Hürriyet'in "bilime katkı" tuzağına düşmeyin!

15 Aralık 2007 13:25 tsi
Hürriyet'in Cumartesi ekinde bir haber var. "Bilgisayarını açık bırak bilime katkın olsun" başlığıyla verilmiş. Gazete, açık bıraktığınız bilgisayarlara Stanford Üniversitesi'nden bir program yüklemenizi öneriyor. iyibilgi "truva atı" kokusu alıyor

Simla YERLİKAYA'nın Hürriyet'teki haberi
 
Bilgisayarını açık bırak bilime katkın olsun 

Bilgisayarınızın başında işlem yapmadığınız halde, açık kaldığı durumlar mutlaka vardır. Bu zamanlarda bilgisayarınız enerji tüketmeye devam ediyor. "Bu enerji boşa gitmesin, bilime de bir katkım olsun" diyorsanız Stanford Üniversitesi’nin genetik araştırmalarına yardım edebilirsiniz. Çok basit bir program yüklemeniz yeterli. Stanford Üniversitesi internet sayfasından Folding@home programını indirip, bilgisayarda veya Playstation 3’de protein katlayabilir, kanser, Alzheimer gibi birçok hastalık hakkında yapılan araştırmalara destek olabilirsiniz.

"Protein insan vücudunun temel taşlarından biri. Birçok yaşamsal aktivitenin yapılmasında mikro makineler olarak görev alıyor. Bu hayati görevleri yerine getirmek için ya zincirler halinde birleşerek ya da katlanarak oluşuyorlar."

Stanford Üniversitesi’ndeki bilim adamlarına göre, genetik araştırmalar yapmak için bilmeniz gereken tek bilgi bu: "Proteinler katlanarak oluşur". Proteinlerin katlanma süreci biyolojinin temelini oluşturan en önemli olaylardan biri ama üzerindeki sis perdesi kalkmış değil. Yanlış katlanmaları durumunda, aralarında kanser, Alzheimer, deli dana sendromu, Parkinson’un da bulunduğu birçok hastalığa neden oluyorlar. Bu yüzden bu hastalıklarla ilgili araştırma yapan bilim adamları ve mikrobiyologlar katlanma süreciyle yakından ilgililer. Çünkü proteinlerin oluştuğu o kısacık zaman diliminde ne olup ne bittiğinin çözülmesi, hatalı katlanmaların, dolayısıyla hastalıkların önüne geçilmesini sağlıyor.

Birçok araştırmada simülasyonlar kullanılıyor ve farklı katlanma ihtimallerinde nasıl sonuçların ortaya çıkacağı inceleniyor. Fakat şöyle bir sorun var: Doğru sonuca ulaşana kadar defalarca ve birçok farklı model için bu simülasyonları uygulamanız gerekiyor. Yani birçok bilgisayarın devamlı bu işe ayrılması gerekiyor. Varolan araştırma sayısının fazlalığı ve bunun için gerekli işlem gücünün büyüklüğü göz önünde bulundurulursa bilim adamlarının önünde iki şık var: Ya araştırmanın tüm evresini kendileri yapacak ve geniş zamana yayacaklar, ya da birçok bilgisayar kullanarak zamandan kazanacaklar. Stanford Üniversitesi kimya bölümü öğretim görevlilerinden Prof. Vijay Pande ikinci yolu seçiyor ve "Folding@home" (evde katla) programını geliştiriyor.

EKRAN KORUYUCU YERİNE PROTEİN KATLA

Folding@home evdeki bilgisayarınızla genetik araştırmaların parçası olmanızı sağlıyor. Bunu yapmak için önce http://folding.stanford.edu/ adresinden programı indirip, bir kullanıcı adı alıyorsunuz. Sonra merkezden size bir görev geliyor. Bu görev devam eden büyük bir araştırmanın sadece ufak bir parçası. Araştırmanın öbür parçaları, başka bilgisayarlarda yapılıyor. Yüklemenin ardından program kendi kendine çalışıyor, hesaplar yapıyor ve protein katlamaya başlıyor. Sizin hiçbir biyoloji veya genetik bilgisine sahip olmanıza gerek yok. Her şey kendiliğinden gelişiyor. İşlem 3 saat de sürebilir, bir hafta da. Program bunu yapacak enerjiyi iki şekilde elde ediyor. Birinci yol bilgisayarınız aktifken, kullanmadığınız işlemci gücünden faydalanmak. Bu sizin hızınızı azaltan bir yöntem değil, çünkü bilgisayarınız günlük işlerde tüm işlemci gücünü zaten kullanmıyor. İkinci yol ise siz bir şey indirirken veya işyerinde bilgisayar açık öğle yemeğine gitmişken, ekran koruyucu yerine bilgisayarınızın protein katlaması.

Bu işi yapmak için aşırı gelişmiş bir bilgisayara sahip olmaya gerek yok. Evde veya işte kullandığınız bilgisayarlarla bu programı çalıştırabilirsiniz. Hatta artık Playstation 3 bile "Folding@home" için kullanılabiliyor. Başlarda program Playstation’ı yavaşlatıyormuş, ama Sony’nin de katkılarıyla bu teknik sorun aşılmış.

TÜRKİYE TAKIMI ÜST SIRALARDA DEĞİL

Foldig@home ilk olarak 2000 yılında kullanılmaya başladı. Şu anda Stanford Üniversitesi kimya bölümündeki Pande Grup tarafından, Prof. Vijay Pande başkanlığında yürütülüyor. Pande, 2004 yılında Folding@home çalışması nedeniyle, Hint asıllı bilim adamları arasında verilen "en yaratıcı teknoloji uzmanı" ödülünü aldı. Evde protein katlayan kişilerin yardımıyla yayınlanan akademik makale sayısı Kasım 2007’de 53’e ulaştı. Şu ana kadar dünya genelinde 2,3 milyon kişi bu şekilde bilimsel araştırmalara yardım etti.

Programı kullanırken açtırdığınız hesap ile hangi araştırmaya ne kadar katkı sunduğunuzu takip edebiliyorsunuz ve ona göre dereceler alıyorsunuz. Yani sadece bilim aşkına bilgisayarınızı kiraya vermiyor, aynı zamanda oyun oynuyorsunuz. İsterseniz hem iş hem ev bilgisayarınızı bu iş için kullanabilirsiniz. Bu durumda iki bilgisayarda alacağınız puanların toplamı hanenize yazılıyor. Fakat tek başınıza listelerin üst sıralarına geçmenin imkanı yok. Bu yüzden takımlar oluşturuyor ve takım olarak yaptığınız işlerin toplamıyla değerlendirmeye tabi oluyorsunuz. Türkiye folding@home takımı da var ama şimdilik pek üst sıralarda değil. Bir kişinin birden çok takıma üye olması mümkün. Skorunuz ise yaptığınız iş sayısına ve o işlerin zorluğuna göre değişiyor. Sıralama ve istatistikler devamlı güncellenerek Folding@home internet sitesinde yayınlanıyor.

Bu haber 767 defa okundu.