'İsrail HAMAS’ı ortadan kaldıramaz'

4 Mart 2008 13:55 tsi
İsrail HAMAS’ı ortadan kaldırabilecek mi? HAMAS ile El-Fetih niye anlaşamıyorlar? Üçüncü intifada yolda mı? Zaman gazetesi dış politika yazarı Fikret Ertan iyibilgi için yanıtladı. iyibilgi özel

İsrail’in Gazze’ye yönelik bu son saldırısını nasıl değerlendiriyorsunuz?

Tabiî ki tepkiyle karşılıyoruz.

İsrail Savunma Bakan Yardımcısı Matan Vilnai, Filistinlileri suçlarken, 'Soykırıma davetiye çıkarıyorlar' demişti. İsrail soykırım mı yapmak istiyor?

Soykırım değil de, 2000’den bu yana Gazze’den Kassam füzeleri, havan topları falan atılıyor İsrail’in Aşkelon gibi yerlerine. İsrail de bugüne kadar bunları önleyemedi. İşgal ettiği dönemde de önleyemedi. 2006’da çekildikten sonra da bunlar arttı. Bunlara karşı birçok teknolojik önlem alıyor ama önleyemiyor. Son çare olarak kara operasyonu yapmak durumunda kalıyor. Onu da tamamıyla yapamıyor, çünkü orada bazı tuzaklar var. Girilince de çıkamayabilir. Öyle sınırlı olarak havadan helikopterlerle, karadan tanklarla bazı bölgeleri bombalıyor. Yaptığı bu. Gene de yaparım diyor.

Tamamını da işgal etmeyi göze alabilir mi?

Bunu bilemiyoruz. Çok kanlı şeyler olur o zaman. Çok zayiat olur. HAMAS orda bekliyor.

Bir politik bir projeden ziyade füzeleri önlemeye yönelik mi sadece?

Evet evet... Gazze’yle ilgisinin olmasını istemiyor İsrail. Zaten çekildi oradan. Fakat o bölge İsrail’in düşünü için bir tehlike oluyor. O füzeleri önlemeye yönelik bu operasyonlar. Başka bir amacı yok, siyasi bir proje yok. Hatta “Gazze, Mısır’a bağlansa da kurtulsak” diyorlar.

Bir ay kadar önce Filistin devleti kurulması gerektiği Olmert ve Bush tarafından ifade edilmişti. Şimdi de bu operasyonlar. O zaman şöyle bir plandan bahsetmek mümkün mü: Batı-Şeria’da parçalardan oluşmuş bir Filistin devleti, Gazze’de apartheid rejimi?

Ama Filistinliler bir devlet olacaksa bunun Gazze’yle beraber olacaklarını söylüyorlar. Abbas da bunu söylüyor, HAMAS da bunu söylüyor. Aradaki tartışma şu: Filistinlileri kim temsil ediyor? Abbas devlet başkanı, HAMAS da oyların çoğunu almış. İkisi birleşse iyi olacak, ama birleşmiyor.

HAMAS’ı dışlayarak bir çözüm mümkün mü?

Olmaz olmaz…

Yada çözümden ziyade şöyle sormak lazım: İsrail HAMAS’ı ortadan kaldırıp El-Fetih’le mi beraber yürümek istiyor?

Onun hedefi o zaten. Ama yapamıyor. Onu yapacak gücü yok. HAMAS ortadan kalksa hoşuna gidecek ama olmuyor.

Filistin halkının buna tepkisi yine bir intifada mı olacak?

Gazze’de HAMAS hakim. HAMAS direnir. Ama Batı Şeria’da öyle bir kalkışma olacağını pek zannetmiyorum. Olsa da İsrail’in kontrolünde orası ve İsrail bastırır.

El-Fetih de izin vermez mi?

El-Fetih de ipleri kopardı. Görüşme yapmam dedi. Yani yaparlar ama bundan hangi sonuçlar çıkar belli değil…

Filistin halkı çoğunlukla sonra HAMAS-El Fetih arasında uzlaşma olmasını istiyor. Bu saldırıdan sonra bu uzlaşma olur mu?

Anlaşmaları gerekiyor şüphesiz. Bu birinci şart. Fakat HAMAS El-Fetih’in otoritesini kabul etmiyor, El-Fetih HAMAS’ın otoritesini tanımıyor. Aylardır, yıllardır bu böyle. Bunu ancak kendi aralarında çözebilirler. Biz burada ne dersek, boşa kürek çekmiş oluruz.

Peki HAMAS ile El-Fetih arasındaki tartışma sadece bir iktidar kavgası mı, yoksa bunun ideolojik kaynakları var mı?

El-Fetih daha ziyade milliyetçi söyleme sahip, HAMAS daha dini söyleme sahip. HAMAS İsrail’i dini açıdan değerlendiriyor, El-Fetih ise milliyetçi, ulus-devlet açılarından değerlendiriyor. Dolayısıyla bu uçurum da kapanmıyor.

www.iyibilgi.com özel İlhan Döğüş

Bu haber 431 defa okundu.