Sınırötesi harekat: Bundan sonra ne olacak?

27 Şubat 2008 22:57 tsi
"Operasyon için ABD’den onay alınırken, Türkiye ve federe Kürt gruplarından birbirleriyle aralarını düzeltmeleri istenmiş olmalı" diyen Ümit Fırat sınırötesi harekat ile ilgili çok çarpıcı tespitlerde bulundu...

Kuzey Irak'a yönelik Güneş Harekatı sürüyor
 
Kuzey Irak'a yönelik Güneş Harekatı'nın ne zaman biteceği henüz bilinmiyor.

Eski cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, 1993’te Kürt sorununun sadece askeri tedbirlerle çözülemeyeceği önermesinin doğru olduğunu, fakat PKK’yı askeri açıdan yenilgiye uğratmadan devletin herhangi bir reform yapmasının mümkün olamayacağını söylemişti. Demirel o çıkışını PKK’nın neredeyse bölgenin bazı kısımlarında “kurtarılmış bölgeler” oluşturma aşamasına geldiği sırada yapmıştı ve o nedenle söylediklerine ciddi bir itiraz gelmemişti.
İki yıl sonra (1995) Türk Silahlı Kuvvetleri’nin, PKK’nın askeri gücünde ciddi bir gerilemeye yol açan geniş çaplı harekâtı başladı. Harekâtın dikkate değer bir askeri başarı anlamına geldiğinin iyice belirginleştiği günlerde, o sırada bölgede bulunan gazeteci Hasan Cemal, Olağanüstü Hal Bölge Valisi Ünal Erkan’ın sözlerini şöyle aktarmıştı:
“Apo’nun tepesindeyken, PKK’yı önüne katmış kovalarken, bu psikolojik ortamda ne yapacaksan yapacaksın. Demokrasi paketi mi, demokratikleşme paketi mi, bu havadan istifade neyse çıkaracaksın…”
Herkes biliyor, öyle olmadı, “fırsat” kaçırıldı ve ondan sonra da ne fırsatlar kaçırıldı.
Geçtiğimiz günlerde başlatılan sınır ötesi harekâtla ilgili olarak iki temel soru var… Bir: Türkiye Cumhuriyeti devleti PKK’nın askeri olarak ağır bir yenilgiye uğratılmasını “fırsat” bilip Kürt sorununa ilişkin bir reform programını uygulamaya sokacak mı? İki: Türk Silahlı Kuvvetleri’nin giriştiği harekâtın uluslararası kamuoyunda dikkat çekici bir sessizlikle karşılanması ne anlama geliyor? Harekât, Türkiye’nin de içinde bulunduğu geniş bir mutabakatın birinci bölümüne mi işaret ediyor?
Uzun yıllardır Kürt meselesinin bütün yönlerini yakından takip eden Ümit Fırat  Medyakronik için değerlendirdi…

‘Herkes, yapılan mutabakat çerçevesinde davranıyor’

- Harekâta uluslararası tepki çok cılız kaldı. Bu, bir mutabakatı mı ima ediyor?
- Bu operasyonla ilgili altının çizilmesi gereken nokta, ABD’nin hem Türkiye’ye hem de Kuzey Irak’taki Kürt yönetimine belli bir çerçeve çizmiş olmasıdır; şu ana dek Kürtlerden herhangi bir çatlak ses çıkmamasının nedeni de budur. Ne zaman Türkiye çizilen çerçeveyi aşar, ki gidişata bakılırsa böyle bir şey olmayacak, o zaman Kürtler seslerini yükseltir.

Bu operasyon daha öncekilere hiç benzemiyor. Daha önceki operasyonlarda Türkiye kimseden icazet almadan Irak topraklarına defalarca operasyon yaptı. Başında Saddam Hüseyin’in bulunduğu bir Irak’ın topraklarına başka bir ülkenin askerlerini sokması kimseyi rahatsız etmez, kimse ne yapıyorsun demezdi. Ama şimdi uluslararası camiada meşru sayılan bir Irak hükümeti, resmi olmasa da ABD’yle sıcak ilişkileri olan bir Kürt otonom devleti ve bölgede aktif rolü bulunan bir ABD var. Hal böyle olunca da Irak topraklarına asker sokmak kolay iş değildi. Türkiye’nin bu operasyonu gerçekleştirmek için uluslararası camiayı ikna etmesi gerekiyordu. Bu nedenle diplomatik alt yapısı özenle hazırlanmış bir operasyon düzenlendi. İkna edilmesi gerekenler edildi. Bunda Avrupa ve ABD’nin PKK’ya eskisi kadar sıcak bakmamasının, toleransının azalmasının da etkisi oldu.

Mevcut hükümetin, öncekilere kıyasla Kürtlere yönelik politikasının daha ılımlı olmasının, anti-Kürt yapıya sahip bir siyasi anlayışı olmamasının da etkisi var bu onayın alınmasında. Irak’taki federe Kürt gruplarına da bağırın ama sesinizi fazla çıkartmayın telkininde bulunulduğu kesin. Nitekim öyle de oluyor. Barzani’nin sesi geçmişe oranla hafif çıkıyor. Ama bu Türkiye basınının dediği gibi hizaya gelme değil. Yapılan mutabakat çerçevesinde davranıyor herkes. Zaten TSK, oradaki sivil halkla karşı karşıya gelse ya da onları hedef alan bir şey yapsa kimse sessiz kalmazdı.

- Bu mutabakat karşılığında Türkiye’den ne bekleniyor sizce?
- Operasyon için ABD’den onay alınırken, Türkiye ve federe Kürt gruplarından birbirleriyle aralarını düzeltmeleri istenmiş olmalı. Artık bu noktadan sonra Kürt devletinin bir legalite kazanması geri dönülmez noktaya gelmiştir. Bu yüzden, Türkiye’nin Kürt gruplarla arasını düzeltmesi koşulu bu mutabakatın kilit noktalarından biridir. Ama Türkiye’nin tüm kurumları başta TSK buna henüz hazır değil. Neler olacağını hep birlikte göreceğiz. Türkiye bu operasyonu sınırlı tutmak ve böylece tüm bölgeye bulaştırmamak konusunda güvence vermiştir. Belli bir noktaya kadar gidilecek, sonra da geri çıkılacaktır. Eğer bunu yapamazsa Türkiye çıkmaza düşer ve kendi Kürtlerini de kaybeder. Henüz kendi Kürtlerini kaybetmiş değil, zaten operasyondan sonra ikna ettiği ülkelere verdiği sözü yerine getirmek için yapılacak bir takım iyileştirmelerle mevcut kırılganlığı gidermeye çalışacaktır.
Türkiye, sınırötesi harekât için ABD ve AB’den diplomatik izinleri alırken Kürtlere yönelik bir takım sorunların çözümü için iyileştirici adımlar atacağına dair sözler vermiş olmalı. Kanımca hükümet de bu sorunun çözümünün askeri operasyonlarla olmayacağını farkında ve bir takım reformlar yapacak. Hükümetin sınırötesi harekâttan önce de yapmak istediği, ancak kimi kurum ve partilerin, “terör örgütünün dayatmalarını kabul ettiler” şeklinde muhalefet etmelerinden çekindiği için ertelemiş olduğu reformların hayata geçirileceğine dair ABD ve AB’ye söz verildi yani.

Ahmet ŞIK
medyakronik.com

Bu haber 921 defa okundu.