301'i Atatürk de değiştirmiş!

20 Nisan 2008 09:07 tsi
Şöhreti Türkiye sınırlarını aşan Türk Ceza Kanunu'nun 301. maddesi nihayet değişiyor. Adalet Komisyonu'nda kabul edilen değişikliğe CHP, MHP ve DSP karşı çıkıyor. Ancak 301'in tarihi bu partilerin tezlerini zayıflatıyor.

Türk Ceza Kanunu'nun 301. maddesi nihayet değişiyor. Hrant Dink, Orhan Pamuk, Elif Şafak gibi isimlerin yargılandığı maddede yapılacak değişiklik, demokratikleşme adımının bir parçası olarak görülüyor.  
 
 
Adalet Komisyonu'nda kabul edilen değişikliğe CHP, MHP ve DSP karşı çıkıyor. Ancak 301'in tarihi bu partilerin tezlerini zayıflatıyor. Zira muhalefetin de bu maddeyle ilgili yapılan düzenlemelerin altında imzası bulunuyor. 'Eski 159. madde' olarak bilinen 301, Atatürk hayattayken 3 kez değiştirildi. DSP-ANAP-MHP koalisyon hükümeti de 2 kez maddeyi rötuşladı. Türklük ve devlet kurumlarına hakaretin cezası bu dönemde yarı yarıya indirildi. Bugüne kadar 7 kez değiştirilen bu maddenin son şeklinin, haftaya Meclis'ten geçerek yasalaşması bekleniyor.

"Türklüğe hakaret" olarak bilinen bu madde, İtalyan Ceza Yasası'ndan uyarlanarak 82 yıl önce mevzuatımıza girdi. 2004 yılına kadar TCK 159 olarak bilindi. Amaç, Türklük ile devlet kurumlarının koruma altına alınmasıydı. Atatürk, kendi döneminde çıkan bu yasayı 3 kez değiştirdi. İlk değişiklik 1931'de yapıldı. Dava açma yetkisi üç ayrı makama bırakıldı. Hükümetin şahs-ı manevisini tahkir edenler için Adalet Bakanlığı, Türklüğe yönelik hakaretler için Meclis Başkanlığı, ordu ve donanmayı tahkir ve tezyif edenler için Milli Savunma Bakanı yetkilendirildi. 1936'da köklü bir değişikliğe gidildi. Maddeye, 'devletin silahlı kuvvetleri' ibaresi eklendi. Cumhuriyet'i tahkir etmek kapsama alındı. Atatürk döneminde yapılan son değişiklik 1938 tarihine rastlıyor. Emniyet kuvvetleri metne bu tarihte girdi. CHP'nin iktidarda olduğu 1946'da maddeye 'Bakanlıklar' ibaresi eklendi. TCK 159'da dava açma yetkisi, yeni 301'inci madde değişikliğinde öngörüldüğü gibi Adalet Bakanlığı'na bu tarihte verildi.

Türklük ve devlet kurumlarına hakareti cezalandıran 159. maddeye 1961 ile 2002 yılları arasında dokunulmadı. Madde, Türkiye'nin AB üyelik süreci ve ünlü yazarların yargılanması ile aniden gündeme oturdu. Ulusal Program'ın imzalandığı DSP-MHP-ANAP koalisyon hükümeti döneminde önemli değişiklikler yapıldı. 6 Şubat 2002'de yapılan düzenleme ile 'Türklüğe' ve devlet kurumlarına hakarette 6 yıl olan üst ceza sınırı 3 yıla indirildi. 'Ağır hapis' cezası ise 'hapis' olarak değiştirildi. 3 Ağustos 2002'de yapılan bir başka değişiklikle eleştiri maksatlı açıklamaların cezayı gerektirmeyeceği hükme bağlandı. AK Parti'nin iktidarda olduğu 30 Temmuz 2003'teki değişiklikle cezanın alt sınırı 1 yıldan 6 aya indirildi. Yeni TCK, 2004'te yasalaştı. 159. madde 301'inci madde olarak yeni TCK'da yer aldı. 1946'da konulan Adalet Bakanlığı'ndan izin alma şartı kaldırıldı. 'Tahkir ve tezyif' yerine 'aşağılamak' cümlesi eklendi.

'Türklük' ibaresinin değişmesi için Meclis Başkanlığı'na verilmiş önemli kanun tasarı ve teklifleri bulunuyor. Mesut Yılmaz'ın başbakanlığında kurulan ANAP-DSP-DTP koalisyonu, 1998'de bir tasarı hazırladı. Yılmaz'ın imzası ile Meclis'e sunulan ancak yasalaşmayan tasarıda 159. maddede yer alan "Türklüğü" ibaresinin "Türk milleti" olarak değiştirilmesi isteniyor. Geçen dönem CHP'den milletvekili seçilen Zülfü Livaneli de 301'inci maddenin değiştirilmesi için mücadele etti. Livaneli, 2005'te 'Türklüğü' ibaresini "Türk ulusu" olarak değiştiren teklif hazırlamıştı. Yargıçlar ve Savcılar Birliği, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, Anayasa hukukçusu Prof. Dr. Süheyl Batum ile Türkiye Yayıncılar Birliği'nin teklifleri de AK Parti'ninkiyle aynı: "Türklük yerine Türk milleti ibaresi gelmeli."
 
zaman

Bu haber 466 defa okundu.