'Kâinat makinası' evrenin sırlarını çözecek!

9 Şubat 2008 10:23 tsi
Bu yaz CERN araştırma merkezinde 15 milyar yıl önce gerçekleşen "Büyük Patlama" yapay olarak gerçekleştirilecek. 20 ülkenin desteği ile 6 milyar dolara maledilen kainat makinası, yapacağı deney ile kâinatın ilk oluşumuna yönelik sırların açığa çıkaraca

Bilim dünyasının gözü kulağı İsviçre'nin Cenevre kentine çevrilmiş durumda. Büyük Hadron Hızlandırıcısı, kısaca LHC olarak bilinen ve kâinatın en temel sırlarını çözmesi için planlanan araştırma projesinin hayata geçmesine yalnızca 2 ay kaldı. Bilim insanları nisan ayında başlayacak ve kasım ayı sonuna kadar devam edecek deneyler yardımıyla maddenin var oluşuyla ilgili temel sorulara cevap bulmaya çalışacak. Ancak bunu yapabilmek için maddenin ilk oluştuğu anı deneysel ortamda yeniden oluşturmak gerekiyor. Bu da Büyük Patlama (Big Bang) adı verilen olayın tekrar edilmesi anlamına geliyor. Peki bu mümkün mü? Bilim insanlarına göre evet! İsviçre'nin Cenevre kentinde bulunan Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi'nde (CERN) bunun için yaklaşık 54 yıldır aralıksız çalışılıyor. Büyük merakla beklenen "yapay Big Bang" ise temmuzda olacak. Projenin son basamağı olan ve 20 yılda tamamlanan 1 milyar dolarlık Atlas dedektörünün sisteme bağlanmasıyla birlikte artık deneyin başlamasına engel olabilecek bir şey kalmadı. Deneyin merkezinde ise düşünürlerin binlerce yıldan beri ümitsizce cevabını aradığı temel soru yatırıyor: Kâinat nedir? Proje Koordinatörü Dr. Markus Nordberg'e göre LHC'nin vereceği bilgiler bizi kâinatın kuruluşu olan 15 milyar yıl öncesine götürecek. Böylece kâinatın başlangıcını hangi maddelerin oluşturduğunu göreceğiz.

"Deneyin ilk sonuçlarını İstanbul'da duyurabiliriz"

Cern Bilişim Başkanı Wofgang von Rüden verdiği demeçte, "20 ülke Atlas projesine destek veriyor. Türkiye'de bundan biri. ODTÜ, Boğaziçi ve Çukurova Üniversiteleri ile yakın çalışma içerisindeyiz. Deneyin ilk sonuçlarını bu yıl Türkiye'de yapılacak fizik dünyasının en önemli etkinliklerinden olan EGEE toplantısında açıklayabiliriz. Bilim dünyasının gözü Türkiye'de olacak" dedi.

Kâinatın yüzde 96'sı kayıp!

Proje kapsamında Higgs parçacıkları aranacak. Higgs'e göre maddeye ağırlığını kazandıran bir parçacık bulunuyor. Halen kainatta bulunan maddenin yalnızca yüzde 4'ü tanımlanabiliyor. Peki kâinatın geri kalan yüzde 96'lık bölümü nerede? LHC Projesi'nin Higgs parçacıklarını bularak sorunu çözmesi ümit ediliyor.

6 milyar $'a mal oldu

Aralarında Türkiye'nin de bulunduğu 35 ülkenin destek verdiği Büyük Hadron Hızlandırıcısı (LHC) 27 kilometrelik dairesel bir tünel kompleksinden oluşuyor. Proje 54 yıllık çalışma ve 6 milyar dolarlık yatırım sonucunda oluşturuldu.

Sabah

Bu haber 2,360 defa okundu.