, Hizbullah, Suriye, Hamas ve Suudi Arabistan.

Bu yelpazede en önemli ve etkileyici gelişme, İsrail'in, “ABD'nin itirazlarına rağmen” Türkiye aracılığıyla Suriye, Mısır aracılığıyla ise Hamas ile masaya oturması!

Burada dikkat çekilmesi gereken nokta “ABD’ye rağmen”! Nitekim, Ankara’nın arabulucuk yaptığı Şam-Tel Aviv yakınlaşması sürecinde, Suriye’yi sürekli ve ağır biçimde eleştiri yağmuruna tutması iyi bir örnek.

Gerçi, Suriye’yi ikna edebilmek için ABD ve İsrail’in “iyi polis-kötü polis” oynadıkları iddiası da var ama işin bir ucu İran’a dayandığından bu tez çok sempati toplamıyor.

Aynı durum daha net olarak Hamas denklemi için de söz konusu. Özetle İsrail, ABD’ye rağmen bu kolda “kendine göre” girişimlerini sürdürüyor.

Evet, bu bir ayrışma!

Ortadoğu’ya ilişkin politikalarda tamamen “mutabık” rota izleyen iki ülke arasındaki bu farklılık ciddi bir dönüşümü ifade ediyor mu? Aslında bu girişimler kendi başına yeterli olmakla birlikte, destekleyici başka unsurlar da mevcut.

Bu unsurlar içinde en kritik olanlardan birisi, Bush sonrası Amerika’nın küresel pozisyonu? İsrail, bir tür “post Amerika” okuması yapıyor. Yani, tek kutuplu dünyadan çok kutuplu dünyaya doğru bir gelişmenin olduğunun farkındalar ve bunun İsrail’in milli güvenliğini nasıl etkileyebileceğini kestirmeye çalışıyorlar.

Ve görünen o ki, iki ülke arasındaki bu “özel ilişki, özel bağ” gerçekten de sona erebilir. Bu teze bağlı olarak, çok kutuplu dünyanın yeni aktörleri devreye giriyor.

Bunlar da biliniyor ki; Çin, Rusya ve Hindistan. Bush yönetiminden sonra ve çok kutuplu dünyanın iyice belirginleşmesinin ardından, bu üç ülkenin Ortadoğu’da ve ziyadesiyle Filistin sorununun çözümü için daha “dominant” olacağı kestiriliyor.

Haliyle İsrail oyunu bu perspektife göre kurup, üç ülke ile uzun yıllardır kurduğu iyi ilişkileri düzenlemeyi planlıyor. Hindistan ve daha az olmak üzere Rusya ile olumlu ilişkileri var İsrail’in.

Ancak kısa süre sonra bu ülkelerden kendisine baskı geleceğini de görüyor. Ve bu bastı muhtemelen çok kutuplu bir dünyada olacak. Bu nedenle “Amerikasız” bir Ortadoğu denkleminde İsrail kendi oyununu kuruyor.

Post Amerika sonrası dönem elbette bu denklemleri de kucaklayarak Türkiye’yi de etkileyecek. İşte bu nedenle Ankara’nın itibarı ve profili Ortadoğu’da yükseliyor! Ankara bu zeminde İran ve Şii dünyası ile nasıl bir pozisyon belirleyeceğinin hesabını iyi yapmalı.

Bu haber 651 defa okundu.