Türkiye Irak'ta tuzağa düşmedi

13 Mart 2008 12:00 tsi
Fransız Le Monde Gazetesi dış haberler müdürü Vernet, Türkiye'nin Kuzey Irak harekatinde dozu iyi ayarlağını, ABD Savunma Bakanı gelmese de harekatın aynı zamanda duracağını söyledi.

ARZU ÇAKIR MORİN / Taraf

Diplomasinin yaşayan en önemli duayenlerinden Fransız Le Monde Gazetesi’nin uluslararası ilişkiler bölümü yöneticisi Daniel Vernet ile Kuzey Irak’a operasyondan , Türkiye’de ve Avrupa’da laiklik tartışmaları ile Fransa’nın AB dönem başkanlığında Türk-Fransız ilişkilerinin alacağı yeni duruma kadar pek çok konuda konuştuk.

Önce, Avrupa’nın da yoğun olarak tartıştığı "laiklik"ten başlayalım. İspanya’da kilisenin açıkça muhalefet ettiği Zapatero’nun yeniden seçilmesine ne diyorsunuz?

İspanyollar, İspanyol Katolik Klisesi’nden daha gelişmiş durumda. Sonuçlar İspanyol Kilisesi’nin etkisinin düşündüğümüzden daha sınırlı olduğunu gösteriyor.

Kilise Avrupa’da kendisini politik gündemin içine mi koymaya çalışıyor? İtalya’da Prodi, İspanya’da Zapatero, Hollanda ve Danimarka’daki din tartışmaları?

Avrupa’da güçlü bir Müslüman topluluğunun varlığı bu tartışmaları başlattı. Fransa’da da Sarkozy, bu tartışmaları gündeme getirdi. Ama bütün bu gelişmeler “laiklik” kavramını tartışmaya açar mı, buna bakmak lazım. Fransa’da tartışma daha ileriye götürülmeyecek. Herkes gördü ki bu uyandırılmaması gereken bir konu.

Türkiye bu konuda Fransa’yı yakından izliyor. Zira türban tartışması beraberinde bir laiklik tartışması da hem de Avrupa’dan daha sert bir üslupla götürülüyor.

Türkiye’de durum paradoksal. Türban kadınların bireysel tercihiyse türbanla üniversiteye gidememe özgürlük tartışmasıdır. Ama türban dini sembolse ve laiklikte gerileme söz konusu ise orada paradoks var demektir. Türban bireysel seçimse, sözümüz yok. Ama aile, toplum, imam, devlet tarafından zorla taktırılıyorsa, o zaman demokrasinin alanından çıkıyorsunuz.

Cem Özdemir ile geçen haftaki röportajınız çok konuşuldu. Başbakan Erdoğan'ın "Almanya’daki asimilasyon insanlık suçudur”sözlerine Özdemir “O zaman kendi evinize bakın Sayın Erdoğan” yanıtını verdi. Ne düşündünüz bu röportajı yaparken?

Özdemir’in sözleri son derece doğru ve haklı. Türkiye’nin en önemli problemlerinden bir tanesi etnik azınlıklarının haklarının tanımaması.

Erdoğan’ın bu sözü sanırım sizi roportajı yapmaya itti. Ne düşündünüz?

Gerçekten son derece amacını aşan, hatta biraz kaba, gerçeği yansıtmayan bir açıklama. Yabancı bir ülkeye gidince günlük yaşama katılmak, iş bulmak hatta haklarınızı savunmak için bile oranın dilini öğrenmeniz gerekir. Ama bu demek değildir ki kültür, din ve geleneklerinizi koruyamazsınız.

Türkiye’deki duruma bakmadan konuşmasını eleştiriyorsunuz. Türkiye’deki durum nasıl görünüyor Avrupa'dan?

Kürtlerin, diğer azınlıkların, Aleviler'in, Ortodoks Rumları'nın, Ermeniler'in haklarının hepsinin eşit biçimde güvence altına alınması konusu var. Son yıllarda AKP iktidarı, AB’ye uyum alanında önemli adımlar attı. Ama sonra bunlar durdu. Türk entellektüellerinin, TCK 301 gibi önemli özgürlük sorunları dururken yalnızca türban düzenlemesine gidilmesini eleştirmesini haklı buluyorum. AKP’nin “AB’li olma arzusu” ve “iç politika” çelişkisi sürüyor. Ama Türk politikasında asıl acı olan muhalefetteki laik partinin sayısal, politik ve ideolojik olarak bu kadar zayıf olması. Fransa’da “ laicard” diye bir söz var. Laikliği agresif biçimde kullanan, fazlaca savunan, her alanın tartışma konusu yapanlar için kullandığımız bir terim. Türkiyeli laikler, AKP’ye alternatif olarak daha yapıcı ve modern projeler üretmeli.

Bu haber 445 defa okundu.