Türkler AB'nin belası mı, umudu mu?

26 Mart 2008 14:26 tsi
Almanya’da bir yandan göçmen Türkler ve Türkiye karşıtı söylemler artarken, bir yandan da, “bu potansiyeli” değerlendirme anlayışı gelişiyor. Söylemlerle eylemlerin çelişiyor.

Türk-Alman ilişkilerine son zamanlarda ‘yabancı düşmanlığı’ damgasını vurmuş gözükse de, Alman yönetici elitinin Türkiye ve Türklere bakışı önemli ikilemler taşıyor. Bir yandan işadamları bile bu ülkeden vize almakta büyük zorluklar yaşarken, diğer yandan en yetkili Alman makamları Türk vatandaşlarına vize uygulamasının tamamen kalkacağını söylüyor.

Almanya Yüksek İdare Mahkemesi Başkanı Yargıç Dr. Klaus Dienelt, Türkiye’nin anlaşmalardan doğan hakları olduğunu ve bazı meslek grupları için vize uygulamasının yıl sonunda tamamen kaldırılacağını bizzat açıkladı. Bir yandan Avrupalı Türklerin artık evlerine dönmesini isteyen, Türkiye’yi AB üyeliğine layık bulmayan anlayış güçlenirken, diğer yandan “bu insanların girişimcilik gücünden sonuna kadar yararlanalım ve Türkiye pazarından en büyük payı biz alalım” diyen görüş taraftar toplamaya devam ediyor. Hatta aynı parti içinde hem nalına hem mıhına gidenler bile var.

Almanya’nın en büyük eyaleti Kuzey Ren Westfalya’nın (KRW) Ekonomi ve Enerji Bakanı Christa Thoben, eyaletinde yaşayan Türk kökenlilere yapılan kamu yardımlarını kesmekle eleştirildiği bir dönemde İstanbul’da temsilcilik açıp, Türk yatırımlarını bölgesine çekebilmek için bütün imkânları seferber edebiliyor. Peki, Türkiye’den sonra en fazla Türk’ün yaşadığı ve Türkiye’nin en büyük ticaret partneri Almanya’daki bu gelişmelerin anlamı ne?

TÜRKİYE’DEN DAHA BÜYÜK EYALET!

Sorunun cevabına geçmeden önce, iki ülke arasındaki ticari ilişkilere dair en sıcak gelişmeden bahsetmekte yarar var. Bakan Christa Thoben, KRW Türkiye temsilciliğinin açılışı için geçen hafta Türkiye’deydi. Basın toplantısı yaptı, eyaletini tanıttı. Türkiye ile ekonomik ilişkilerin önemine değindi. Türk girişimcilerin başarılarını övdü ve onların girişimcilik hızlarının ve iş yapma becerilerinin Alman yaşıtlarına göre çok daha fazla olduğundan bahsetti.

Almanya’nın bir eyaletinden bahsediyoruz belki; ama Türkiye’nin toplamından daha fazla ekonomik büyüklüğe sahip bir bölge burası. 18 milyonu aşan nüfusuyla KRW, Almanya’nın en önemli yatırım merkezi konumunda. 501 milyar dolarlık gayri safi millî hâsılası ile neredeyse Türkiye’ye eşit büyüklüğe sahip. Yılda 160 milyar Avro ihracat yapan eyalet, buna karşılık 170 milyar Avro ithalat yapıyor. Yani Türkiye’nin iki katı bir dış ticaret hacmine sahip. En güçlü ciro performansına sahip 50 Alman şirketinden 26’sının merkezi burada. Bunlar arasında Alman Telekom, Alman Posta Şirketi, Metro Grup, Bayer, Aldi, Lutfhansa ve Bartelsmann gibi dünya devleri var. Almanya’nın ihraç ettiği malların yüzde 17,9’u ‘Made in KRW’ damgası taşıyor. Çok uluslu şirketlerin de en gözde merkezlerinden aynı zamanda. Aralarında BP, Ford, LG, Sony, Toyota ve Vodafone’un da bulunduğu 10 bin çok uluslu şirketin Avrupa merkezi KRW eyaleti. Bölge aynı zamanda yılda 6 milyon ziyaretçisiyle dünyanın en önemli fuar merkezi konumunda. İstanbul ile birlikte 2010’da Avrupa Kültür Başkenti seçilen Essen de bu eyalette bulunuyor.

Kuzey Ren Westfalya’nın bir özelliği de Almanya’da Türklerin en fazla yaşadığı eyalet olması. Almanya’daki 2,7 milyon Türk’ün 964 bini burada yaşıyor. Bunların 24 bini girişimci ve toplam 120 bin kişiyi istihdam ediyorlar. Buna karşılık Türkiye’den gelip Almanya’da yatırım yapan Türklerin yüzde 40’ı da KRW’yi tercih ediyor. Merkezi Türkiye’de olup da burada yatırım yapan 160 Türk şirketi var. Eyalet halen, Türkiye’nin en büyük on dış ticaret partnerinden biri. Türkiye’ye kimya ürünleri satan ve makine imalatıyla bağlantılı tesis yapan Alman şirketleri, buna karşılık otomobil yedek parçası, tekstil ürünleri ve gıda maddeleri alıyor.

3 BİN AVRO HOŞGELDİN İKRAMI

Hem bu alanlardaki işbirliğini geliştirmek, hem de yeni sektörlere açılım yapmak için Türkiye’ye gelen Bakan Christa Thoben, “Birçok Türk şirketi yurtdışı pazarlara ilgi duymaya başladı. Biz eyalet olarak merkezî bir konumdayız. Türkiye’deki üreticiler, bizim ağırlık noktalarımıza hitap edebilecek durumdalar.” diyor. Türk yatırımcıları çekme noktasında, eyalette yaşayan Euro Türkler’i bir avantaj olarak gördüğünü de kaydederek, artık Almanya’da her iki dili ve kültürü iyi bilen eğitimli bir iş gücü oluştuğunu ve bunun da kendileri için bir avantaj olduğunu belirtiyor. Thoben’i ilgilendiren diğer konu da elbette Türkiye’deki ekonomik düzelme ve istikrar ortamı. Olumlu ekonomik tablonun kendilerini çeken en önemli etken olduğunun altını çiziyor. Ekonomi bakanının üstünde durduğu diğer husus da, iki ülke arasındaki artan ekonomik ilişkilerin, Almanya’daki yabancı düşmanlığının ortadan kaldırılması ve ilişkilerin gelişmesi adına önemli bir fonksiyon üstelenecek olması.

KRW Türkiye temsilciliğinin başında ise Bakan Thoben’in tarif ettiği özelliklere uygun, iki dile ve kültüre hâkim, Türk kökenli Alman vatandaşı Adem Akkaya bulunuyor. Akkaya, Türkiye’den Avrupa’ya açılan firmaların dikkatini bu eyalete çekmek istediklerini belirterek, beraber çalıştıkları 360 alt büro ile Almanya’da yatırım yapmak isteyen Türk girişimcilere her türlü kolaylığı sağladıklarını söylüyor. Bunlar arasında mevzuat hakkında bilgi vermekten, şirket merkezine yer bulmaya kadar her türlü ayrıntı var. KRW ofisi bununla da yetinmiyor. Eyalete gelecek Türk yatırımcılara 3 bin Avro ‘hoş geldin’ parası veriyor. Akkaya, bunun bir tür yatırım teşviki olduğunu söylüyor.

Görünen o ki, Almanya’nın ekonomik geleceğinde Türklerin ve Türkiye’nin büyük önemi var. Bunun farkına varan en üst düzey isimler, iki ülkenin işbirliğine ve daha da yakınlaşması gerektiğine vurgu yapmaya, bunun için girişimlerde bulunmaya devam ediyor. Merkezi’nin Almanya’nın Essen kentinde bulunan Türkiye Araştırmalar Merkezi direktörü Prof. Dr. Faruk Şen, bu analize katılırken, Almanların kendi içindeki ihtilafa dikkat çekiyor. Başta Hıristiyan Demokrat Başbakan Merkel olmak üzere aslında bu ülkede, Türklerin geri dönmesini isteyen geniş bir politikacı grubu var. Şen’e göre bunlar ekonomik ilişkilerin önemine inanmıyor ve Türklerin girişimciliğinin hâlâ bakkal veya dönerci açmaktan ileri gitmediğini sanıyor. Ekonomiden anlayan ve ülkenin geleceğini ekonomide gören politikacılar ise ister sosyal demokrat, isterse sağ partilere mensup olsun, Türkiye ve Euro-Türklerin ülke için ne ifade ettiğinin farkında. Nitekim Türkiye’de temsilcilik açan ilk eyalet olan KRW’nin Ekonomi ve Enerji Bakanı Christa Thoben da Hıristiyan Demokrat Parti mensubu.

Son beş yılda Türkiye’nin yüzde 42, Almanya’nın ise sadece yüzde 7 büyüdüğünü hatırlatan Prof. Şen, “Almanya’da tüketim minimuma inerken, Türkiye’de maksimuma yaklaşıyor. Bunu fark ettiler ve bu pazardan en fazla payı almak niyetindeler. Euro Türklere bakıldığında ise onların satın alma gücü Almanların seviyesinde değil; ama tüketim açlıkları çok daha fazla. Onlar tok, biz aç bir pazarız. Almanya içinde de durum böyle. Orta gelirdeki bir Türk, taksitle de olsa BMW alıp kullanır; ama orta gelir grubundaki bir Alman, aylık kazancı daha fazla olduğu hâlde hiçbir zaman lüks araca binmez” diyor.

EZBERLERİ BOZAN AÇILIŞ

Faruk Şen, Türkiye’de temsilcilik açan Bakan Thoben’in de çifte standartlı tavırlarından duyduğu rahatsızlığı dile getiriyor. Bakanın 2007 yılında eyaletteki göçmen kökenlilere yapılan yardımları kestiğini ve özellikle Türk kökenlilerin büyük tepkisini çektiğini belirtiyor: “Bir yandan Türkiye pazarından faydalanmaya çalışıyor. Türk yatırımcıları çekmeye çalışıyor. Türkiye’ye temsilcilik açıyor. Diğer yandan eyaletteki Türklere verilen desteği kesiyor. Bu çifte standarttır.”

Neresinden bakarsak bakalım, Alman yöneticilerin sözleriyle eylemleri uyuşmuyor. Gönülleri Türkleri hem ülke içinde hem de AB içinde istemese de akılları onları farklı davranmaya zorluyor. Her dönemde ekonomik bir dev olan; ancak siyaseten aynı güce ulaşamayan Avrupa Birliği’nde ekonominin fendi siyaseti yenmeye devam ediyor. Türkiye’yi istemediklerini, Euro-Türklerden rahatsız olduklarını her fırsatta deklare eden, hatta bunu seçim malzemesi yapan siyasetçiler, halktan en fazla destek bulmaya başladıkları bir dönemde Türkiye’de büro açıyor. Gidin dedikleri Türklerin ülkelerine gelmeleri için üstüne para bile verip, ezberleri bozabiliyor. Bu da ispatlıyor ki, Türkiye ekonomik ve siyasi istikrarını, büyümesini devam ettirdiği müddetçe gerek Almanya’nın gerekse diğer AB ülkelerinin vazgeçilmezlerinden olacak.

KUZEY REN WESTFALYA EYALETİ EKONOMİK POTANSİYELİ

Toplam Almanya’daki payı

Yüzölçümü 34.086 km2 %9,5

Nüfus 18,1 milyon %21,9

Yerleşim Yoğunluğu 530 kişi/km2 -

Çalışan sayısı 8,5 milyon %21,7

Gayri safi yurtiçi hasıla 501,7 milyar EUR %21,7

Kişi başına gayri safi yurtiçi hasıla 27.811 EUR -

Kişisel tüketim 306,8 milyar EUR %23,2

İhracat 160,4 milyar EUR %17,9

İthalat 170,9 milyar EUR %23,2

Doğrudan yabancı yatırım 143,9 milyar EUR %27,3

Zafer Özcan - Aksiyon

 

Bu haber 188 defa okundu.