Merkez Bankası Başkanı: Para kıtlığı yok!

5 Mayıs 2008 10:42 tsi
Merkez Bankası'ndan eleştirilere yanıt: Bankalar likidite sorunu yaşamıyor.

Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, bankanın kriz döneminde pasif davrandığına ve enflasyonla mücadeleyi yitirdiğine ilişkin eleştrileri cevapladı ve doğru politikaları uygulamaya devam edeceklerini söyledi.

Durmuş Yılmaz, Para Politikası Kurulu Üyeleri Erdem Başçı, İbrahim Turhan, Burhan Göklemez ve Mehmet Yörükoğlu ile birlikte önceki gün İstanbul'da gazetelerin ekonomi bölümü yöneticileriyle biraraya geldiği toplantıda son gelişmeleri değerlendirdi, gazetecelerin sorularını yanıtladı.

Eyvah dediğiniz oldu mu?

Yılmaz, "Yıllık hedefiniz yüzde 4'ken Enflasyon Raporu'nda tahmininizi yüzde 9.3'e çıkardınız. Bugün enflasyon karşısında, 'Eyvah bu iş yürümeyecek, ipin ucu kaçtı' gibi korku yaşıyor musunuz?" sorusu üzerine şöyle dedi:
"Merkez Bankası her zaman korkmalı, ihtiyatı elden bırakmamalı. Umutla korku arasında bir yerde sürekli enflasyon hedefini gözetlemeli. Dünyadaki bütün merkez bankaları da böyle yapar. Biz her ne pahasına olursa olsun fiyat istikrarını sağlama peşinde değiliz. 'Fiyat istikrarını sağlayalım, enflasyonu düşürelim, isterse ülkede durgunluk olsun, fabrikalar kapansın. Bizi ilgilendirmez. 'diye düşünemeyiz. Bize kuruluş yasamızla verilen fiyat istikrarını sağlama görevini optimum davranışlarla yerine getirmeye çalışırız."

'Mali disiplin sürmeli'

Durmuş Yılmaz, enflasyonun tek haneye düşürülmesinde hükümetin mali disipline uyumunun önemli rolü bulunduğunu ifade ederek, şunları dile getirdi:

"Merkez Bankası'nın uyguladığı para politikası, enflasyona karşı tek başına başarı getirmeye yetmez. Bu politika sıkı maliye politikasıyla desteklenirse sonuç alınabilir. Geçen dönemde sağlanan başarının arkasında bu uyum var. Yani ciddi bir mali disiplin vardı.
Mali disiplin yine sürdürülmeli. Eğer burada bir gevşeme olursa, Merkez Bankası tepkisini faizle ortaya koyar. Yani faizler bugünkünden daha farklı bir noktada oluşur. Ancak bu tepkimiz bile, ölçülü, makul ve adım adım olur. Böylece enflasyon beklentilerinin hedefe uyum göstermesini sağlamaya çalışırız."

'Fed ile farkımız var'

Yılmaz, mortgage krizi sonrasında ABD Merkez Bankası'nın (Fed) aktif şekilde devreye girip, bankaların likidite sorununu çözmesi üzerine, "Elin merkez bankası proaktif davranıyor, bizimki ne yapıyor" eleştirilerine hedef olduklarını söyledi. Yılmaz, "Ancak, Türk bankaları şu anda batıdaki bankalar gibi likidite sorunu yaşamıyor. Orada bankalar birbirlerine para satmadıkları için bazı bankalar günü kapatamıyordu. Fed onun için devreye girip bu bankalara para sağlıyor. Halbuki bizde her gün işlemler sonrasında bankalararası piyasada bir miktar para kalıyor, onu da çekmek Merkez Bankası'na düşüyor. Yani biz piyasadan borç alıyoruz" dedi.
Yılmaz, "Siz bankalararası piyasaya bakıp, 'para kıtlığı yok' diye düşünüyorsunuz ama piyasada para yok. Nitekim piyasa durgun. Bu durumu nasıl tanımlıyorsunuz?" sorusuna, "Tüketiciler belirsizlik ve faizlerin yüksekliği yüzünden tüketimi erteliyor. Para harcamaktan kaçınıyor. Yani paranın fiyatı arttığı için insanlar tüketime yönelmiyor. Durgunluk da bundan ortaya çıkıyor" yanıtı verdi. PPK üyesi İbrahim Turhan ise, "Bu ortamda kimseye zorla 'paranı harca' diyemeyiz. Zaten Türkiye'de para kıtlığı da yok" dedi.

'İnanmayan başkan eşi'
Durmuş Yılmaz, başta enflasyon olmak üzere ortaya çıkan makro ekonomik verilere kuşkuyla bakılması olayının birçok ülkede yaşandığını ifade ederek, "Uluslar arası toplantılardan birinde bir ülkenin Merkez Bankası Başkanı, 'Enflasyon açıklandığı gün eşim bu rakamlar doğru olamaz diye bana telefon ediyor. Onu da arkadaşları arayıp, siz nereden alışveriş yapıyorsunuz diye soruyorlarmış' demişti. Tüketicinin bilinci ve güveni son derece önemli" dedi.

'Sorumluluğu üstleniriz'
Durmuş Yılmaz, enflasyonla mücadelede başarısız olunması durumunda sorumlu arama çabasına girmeyeceklerini belirterek, "Fiyat istikrarını sağlama konusunda sorumlu biziz. Başaramazsak sorumlu aramayız ve sorumluluğu üstleniriz. Başarı veya başarısızlıkta hükümetin payı ne kadar, MB'nın payı ne kadar tartışmasına girmeyiz. Bu konuda tartışma açmanın kimseye yararı olmaz" dedi.
Durmuş Yılmaz, "Nisan ayında üretici fiyatlarındaki artışın önümüzdeki aylarda tüketici fiyatlarına yansıyıp, enflasyonu beklenmedik oranda artırmasından endişe duymuyor musunuz?" sorusuna şu yanıtı verdi:

"Bir stres birikimi olduğu açık. Bugün için talep koşulları uygun olmadığından, yani talep az olduğu için, üretici maliyetlerindeki artışı fiyatlara yansıtamıyor. Ancak önümüzdeki aylarda enflasyondaki gelişmelere vereceğimiz olumlu tepki, bunun fiyat belirleyiciler tarafından kabulü ve bozulan beklentilerin de düzelmesi durumunda, maliyet artışı fiyatlara uzun dönemde ve kısıtlı olarak yansıtılır. Bu durumda da enflasyon üzerinde çok büyük olumsuz etkisi olmaz."

'100 kalem mal alanla simit yiyenin enflasyonu bir olmaz'
Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, enflasyon rakamlarının enflasyonun gerçek düzeyini yansıtmadığına ilişkin şikayetleri doğal karşıladıklarını belirtti. Durmuş Yılmaz şunları söyledi: "Bu tür şikayetler dünyanın her ülkesinde var. Herkes enflasyonu sepetine giren mala göre hisseder. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), her ay 25 bin aileyi izliyor, neyi kaça aldıklarını, tüketim kalıpları içindeki oranlarını soruyor. Yani Türkiye'nin enflasyonunu ölçüyor.
Enflasyon sepeti içindeki ürünleri de her yıl yeniliyor. Sadece çay ve simit tüketen, bunların fiyatındaki artışları hissedenle 100 kalem mal tüketen bir tüketicinin hissettiği enflasyon farklı olur. Örneğin, tüketimi içinde son dönemde fiyatı sürekli artan gıdanın ağırlıklı payı olan kesimin enflasyonu daha yüksek hissetmesi normal."
Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, "Enflasyon hedefi yıllık yüzde 4'ken, tahmininizi yüzde 9.3'e çıkardınız, 'herkes hesabını buna göre yapsın' dediniz. Bunda AKP aleyhinde açılan kapatma davasının etkisi yok mu? Enflasyon raporunuzda buna neden yer vermediniz?" sorusu üzerine şunları söyledi:

'Siyasi gürültüyü artırmayız'

"Ekonomik aktiviteler boşlukta cereyan etmez. Elbette siyasetteki gelişmeler ekonomik aktiviteleri doğrudan etkiler. Irak'ın kuzeyine yönelik askeri harekat ekonomik aktiviteleri etkileyen gelişmelerdi. Şimdi de başka bir etki ortaya çıktı. Bunlar oluyor. Ancak, biz bunları raporlarımıza koyup gürültüyü artırmak istemiyoruz. Gürültüyü artırırsak, diğer gerçekler kaybolur, göremeyiz. Bu ortamda tavsiyem, ihtiyatı elden bırakmadan riskleri yönetmeye çalışmaktır."

'FDF'nin düşmesi gevşemedir'

Merkez Bankası yönetimi, hükümetin, Faiz Dışı Fazla'yı (FDF) yüzde 5.5'ten (yeni seri GSYH hesabına uyarlanmış oranı yüzde 4.2) yüzde 3.5'e çektiğini açıkladığı gün, İstanbul'da gazetecilerle toplantı halindeydi. Yani Durmuş Yılmaz, Maliye Bakanı Kemal Unakıtan ile Devlet Bakanı Mehmet Şimşek'in faiz dışı fazla (FDF) hedefinin yüzde 4.1'den yüzde 3.5'e indirildiğini açıklamalarından bir-iki saat önce bu konudaki bir indirimle ilgili soruya şu yanıtı verdi: "Faiz dışı fazla hedefini yüzde 6.5'ten 5.5'e veya yüzde 5.5'ten 4.5'e indirmek, maliye politikasında gevşeme anlamına gelir. 5.5, 6.5'tan, 4.5 ise 5.5'tan küçüktür, matematik bize bunu söyler. Biz de yeni durumlara uygun politikaları devreye sokarız." Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, bir soru üzerine dünyada yaşanan dalgalanmayı şöyle değerlendirdi: "Yolun sonuna gelmiş değiliz. Ortasını daha yeni geçtik. Dünyada son günlerde bir iyimserlik havası hakim ama her an sürprizler olabilir. Çünkü, dünyadaki bankalar hâlâ karşılıklı olarak birbirlerine güvenmiyor. Bu yüzden ihtiyatlı olmakta fayda var. Bankaların birbirlerine karşı güvenli davranmaya başladıkları, karşılıklı işlemlerini normale döndürmeye başladıkları anda sorun bitmeye başladı diye düşünmek mümkün."

'Hükümetle sorunum yok'

Başkan Durmuş Yılmaz, "AKP yanlısı bazı gazeteler son günlerde size karşı cephe açıp, yüklenmeye başladı. Bunu neye bağlıyorsunuz?" sorusu üzerine şu değerlendirmeyi yaptı: "Bu yayınlar beklentileri bozarsa, ülkemiz zarar görür. Benim hükümetle sorunum yok. Merkez Bankası hükümetle ahenk içinde çalışıyor. Biz eldeki verilere bakar, görevimizi yaparız. Benim açımdan bir sorun yok. Başkaları açısından sorun varsa onu bilemem."

'Hedef revize olur'

Merkez bankası Başkanı Durmuş Yılmaz ile Yardımcısı Erdem Başçı, enflasyon hedefinde bugün için revizyonun söz konusu olmadığını vurgulayarak, şu mesajı verdi: "Hükümet bütçe hazırlıklarına başladığında biz de enflasyon hedefinde revizyona gideceğiz. Ancak, yüzde 4 hedefine ulaşmayı gündemimizin dışına çıkarmadan, patikamızı belirleyeceğiz. Bugün patikayı belirlemeye kalksak, enflasyon tahmini yüzde 9.3 düzeyinde. O gün geldiğinde şartlar değişebilir."

radikal

Bu haber 528 defa okundu.