Ortadoğu'da ABD Karşıtı İttifaklar Dönemi mi?

27 Aralık 2007 14:16 tsi
Ahmedinejad'ın Suudi Arabistan Kralının hac ziyareti davetine katılması, İran'ın Ortadoğu'daki etkinliğini sadece Şii ekseni üzerinde kurmayacağını gösteriyor. Bölge ülkeleri arasındaki son yakınlaşmalarla Ortadoğu'da sürekli değişen dengeler yeniden

Mahmud Ahmedinejad'ın Cumhurbaşkanı olduğu İran'ın Ortadoğu liderliğine oynadığı açık. Fakat İran'ın liderliğini mümkün kılan, diğer Ortadoğu ülkelerinin İran'ın bu rolünü kabullenmeleri. Tarafları İran etrafında bir araya getiren ise ABD karşıtlığı. Çünkü bu ülkeler arasındaki tüm yakınlaşmalar ABD'ye rağmen gerçekleşiyor.

Hakan Albayrak'ın da 17 Aralık tarihli yazısında değindiği son dönemdeki gelişmeler bunu gösteriyor.

ABD'nin itirazlarına rağmen İran ile Türkiye elektirik ve enerji alanlarında sıkı anlaşmalar yapıyorlar. Suudi Arabistan Kralı Türkiye'yi iki defa üst üste ziyaret ediyor. 1980'lerden bu yana araları iyi olmayan Mısır ile İran yakınlaşıyor, Mısır Dış İşleri Bakanı Yardımcısı Huseyn Zerrar, Tahran'ı ziyaretinde İran İslam Cumhuriyeti'nin barışçıl nükleer teknolojiyi kullanma hakkını desteklediklerini ifade ediyor.

Türkiye'nin 1998'te Abdullah Öcalan'ın teslim edilmemesi nedeniyle savaşın eşiğinden döndüğü Suriye'nin Devlet Başkanı Beşar Esad, son Kuzey Irak operasyonlarını ve PKK ile mücadeleyi desteklediğini açıklamak için Türkiye'ye geliyor.

Fakat bunlardan en önemlisi, 1980-1988 arasındaki İran-Irak Savaşı'nda Irak'ı desteklemesinden dolayı ilişkileri askıya alınmış olan Suudi Arabistan Kralının, İran lideri Mahmud Ahmedinejad'ı hac ziyaretine davet etmesi ve Ahmedinejad'ın bu davete icap etmesi.

İran İslam Cumhuriyeti'nin hacca giden ilk Cumhurbaşkanı olan Ahmedinejad'ın hacca katılması ve diğer yakınlaşmalar, İran'ın Ortadoğu liderliğini zannedilenin aksine Şii ekseni üzerine kurmayacağını gösteriyor. Yani ABD'nin İran'a karşı yanında tutacağı bir Sünni blok söz konusu değil. Nitekim Sünni ve Şii taraflar, Müslüman ortak kimlikleriyle ABD karşıtlığı etrafında bir araya geliyorlar.

Fakat burada şu ayrımı yapmak gerekiyor.

Suudi Arabistan ve diğer Körfez ülkeleri, Mısır, Türkiye, Pakistan gibi ülkeler, ABD'ye rağmen bu ittifak içerisinde bulunduklarından dolayı ABD ile köprüleri tamamen atacak değiller. Nitekim ne ABD bölgedeki etkinliği için bunu arzu eder, ne de bu ülkeler ABD ile ilişkileri koparmayı göze alabilecek konumdalar.

Dolayısıyla bu ittifakın İran dışı aktörleri, İran liderliğini üzerlerindeki ABD baskısını azaltmak, ABD'nin Irak işgaliyle bölgede artan etkinliğini dengelemek için bu türden bir ittifak içerisindeler aslında.

Ayrıca bu ittifak sadece dış politika ve enerji alanlarını hedeflemiyor. Önemli hedeflerden birisi ise ülkelerin kendi kamuoyları, rejimleri. Çünkü bu ülkelerdeki anti-demokratik rejimlerin, krallıkların hepsi zamanında Batı tarafından kurulmuş, onaylanmış durumda ve şuanda ABD/Batı sayesinde ayakta durmaktalar. Fakat bu ülkelerin hepsinin kamuoyunda Amerikan karşıtlığı hakim. Bu ittifak sayesinde hem Amerikan karşıtı kamuoyu tatmin edilmekte hem de ABD'nin ülkedeki herhangi bir "rejim değişikliği" operasyonuna karşı şimdiden yatırım yapılmış oluyor.

www.iyibilgi.com Analiz İlhan Döğüş

Bu haber 386 defa okundu.