Irak: Bir garip yolcu, kader yolunda!

14 Şubat 2008 12:30 tsi
Irak'ın işgaliyle başlayan ve her gün onlarca insanın öldüğü bugünkü durumun sorumluları Abd ve güdümündeki İngiltere. Fakat bu istikrarsızlık ortamından kurtulmak artık işgalcilerin umrunda değil. İş Iraklıların başına kalıyor...

Dailystar-ABD/Başyazı

ABD ve Britanya'nın Irak'ı işgal etmesinin ve Saddam Hüseyin'in hükümetini devirmesinin üzerinden neredeyse beş yıl geçti. Uzun yıllar boyunca tartışılacak pek çok nedenden dolayı, bu iki ülke o günden bu yana yanlış giden ve gelecekte de yanlış gitmeyi sürdürecek herşeyde en büyük sorumluluğu paylaşıyor. Fakat bu durum, Iraklıların kendi ülkelerinden umudu kesmeleri için bir gerekçe oluşturamaz ve üzücü bir biçimde, pek çok Iraklı tam da bunu yapıyormuş gibi görünüyor.

Irak hükümeti işlemez halde. Amerika'nın teşvikiyle kurulan ve iktidarı mezhep-etnik köken temelinde paylaştıran sistem tıkanıklığın reçetesi. Fakat bu tıkanıklığı yaratan da, Irak'ın kendi partileri ve bu partilerin liderleri. Kötü bir durumdan mümkün olanın en iyisini çıkarmak yerine, Iraklı liderler bunun tam tersini yaptı. Kabine, meclis ve başkanlık kurumları, sık sık büyük veya küçük meseleler üzerine anlaşmazlık yaşıyor. Mezhepler içi ve arası düşmanlıklar, güvenlik güçlerini güvenilmez hale getirmeyi sürdürüyor.

Kürtlerle Bağdat anlaşamıyor

Bölgesel ve etnik didişmeler birleşik bir devlet gibi görünmeyi bile engelliyor; Bağdat'la Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi arasında yıllardır süren gerginlik de, 'ulusal politika' terimini anlamsız kılıyor. Yurtdışından bakıldığında Irak hükümeti, en önemli başkentlerin bazılarında yeterli düzeyde diplomatik temsil sağlayamayı bile başaramayan bir ayak takımına benziyor.

Kısacası, Irak şu an en azından üç oluşuma -mevcut terminolojiyi kullanırsak, Şii Arap, Sünni Arap ve Kürt oluşumlarına- ayrılma yolunda. Ve bu oluşumlar bir tür federal yapı altında buluşturulamayabilir ki, bu federal yapının kendisi de sahte veya kısa vadeli bir çözüm olacaktır.

Bazıları Amerikalılarla Britanyalıların başından beri bunu istediğini savunacak. Fakat söz konusu iki ülkenin de hükümetleri yaşananlar karşısında herkes gibi şaşırmış görünüyor. Ve herhangi bir olayda, karmaşanın sorumlularının tespit edilmesi ve utandırılmaları gerekse de, daha önemli görev durumu düzeltmeye başlamaktır.

Bir nesil zaten yok oldu

Irak'ın devasa boyutlarda çalışmaya ihtiyacı var ve bu çalışmanın büyük kısmının, (umarız bölge ve dünyadaki diğer ülkelerin çeşitli biçimlerdeki desteğiyle) bizzat Iraklılar tarafından yapılması gerekecek. Fakat Iraklılar enerjilerini devlet inşası yerine iç kavgalara adamaya devam ederlerse, dış güçlerin de bu sorundan bıkması an meselesi haline gelecek.

Böyle bir durum Irak'ı iç uyuşmazlıklar ve dış müdahaleler karşısında daha da hassaslaştırır ve uzun vadeli istikrar sağlama şansının altını iyice oyar.

Geçmişte Saddam Hüseyin'in zulme, Amerika'nın da yaptırıma olan eğiliminin bileşimi, Irak'ın bir neslini zaten 'çalmış' durumda. Artık Saddam yok ve Amerikalılar da çıkış yolları arıyor. Iraklılar bir 10 yılın daha karmaşayla geçmesini önlemek istiyorsa, yakın zamanda rota değiştirmeleri gerekiyor. (Lübnan'da İngilizce yayımlanan gazete, başyazı, 9 Şubat 2008)

Radikal

Bu haber 238 defa okundu.