İsrail Suriye'yi neden öptü?

26 Mayıs 2008 11:46 tsi
Yargıtay bildirileri nedeniyle gündemimizde pek yer almıyor fakat dünya gündeminin ilk maddesi Suriye-İsrail görüşmesi ve Türkiye'nin arabulucuğu. İsrail barış yapılabilecek bir ülke mi? Görüşmeler sonuçlanır mı? İsrail bu adımı neden atıyor? Dış politik

Türkiye’nin arabulucu olduğu İsrail-Suriye görüşmelerinden somut bir sonuç çıkar mı sizce?

Ön görmek çok zor… Bunun hem İsrail hem Suriye toplumlarındaki algılanışları pozitif değil. Toplumsal desteği olduğu söylenemez. Allah muhafaza liderlerin başına bir şey gelebilir. Görüşmelerin risk aldığını düşünüyorum. Ama bununla birlikte bir başlangıçtır, bir umuttur.

Peki Türkiye risk alıyor mu?

Türkiye’nin aldığı risk bir takım taahhütler almış olabilir, arabulucu olduğu için. “Şu konuda evet derseniz, biz de şu konuda yardımcı olacağız” denmiştir. Türkiye’nin aldığı tek risk giriştiği bir konunun sonuçlanma ihtimalinin zayıf olmasıdır. Bence böyle bir risk yok ortada.

İsrail’in Suriye ile sorununu halledebilmiş olması Filistin meselesinin çözümünü daha da kolaylaştırır mı?

Bu görüşmelerde biraz yol alınırsa, Suriye Lübnan’la, İsrail Filistin’le daha kolay bir ortamda bir başlangıç yapma ihtimali var. Suriye-İsrail meselesinin çok daha fazlasını ifade eden bir görüşme bu. En azından “farklı toplumlarla sorununu çözmek isteyen iki devlet” tablosu ortaya çıkacaktır. Dolayısıyla diğer sorunlar bakımından da yapıcı bir etki sağlar.

İsrail’in yapısına, geçmişine, pozisyonlarına baktığımızda “barış yapılabilecek bir ülke” mi peki?

Bu soruyu bu şekilde görmek çok mümkün değil. Eğer çıkarları çatışma yönünde olsaydı, çatışmalara devam edilirdi. Her iki taraf için de geçerli, şuan çıkarları barış görüşmesi yönünde olduğu için, görüşmeler yapılıyor. Özellikle İsrail için, her komşusuyla kavgalı bir devlet pozisyonu yürütmek çok mümkün değil, çok maliyetli bir durum… İsrail ekonomisi bozuluyor. Tamam bir taraftan Filistin devleti kurulamıyor, fakat İsrail devleti de var olamıyor aynı zamanda…

Yani “bu, daha sonra başka bir şey yapmak için hareket alanı kazanmaya yönelik bir manevradır” yorumu çok geçerli değil, mi diyorsunuz?

Zannetmiyorum, çünkü çatışma politikası İsrail’e en az Filistinliler kadar zarar veriyor. Filistin’de insanlar ölüyor, elbette bu karşılaştırılabilir bir şey değil, fakat İsrail de ne oluyor, ne sona eriyor; Filistin de… Bu çok sürdürülebilir bir şey değil. Üstelik İran’la ilgili bölgede problemler var. Dolayısıyla İsrail’in elini daha da güçlendirecek kimi ittifaklara ihtiyacı var.

O zaman barışın İsrail’in çıkarlarıyla örtüşmesi İran’ın bölgedeki etkinliğinin artmasıyla paralel giden bir şey mi?

Paralel giden bir şey... Dolayısıyla İran’ın bölgedeki gerek Hizbullah kanalıyla Lübnan’da gerek Irak ile Suriye’deki faaliyetleri nedeniyle İsrail’in Suriye’yi kazanması için geçerli bir sebep.

Şii ittifakını kırmak için…

Gayet tabi, çatışarak bu işin devam ettirilebileceğini öngörmek mümkün değil. Yoksa yüzyıl daha savaşılabilir…

www.iyibilgi.com özel İlhan Döğüş

Bu haber 1,376 defa okundu.