Bir krizden diğerine seksek oynamak

5 Nisan 2008 15:36 tsi
Ali Bayramoğlu, içinde bulunduğumuz gerilimin şahikasının Genelkurmay'ın yaptığı gece bildirisinden sonra yaşandığını kaydetti. Ünlü gazeteci, 1800'lerin Kırım, Kafkaslar ve Balkanlar'ına atıfta bulundu.

Ali Bayramoğlu'nun Yeni Şafak'taki yazısı:

Bu ülkede, siyasi alanın genişlemesi, toplumun çevresinden siyasal-toplumsal hareketlerin etkinliği, bu çerçevede yaşanan demokratik değişiklikler, bugün olduğu gibi hemen her zaman olağanüstü koşulları doğurmuştur.

Ancak olağanüstü koşullar deyince şöyle bir soluklanmak icap eder.

Zira kabul etmek gerekir ki, Türkiye gibi yarı demokratik ya da otoriter nitelikli rejimlerde “ayak”la “baş” yer değiştirmiştir.

Bu tür rejimlerde “olağanüstü durum kural”, buna karşılık “olağan durum ise istisna olarak” karşımıza çıkar.

Dün ve bugün yaşadığımız toplumsal ve siyasi sıkıntıların birçoğu, aslında bu “garip denklem”in bir sonucudur.

Şöyle de denebilir: Türk demokrasisindeki kurumsallaşma eksikliği, kurumsallaşma ile katılma cihazları arasındaki kopukluk önemli ölçüde bu tür olağanüstü durumların ülke üzerine kurduğu tahakkümden kaynaklanmıştır…

Olağanüstü durum denince ilk akla gelen elbet “askeri nitelikli, devlet merkezli, tehdit ve tehlike mantığı üzerine oturan bir vesayet düzeni ile bunun çeşitli otoriter cihazları”dır… İkinci akla gelen ise krizdir: Siyasi bir hâl olarak devlet ve yönetim krizi…

Bizde değişmeyen düzen ve hâl aslında budur…

Daha bir süre önce, 2007 baharında bu yapının ürettiği bu tür bir krizin “şahikası”nı yaşadık…

Asker, gece yarısı yaptığı bir açıklamayla anayasal ve siyasal sistemi bloke etti. Başka bir ifadeyle, devlet-siyaset ayrımına dayanan bir yönetim anlayışının, bunun temel aracı olan iki başlı yürütme modelinin çökmesini cebren, tehditle engelleyerek bir anlamda kendi siyasi rolünü ve askerî vesayet düzenini korudu.

Bedel ağır krizdi…

Koşullar uygun, siyasetçi aktör akıllıydı, patlayan bu krizi, toplumun, seçimlerin velhasıl demokratik araçların müdahalesiyle atlattık.

Bugün karşımızda bir yeni blokaj hali var…

Yeni vesayet hamlesi, yeni bir devlet ve yönetim krizi var…

Sık söylüyoruz, bu kriz ne anlık, ne konjonktürel, ne doğrudan doğruya siyasi aktörlerin nitelikleriyle ilgilidir…

Ciddi bir şekilde yapısaldır…

“Türk cumhuriyet projesi”nin yaşadığı sıkıntıya açık bir gönderme yapmakta, ne denli derin ve yapısal olduğunu ortaya koymaktadır.

Nasıl?

Biraz geriye gidelim…

Çağdaş Türkiye, Balkan savaşlarından sonra korkutulup kaçırılan Rumlarla, kâh Ermeni tehciriyle, kâh kaybedilen topraklardan akın akın gelen Müslüman tebaayla, daha doğrusu İslam etrafında yaşanan türdeşleşmeyle oluşmuştur. Osmanlı, Cumhuriyet'e gayrimüslim unsurların önemli ölçüde tasfiye edildiği bir yapı bırakmıştı. Cumhuriyet ise bu mirası yönetmek ve şekillendirmek için iki önemli projeye sahip olacaktır.

Birinci proje 1800'lerin ortalarından itibaren Kafkasya'dan, Kırım'dan, Balkanlar'dan Anadolu'ya akın akın gelen çoğu etnik olarak Türk olmayan Müslümanları Türkleştirmekti... İkinci proje ise ulusal birliğin asli yapıştırıcısı İslam'ı, agresif laiklik anlayışıyla dönüştürmekti.

Bunlar için “asker kontrolünde otoriter bir cumhuriyetçi yönetim”i sarsılmaz kılmak gerekirdi.

Yapıldı…

Kürtlerin Türkleşmeyi reddetmelerinin ve bir kesim dindarın Kemalistleşerek ehlileşmeye direnmesinin dışında bunlarda kısmen başarılı olundu.

Başarılı olunmayan kısımlar ise bugün bu projeyi ve ülkeyi baştan aşağı sarsmaktadır. İslami kesimin İslam'ı devletin işaret ettiği yönde algılamayı kabul etmemesi, devlet gözlüğüyle ehlileşmemesi ikinci projenin ciddi başarısızlığıdır.

Tehlikeli ve ehlileşmemiş olarak kabul edilen bu toplumsal kesim, gücünü korudukça ve iktidarı meşru yollarla elde tuttukça, asker ve devlet bugün bu iktidarı, her alanda ona ortak olarak, her alanda baskılayarak ve iktidarsızlaştırarak denetlemek yolunu seçmektedir...

Krizin bir nedeni, belki ana nedeni budur...

Bu haber 384 defa okundu.