Talabani: PKK terörizmden de beter!

26 Aralık 2007 17:51 tsi
Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani'nin, Taraf gazetesinden Yasemin Çongar'a verdiği röportaj bugün de devam ediyor. Röportajın dünkü bölümünde PKK ile ateşkes için devreye girebileceğini söyleyen Talabani, bugün yayınlanan ikinci bölümde de çok çarpıcı i

Yasemin Çongar/ Taraf

TSK operasyonlarının sürmesi Başbakan Erdoğan’ın “dağdan inin, evinize dönün” çağrısına yardımcı mı?

Hayır, bu işi hiç de kolaylaştırmıyor. PKK’lılardan son operasyon sonrası haber almadım. Onlarla iletişimi olan bir arkadaşım var, ondan birkaç güne kadar bilgi alırım. O zaman size de söylerim. Saldırı altında oldukları zaman, üyeleri öldürüldüğü zaman ne tepki verdiklerini öğrenirim.

PKK silah bırakırsa, partinin siyasete girme yolu açılmalı mı?

PKK’nın siyasi bir parti olarak Türkiye’de kabul göreceğini sanmıyorum. Ama önemli olan isim değil. Bugün Türkiye’de Kürt siyasi partileri var. PKK’lılar da DTP içinde çalışabilirler, diğer partilerle ya da yeni bir partiyle çalışabilirler. Ama Türk kamuoyunun PKK’yı siyasi bir parti olarak benimsemesini beklemek gerçekçi olmaz. Türkiye bu bakımdan İran’a, Irak’a benzemiyor. Saddam Hüseyin bile bizi kendi adımızla siyasi parti olarak kabul etmeye hazırdı. Ama orası Irak değil, Türkiye. PKK da Türk anayasasının sınırları içinde, başka isimle siyaset yapabilir.

Özellikle Bu Hükümetle İyi İlişkilerden Yanayım

Kürdistan Federe Yönetimi ile Türkiye arasında hiç diyalog var mı?

Hayır, hiç diyalog yok. Türk kardeşlerimiz Kürdistan Bölgesel Hükümeti ile diyaloğu reddediyor.

Dolaylı diyalog da mı yok?

Dolaylı diyalog konusunda birşey bilmiyorum. Ama düşünün ki bazen Türkiye, Irak’tan gelen resmi bir heyeti bile içinde Kürdistan Bölgesel Hükümeti’nden bir yetkili temsil edildiği için kabul etmeyebiliyor.

Mesud Barzani muhatap alınmamaktan şikayetçi...

Sayın Mesud Barzani ile diyalog kurulması çok yararlı olur. KBH Başbakanı Neçirvan Barzani ile diyalog da aynı şekilde büyük yarar sağlar.

Ya siz? Yakın gelecekte Ankara’yı ziyaret edecek misiniz?

Ben Irak’ın Cumhurbaşkanıyım. Herhangi bir başkenti rastgele ziyaret edemem. Eğer davet edilirsem, tabii ki memnuniyetle giderim. Kişisel olarak turist olarak gitmeyi de çok isterim. Ama nasıl turist olarak giderken insan uygun iklimi ararsa, resmi ziyaret için de dostlarımızla samimiyetle konuşabilme iklimini ararız.

Çankaya Köşkü’ne sorunca, “Talabani isterse, buyursun gelsin” diyorlar...

Cumhurbaşkanı Gül’e ve Başbakan Erdoğan’a büyük saygım var. Onları beğeniyorum, takdir ediyorum. Onların sadece Türkiye için değil, Ortadoğu ve Müslüman ülkelerle iyi ilişkiler kurmak açısından da çok iyi liderler olduğunu düşünüyorum. Geçmişte onlar muhalefetteyken ziyaretlerine de gittim. Şimdi de davet edilirsem, büyük memnuniyetle gideceğim. Türkiye ile iyi ilişkilerden yanayım, özellikle de bu hükümetle.

PKK Eylemleri Terörizmden Beter

Bu konuda ne düşündüğümü anlatmak istiyorum. Bizce Türkiye’de yeni bir fenomen var. Ak Parti’nin önderliğinde yeni bir demokrasi süreci var. Hem Cumhurbaşkanı Gül, hem Başbakan Erdoğan bunun öncülüğünü yapıyor. Bu demokratik süreç bütün Türkiye vatandaşlarının çıkarına. Buna Kürtler de dahil. Türkiye’deki demokratik süreç bütün Ortadoğu’nun çıkarına. Buna Irak halkı da dahil. Dolayısıyla herhangi bir askeri çatışma, herhangi bir husumet, bu demokratik süreçle çelişen herhangi bir çıkış Kürt halkının, Irak halkının, Türk halkının çıkarına aykırı. Bu nedenle Türkiye’de Ak Parti’nin öncülüğündeki demokratik süreçle çelişen her türlü askeri etkinliği kınıyoruz. Bizi dinleyen herkesi bu demokratik sürece katılmaya çağırıyoruz.

Sevgili kardeşim Yasemin Hanım, beni dinleyin. Türkiye’de ilk kez Kürtlerin kendi partilerine sahip olma hakkını gözeten bir hükümetiniz var. DTP, resmen ‘Türk’ partisi sayılsa da gerçekte ‘Kürt’ partisi. İlk kez DTP ve Ak Parti bünyesindeki Kürtler parlamentoda gerçek düşüncelerini söyleyebiliyorlar. İlk kez Türkiye Kürtlerinin dillerini kullanma özgürlüğü var. İlk kez Türkiye’de, ülkeyi demokratik biçimde dönüştüren bir hükümete sahipsiniz. Aynı zamanda ekonomiyi de bütün Türkiye vatandaşlarının çıkarına geliştiriyor. İlk kez Türkiye’de Kürtlerin olduğunu tanıyan ve sorunlarını parlamentoda çözmeleri gerektiğini düşünen bir hükümetiniz var. Dolayısıyla bu hükümete karşı savaşmanın her türü, bu sürece karşı çıkan her askeri eylem kınanmalıdır. Bu terörizmden de kötüdür. Bana bazen soruyorlar: “PKK’nın eylemleri sizce terörist mi?” Hayır, terörizmden de beter.

ÖCALAN’LA MÜZAKERE OLMAZ

Ak Parti hükümetini ‘Parlamentoda Kürt partisine izin verdi’ diye övdünüz. Ama DTP’ye kapatma davası açıldı, lideri tutuklandı, Başbakan DTP’lilerle bizzat görüşmeyi reddediyor... Burada bir çelişki yok mu?

Bence herşeyi Başbakan Erdoğan’dan beklememeliyiz. DTP’nin liderleri de, Başbakan tarafından muhatap alınmak istiyorlarsa birşeyler yapmalılar. Mesela ılımlı bir kişi olarak tanıdığımız Ahmet Türk bence Başbakan’la görüşebilir. Ama DTP şu gerçeği anlamalı ki, Türkiye’deki mevcut durum Abdullah Öcalan’la müzakere edilmesine uygun değil. Böyle düşünüyorlarsa gerçekçi değiller. Siz de söylüyorsunuz ki Türkiye’de birçok farklı grup var. Bunların bazıları Erdoğan’ın politikasına bile karşılar. CHP var, MHP var. Tabii, ordu var. Türk kamuoyu var. Yıllardır süren savaşta yakınları ölen aileler var. Bunları görmezden gelemeyiz.

KÜRTLERİN ÇIKARI IRAK’TA

Irak Kürtlerinin çoğunluğu anketlerde “bağımsız devlet” istediğini söylüyor. Bağımsızlık isteyen bir halkı Federal Irak’ın parçası kalmaya ikna etmek zor değil mi?

Irak Kürtlerinin çoğunluğunun bağımsızlık istediği görüşüne katılmıyorum. Iraklı Kürtlerin yüzde 95’i anayasaya ‘evet’ dedi. Anayasa der ki, “Irak tek, birleşik, federal devlettir. Kürtler onun parçasıdır.” Saddam Hüseyin döneminde bile, burada Kürdistan’da parlamentomuzu kurduğumuzda, parlamento oybirliğiyle Irak Kürdistanı’nın ülkeden kopmaması kararı almıştı. Bence Kürt halkının çıkarı Irak’ın parçası olmaktır. Tabii bizim de bağımsızlık isteyen aşırılık yanlısı Kürtlerimiz var. Ama gerçekçi olalım. Onlara hep şunu söylüyorum. Diyelim ki Iraklı Kürtler bağımsız olmaya karar verdiler, İran, Suriye ve Irak da bize savaş ilan etmedi. Ama dediler ki, “Sizinle konuşmuyoruz.” Sevgili kardeşim Yasemin, biz o zaman nasıl yaşarız? Sen kalkıp nasıl beni ziyarete gelebilirsin? Kendi sınırlarımız dışına nasıl çıkabiliriz? Dolayısıyla bugün Kürtler olarak haklarımızı tanıyan, geleceğinde, siyasi sürecinde çok kritik söz sahibi olduğumuz bir ülkede yaşamaktan memnunuz. Bütün Irak siyasi partileri arasında birleştirici rolümüz var. Türkmenleri, Arapları, Şiileri birleştiriyoruz. Ayrıca sevgili kardeşim Yasemin, Kürdistan’ın bağımsızlığa elverişli bir altyapısı ve ekonomik gücü yok. Irak hükümeti Irak Kürdistanı’na ayırdığı bütçeyi kesse nasıl yaşarız? Herkes artık bizim ayrılıkçı olmadığımızı biliyor. Bakın İran da bunu anladı. İran, KBK Başbakanı Neçirvan’ı, “bölgenin başbakanı” sıfatıyla davet edip onunla ticaret anlaşması imzaladı. Çünkü bizim ayrılıkçı olmadığımızı biliyorlar.

“KÜRDİSTAN” SÖZÜNDEN KORKMAYIN

Türkiye daha o noktada değil ama...

Ne yazık ki Türkiye’de bazen Türkiye’nin kendi tarihine bile aykırı bir davranış egemen oluyor. Osmanlı döneminde Kürtler ‘Kürt’ olarak tanınırdı. ‘Kürdistan’ adı kullanılırdı. Size kütüphanemden nice Osmanlı eseri gösterebilirim ki içinde Kürtler ve Kürdistan anlatılıyor. Bu isimlerden korkulmazdı o zaman. Bugün İran da, bizim bulunduğumuz Süleymaniye’ye komşu Kürdistan vilayeti var. İran’ın jumbojetlerinden birinin adı da Kürdistan. Rafsancani’nin Ankara’ya bu uçakla indiği zaman neler olduğunu hatırlarsınız belki. Yirmibirinci yüzyılın başında ‘Kürdistan’ kelimesinden, Kürt halkından korkmak çok garip. İran bunu kullanıyor, Irak kullanıyor. Atatürk bile kullanmış zamanında. Çoğu Türk’ün zihniyeti bu konuda değişmeli ki nihai bir anlaşma sağlanabilsin.

KERKÜK MİLLİYETÇİLİKLE ÇÖZÜLMEZ

Kerkük referandumunun altı ay ertelenmesi yeni bir yaklaşıma imkan verecek mi?

Referandumu iki teknik nedenle yapamadık. Bir kere nüfus sayımı yapılmadı. İkincisi normalleşme hala sağlanamadı. Saddam Kerkük’ün bölgelerini ayırıp başka vilayetlere bağlamış, adını değiştirmişti. Türkmenleri, Kürtleri bu kentten sürmüştü. Saddam zamanında herkes Arap’tı. Türkmenlere “Ya Kürt ya Arap olacaksın” diyordu. Kerkük’te Kürtlere hem tehcir uyguladı, hem de Enfal operasyonuyla katletti. Sevgili kerdeşim Yasemin, Enfal operasyonunda 182 bin masum insan öldürüldü. Bunların çoğu Kerkük Kürtleriydi. Şimdi kenti normalleştirip referandum yapabilmek için altı aya daha ihtiyaç var. Birleşmiş Milletler bunu öngördü. Size, Başbakan Erdoğan’a da söylediğim kişisel görüşümü aktarayım. Bence Kerkük sorunu aceleyle ve milliyetçi duygularla, sloganlarla çözülemez. Bütün taraflarda aşırılık yanlıları var. Araplar “Kerkük Arap” diyorlar. Oysa Osmanlı çöktüğünde Kerkük’te hiç Arap yoktu. Ben 1952’de Kerkük Ortaokulu’nda okurken şehirde Arap mahallesi yoktu. Sınıfta 78 öğrenciydik, sadece dört Arap vardı. Kürtler, Türkmenler, Süryaniler, Yahudiler, Hıristiyanlar ise hep vardı. Ama şimdi Araplar ‘Kerkük bizim’ diyor. Milliyetçi Kürtler de diyor ki, “Kerkük safi Kürttür. Araplar gitsin.” Milliyetçi Türkmenlerse, “Kerkük safi Türkmendir. Diğerleri gitmeli” diyor. Bunlar saçmalık. Herkesi birarada yaşatacak, gerçekçi, dostane bir çözüm gerekli ve bu, bence mümkün.

Neden Kerkük’e özel statü verilmiyor?

Çünkü özel statü, Irak’taki bütün halkların isteğine aykırı. Halkın bunu kabullenmesi kolay değil.

Petrol Yasası neden hala çıkmadı?

Bu yasa Irak Bakanlar Kurulu’nda oybirliğiyle kabul edilmişti, yani Kürt bakanlar da onaylamışlardı. Yasa, Bay Barzani ve Bay Talabani’nin de onayına sahipti. Demek ki Kürtlerin bir itirazı yoktu. Ama ne oldu? Hükümet, yasayı dilini düzeltmek üzere Şura’ya gönderdi. Şura’da dilini düzelteceğiz derken, yasanın özüyle oynadılar. Bu da kabul görmedi. Ama oybirliğiyle kabul edilen yasayı biz Kürtler hala destekliyoruz. Şimdi parlamento gündeminde ve Kürt vekiller de buna oy verecek.

Irak’ta şiddet son aylarda azalma eğiliminde. ABD’nin 2008’de çekilmeye başlamasını bekleyebilir miyiz?

Bu çok karmaşık bir konu. Irak, Amerikalıların tümüyle çıkıp gitmesini kabul eder mi? Bence etmez. Bazı sorunlar var. Bir kere, Irak ordusunun ülkeyi koruyabilecek güce erişmesi, polis kuvvetlerinin asayişi sağlayabilmesi gerek. Ayrıca Irak’a dış müdahaleleri nasıl önleyebileceğimizin yolunu bulmalıyız. Bu konuları ABD ile gelecek yıl konuşacağız. ABD ile Irak arasında Stratejik İşbirliği Antlaşması imzalayacağız. 2008 başında antlaşmanın taslağına başlayacağız, altı ay içinde taslağı tamamlamayı hedefliyoruz.

İNCİRLİK GİBİ ÜÇ ÜS

ABD askeri çekildiğinde Kürdistan’da kalıcı bir askeri üsleri olacak mı?

Bilmiyorum. Daha tartışmadık bunu. Antlaşma’yı netleştirmedikçe kesin birşey söyleyemem. Ama şöyle bir fikir var: Kürdistan’da, Bağdat’ta ve güneyde olmak üzere üç Amerikan üssü kurulması... Bunlar sembolik üsler olacak. Aynı İncirlik Üssü gibi.

Bu haber 489 defa okundu.