Benim darbem senin darbeni döver

28 Şubat’ı önceki darbelerden ayıran, özel kılan nedir?

28 Şubat’ı özel kılan anayasal ve demokratik kurum ve araçlar kullanılarak yapılmış olmasıdır. Bunun iki boyutu vardır. Birincisi, tüm sistemin askerileştirilmesidir, militarize edilmesidir. İkincisi korku üzerinden toplumun manipüle edilmesidir. İletişim çağının sunduğu olanaklar kullanılarak toplumsal destek sağlanmaya çalışılmıştır. O zamanlarda Türkiye'nin kutuplaştığı, iki büyük cepheye bölündüğü, cepheler arası güvensizliklerin had safhaya çıktığı yıllardı.

Asker-sivil ilişkileri açısından baktığımızda son dönemde sivil alanın daha da genişlediğini söyleyebilir miyiz?

Evet, son kertede bu yönde bir gelişmenin olduğunu söylemek mümkün. Halen kısmen vardır belki ama eskisi gibi, “senin darben, benim darbem” ayrımı yok. Toplum darbelerin her türlüsüne karşı bir refleks, duyarlılık geliştirmiş durumda. O günden bugüne özellikle “sosyolojik açı”dan Türkiye'de oldukça önemli bir yol alındı. Kutuplaşma ve kriz önemli ölçüde geride bırakıldı ve tersine bir entegrasyon süreci yaşandı. Şimdi 10 yıl öncesi kadar keskin bir toplumsal ayrışma yok. Ancak 28 Şubat’ın tortuları hala var.

27 Nisan, 28 Şubat’ın başarısız bir denemesiydi. 27 Nisanın başarısızlığı toplumun demokratik bilincinin, sivil toplumun bu yönde geliştiğini göstermiyor mu?

Başarısız denemesi demek pek doğru değil. 27 Nisan daha küçük çaplı bir girişimdi. Amaçları siyasi süreci bloke etmekti ve ettiler. Başarılı oldular. Gül yeniden Cumhurbaşkanı seçildi. Ancak amaçlanan siyasetin olumsuzlanması ve militarizmin gücünü yeniden göstermekti.

Ergenekon terör çetesine yönelik operasyonlar artık darbe olmayacağına dair umutlanmamıza sebep olabilir mi?

Evet bu yönde adımlar atılması umut verici. Bu yapıların çökertilmesi darbe ihtimallerini azaltıyor. Fakat esas olarak bu yapıları besleyen siyasi kültürün değişmesi gerekiyor.

www.iyibilgi.com özel İlhan Döğüş