Darbelerin panzehiri demokrasidir

20 Nisan 2008 18:34 tsi
Türkiye'nin kaos ortamından çıkış yolu, modern katılımcı ve çoğulcu demokrasiyi evrensel hukukla mezcetmiş bir siyasal sistemin tesisi ile mümkün olacaktır. Çünkü böyle bir siyasal sistem ve kültür herkesi bir gün mazlum olmaktan kurtaracaktır.

Darbelerin panzehiri hukuk ve demokrasidir

Emrullah Beytar'ın Yeni Şafak'ta çıkan yazısı

Türkiye'nin içindeki kaos ve çeteleşme ortamında çıkıp şeffaf ve iç barışını sağlamış bir ülke haline gelmesinin yolu modern, katılımcı ve çoğulcu demokrasinin tesisinden geçmektedir. Demokrasinin ortak bir tanımına ulaşmak belki çok zordur ama demokrasinin “totalitarizm, mutlakıyet, diktatörlük ve otokrasi” olmadığından hiç kimsenin şüphesi yoktur. Klasik anlamda “halk yönetimi” olarak bilinen Demokrasi, siyasal iktidarın halk iradesine dayanması ve siyasal kararları halkın isteklerine uygun alınması şeklinde tanımlamak mümkündür. Demokrasi ve benzeri kavramların net olarak tanımlanmamış olması Türkiye'de en çok halk avcılığıyla siyaset yapanların ve zorbaların işine yaramaktadır. Tocqueville'nin “en büyük karmaşa 'demokrasi' ve 'demokratik hükümet' sözcüklerini kullanma biçimimizden doğmaktadır. Bu sözcükler açıkça tanımlanıp bunların tanımları üzerinde bir anlaşmaya varılmadıkça, halk içinden çıkılmaz bir fikir karmaşası yaşayacaktır, bu da en çok halk avcılarıyla zorbaların işine yarayacaktır” diyerek haklı ve yerinde bir tespit yaptığını mikro anlamda siyaset tarihimiz tanıklık yapmaktadır.
“Demokrasi; halkı yönetenin kendisi olduğuna inandırma sanatıdır” demiş Louis Latrazaros.

“Demokrasi berbat bir rejimdir, ancak rejimlerin en az berbat olanıdır” diyen İngiliz devlet adamı Winston Churcihill'in demokrasinin bu gün gelmiş olduğu noktadan baktığımızda pek de haksız sayılmayacağı kanaatindeyim. İnsan aklının bugüne kadar üretebildiği en modern ve insancıl sistemin adıdır demokrasi.

Akil insanlar, bugün demokrasiyi çoğunluk ve azınlığın genel iradesinden müteşekkil şeklinde tanımlamakta ve bu tanım yaygın anlayış olarak kabul görülmektedir.

Türkiye'de 1980 lerin sonunda başlayan demokratikleşme süreci ne yazık ki zaman zaman kesintilere ve müdahalelere maruz kalmış ve dolayısıyla Türkiye “Demokratikleşme- antidemokratikleşme” eğilimleri arasında yol alan bir gemiye benzemiştir. Bir toplumda siyasal istikrarın zorlama ve baskıya dayalı yöntemlerle sağlanamayacağı sağlansa dahi bunun süreklilik oluşturmadığı insanlık tarihi tanıklık yapmaktadır. Zaten zorlama ve baskı totaliter ve ototeriter rejimlerde, diktatörlüklerde geçerli olan bir yöntem olduğu ve bu yönetimlerin uzun süre ayakta kalamadıkları da bir vakıadır. Demokratik sistemlerde zorlama ve baskının alternatifi “meşruluk”tur. Meşruluk teorisinin fikir babası olarak Bilinen Max Weber'in “rasyonel, hukuk ve halk” merkezli meşruluğun modern ve çoğulcu demokrasinin alınması gereken “meşruluk” olduğu düşüncesindeyim.

SEÇİM BARAJI KALDIRILMALI

Peki, Türkiye'yi kaos ve çeteleşme ortamından çıkartıp şeffaf ve iç barışı tesis etmiş bir ülke haline getirmesini sağlayacak olan modern ve çoğulcu demokrasinin muhtevası nasıl olmalı, hangi özellikleri barındırmalıdır.

- Bu demokratik sistemde egemenlik halka ait olacağından dolayı seçimler çok önemli bir yer teşkil etmektedir. Modern çoğulcu demokrasilerdeki seçim sistemi, her görüşün yönetimde temsil edilmesini kolaylaştırmak olmalıdır. Bundan dolayı Seçim sistemimiz yönetimde çoğulculuğu sağlamaya uygun hale getirilmelidir. Seçim barajı kaldırılmalıdır.

- Demokratik sistemin önemli unsurlarından birisi de çok partili siyasal hayatın varlığıdır. Demokratik bir sistemde toplumdaki değişik düşüncelerin açıklanabilmesi ve siyasal eğilimlerin siyasal partiler biçiminde örgütlenerek, serbest ve eşit bir yarışma ortamında iktidara aday olabilmeleri sağlanmalıdır. Bundan dolayı siyasi partiler kanunu modern demokrasinin gereklerine uygun hale getirilmelidir.

- Modern ve demokratik sistemin önemli özelliklerinden biri de ülkede yerel yönetimlerinin güçlü kılınmasıdır. Modern ve katılımcı demokrasiye sahip olan ülkelerin tamamında; Üniter yapıya sahip olan ülkeler yerel yönetimlerini güçlendirerek katılımcılığı sağlamış, federal sisteme sahip ülkelerde eyalet sistemlerini Güçlü kılarak katılımcılığı sağlamıştır. Türkiye'de yerel yönetimler güçlendirilmeli ve merkezdeki kırtasiyeciliğe son verecek yasal düzenlemeler derhal yapılmalıdır. Bundan dolayı TBMM'ye bir türlü gelmeyen kamu reformu yasa tasarısı ivedilikle TBMM'de görüşmelere açılmalıdır.

-Bu demokratik sistemin özelliklerinden birisi de “açık toplum” ve “açık yönetim” modellerine oldukça önem verilmesidir. Açık toplumda; toplumsal, siyasal, ekonomik ve kültürel alanlarda tam bir serbestliğin söz konusu olduğu, devletin vatandaşlar üzerindeki ideolojik denetim ve baskılarının tamamen kaldırıldığı toplumu ifade etmektedir.

“Açık yönetim”; devlet faaliyetlerinin aleni bir şekilde yönetilmesini ve kamuoyu denetimine açık olmasını ifade eder. Bu anlamda Türkiye'de din ve ideoloji dayatmasında bulunan kurumlar kaldırılmalı, laiklik ilkesi evrensel ilkeler çerçevesinde ve net kavramlarla tanımlanmalıdır.

- Modern, katılımcı ve istikrarlı demokratik sistemlerde “güçlü bir sivil toplumun” varlığı da olmazsa olmaz şartlardan bir tanesidir. Bunda dolayı sivil toplum kuruluşlarının örgütlenmesi ve uluslararası ağ oluşturmalarının önündeki mevzuat engelleri ortadan kaldırılmalıdır.

-Demokrasiler için sivil toplumun önemini ilk olarak en net bir şekilde ortaya koyan düşünür Tocqueville'dir. Bu düşünür ABD üzerindeki gözleminde ABD'nin kısa sürede gelişmesini tetikleyen ana unsurlardan birisinin güçlenen sivil toplum kuruluşları olduğu tespitini yaparak bunları “büyük hür okullar” olarak adlandırmıştır. Türkiye'de “bağımsız hür okulların” oluşabilmesi için örgütlenme ve uluslararası sivil toplum ağı oluşturmalarının önündeki mevzuat engelleri ortadan kaldırılmalıdır.

-Bu demokratik sistemin özelliklerinden birisi de “sivilleşme” ye ciddi manada önem vermiş olmasıdır. Sivilleşme sorunu, devlet ve siyasal iktidar düzeyinde sivil otorite ile askeri otorite ilişkileriyle bağlantılı bir durum arzetmektedir. Bu sistemde askeri otorite sivil otoriteye bağlı olduğu gibi savunma ve iç güvenlik sorunları bir birinden ayrı tutulmaktadır.

Türkiye'de böyle bir modern, katılımcı ve çoğulcu bir demokrasinin tesis edilmesi halinde Türkiye'de bugün halen var olan Kürt sorunu, inanç sorunu, Alevilerin sorunu ve gayrimüslim vatandaşlarımızın sorunlarının çözülmesi kolaylaşır. Devlet denilen aygıt şeffaflaşacak, vatandaş tehdit algısı olmaktan çıkacak ve devlet içinde çeteleşmelere mahal verilmeyecektir.

Türkiye'nin kaos ortamından çıkış yolu, modern katılımcı ve çoğulcu demokrasiyi evrensel hukukla mezcetmiş bir siyasal sistemin tesisi ile mümkün olacaktır. Çünkü böyle bir siyasal sistem ve kültür herkesi bir gün mazlum olmaktan kurtaracaktır.

* Mazlumder Gen. Baş. Yardımcısı - Avukat

Bu haber 299 defa okundu.