Kapatma ile ilgili tüm soruların cevabı

16 Mart 2008 12:42 tsi
Vekilliği düşerse Başbakanlığı biter mi? Dava ne zaman sonuçlanır? Yeniden seçim olur mu? İşte aklınıza gelebilecek tüm soruların cevabı... iyibilgi zoom

Dava süreci nasıl işleyecek?
Anayasa Mahkemesi, iddianameyle ilgili ön incelemeyi yapacak, herhangi bir eksiklik tespit edilmez ve iddianamenin kabulüne karar verilirse ön savunmasını yapması için iddianame AKP'ye gönderilecek. AKP bir ay içinde ön savunmasını verecek. Ek süre talebinde bulunulursa bunu da Anayasa Mahkemesi değerlendirecek. Savunmanın mehkemeye verilmesinin ardından Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, esas hakkındaki görüşünü bildirecek. Bu görüş AKP'ye gönderilecek. Daha sonra belirlenecek bir tarihte Başsavcı sözlü açıklama, AKP yetkilileri de sözlü savunma yapacak. Bütün bu sürecin ardından, davaya ilişkin bilgi, belgeleri toplayacak raportör, esas hakkındaki raporunu hazırlayacak. Bu işlemler sürerken, gerek Başsavcılık, gerekse davalı AKP ek delil veya yazılı ek savunma verebilecek. Raporun, Anayasa Mahkemesi'nin 11 üyesine dağıtılmasının ardından, Başkan Haşim Kılıç toplantı günü belirleyecek. Belirlenen günde kapatma istemi esastan görüşülmeye başlanacak.

Karar nasıl verilecek?
Asil üyelerden herhangi birinin bulunmaması veya emekliye ayrılması halinde dört yedek üyeden en kıdemlileri heyete katılacak. Anayasa'ya göre kapatma için nitelikli çoğunluk, yani 11 asil üyenin en az yedisinin oyu gerekecek. Mahkeme heyetinin 11 üyesinden sekizi 10. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından atandı. İşte kararı verecek üyeler:

Sacit Adalı: 1993'te Bakü'de Türk Dünyası İşletme Fakültesi Dekanı iken Özal tarafından üyeliğe getirildi. Kalan görev süresi iki yıl.
Serdar Özgüldür: Sezer tarafından 2004'te seçildi. Kalan görev süresi 12 yıl.

Serruh Kaleli: Sezer avukatlar kontenjanından 2005'te seçti. Kalan görev süresi 11 yıl.

Başkan Haşim Kılıç: Sayıştay üyesiyken 1990'da Özal tarafından üyeliğe getirildi. Kalan görev süresi yedi yıl.

Mehmet Erten: Yargıtay üyesiyken 2002'de Sezer tarafından atandı. Kalan görevi altı yıl.

Abdullah Necmi Özler: Askeri Yargıtay üyesiyken 2004'te Sezer tarafından göreve getirildi. Kalan görev süresi iki yıl.

Ayla Perktaş: 2007'de Sezer tarafından Danıştay Genel Kurulu'nca gösterilen üç aday arasından atandı. Kalan görev süresi altı yıl.

Başkanvekili Osman Alifeyyaz Paksüt: 2005'te Helsinki Büyükelçisi iken Sezer tarafından üst düzey yönetici kontenjanından atandı. Kalan görev süresi 11 yıl.

Ahmet Akyalçın: Sezer tarafından Yargıtay kontejanından 2000'de üyeliğe atandı. Kalan görev süresi altı yıl.

Şevket Apalak: Sekizinci Daire'de üye iken 2005 yılında Sezer tarafından Anayasa Mahkemesi'ne atandı. Kalan görev süresi iki yıl.

Fulya Kantarcıoğlu: Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nca atandığı Danıştay üyeliği görevini yürütürken 1995'te Demirel tarafından seçildi. Kalan görev süresi beş yıl.

Dava ne zaman sonuçlanır?
Süresine ilişkin yasal bir sınırlama yok. Bugüne kadar parti kapatma davalarını ortalama iki yıl sürdü. FP davası 3,5 yılda, RP davası ise sekiz ayda sonuçlandı. Hukukçulara göre, Anayasa Mahkemesi esastan görüşmeyi kabul ettiken sonra, davanın önemliliği göz önüne alınarak 3-5 ay içinde sonuçlandırılabilir.

Kapatma dışında bir ceza verebilir mi?
Başsavcılık talep etmesede dahi Mahkame, kapatma kararı dışında, Hazine yardımın yoksun bırakma gibi cezayı verebilecek.

Erdoğan'ın milletvekilliği düşerse, hükümet düşer mi?
Anayasa ve Siyasi Partiler Yasası uyarınca, yasak konulan kişi herhangi bir partiye üye olamıyor, milletvekilliği düşüyor. Yine Anayasa'ya göre, başbakanın milletvekili olma zorunluluğu var. Bu nedenle, siyasi yasak konulması halinde başbakanlığı son bulacak, hükümet düşecek. Erdoğan, AKP'nin yerine kurulabilecek partiye üye olamayacak, ama yeni bir seçimle bağımsız vekil olarak TBMM'ye girebilecek.

Siyaset yasağı alanları milletvekillerinin durumu ne olacak?
Anayasa'nın 69. maddesine göre bir siyasi partinin temelli kapatılmasına beyan ve faaliyetleriyle sebep olan kurucuları dahil üyeleri, mahkemenin kapatmaya ilişkin kesin kararını gerekçeli olarak yayımlanmasından başlayarak, beş yıl süreyle bir başka partinin kurucusu üyesi, yöneticisi ve denetcisi olamazlar.

Araseçim gündeme gelir mi?
Anayasa'ya göre, TBMM üye tamsayısı olan 550 milletvekilinin yüzde 10'u olan 55 milletvekilliğinin boşalması halinde, ara seçim yapılması gerekiyor. Yargıtay Başsavcılığı 40 milletvekili için siyaset yasağı talep etti. Mahkeme hepsine siyaset yasağı vermeyebilir. Bu nedenle araseçime gidilmesi ihtimali 'zayıf' görülüyor. Ancak tüm bu süreçleri göz önüne alan hükümetin erken genel seçime gitmeyi düşünebileceği de belirtiliyor. Kapatma kararı verilirse, AKP'liler, daha önce RP-FP örneğinde olduğu gibi, dava sürerken yeni bir parti kurabilecek. Böylece, yasaksız AKP'liler yeni partiyle yola devam edebilecek. Yeni parti önce genel başkan seçecek, ardından Cumhurbaşkanı bu kişiye hükümeti kurma görevi verebilecek.

Dava sürecinde yeni bir anayasa değişikliği yapılırsa ne olur?
Dava sürecinde, AKP'nin parti kapatılmasını zorlaştıran bir anayasa değişikliği yapması mümkün. Anayasa Mahkemesi üyeleri eskiden 5'te 3 çoğunlukla kapatılma kararı verilirken, 2001 yılında bu oran yüksetilerek 'yedi oy' şartı konuldu. Yapılacak bir anayasa değişikliği için 367 şartı söz konusu, AKP'nin milletvekilleri sayısı buna yetmediği için ve değişkiliğin halk oylamasına götürülmemesi için başka bir partinin desteğine ihtiyacı bulunuyor.

RADİKAL
 

Bu haber 759 defa okundu.