Yeni tartışma metni: Başı açık kadın araştırması!

13 Aralık 2007 16:55 tsi
Taraf Gazetesi'nden Yıldıray Oğur ve Sabah Gazetesi'nden Emre Aköz KONDA araştırmasına tepki göstermiş ve 'açık kadınların' araştırılmasını istemişti. Tarhan Erdem'in araştırmasından yola çıkılarak bir araştırma hazırlandı. İşte çok tartışılacak meti

"BAŞI AÇIK KADIN" ARAŞTIRMASI 

Taraf gazetesinden Yıldıray Oğur ve Sabah'tan Emre Aköz istedi, biz de yaptık... Kim bu başı açık kadınlar? Nerede yaşıyor, kaç para kazanıyorlar? Dine bakışları nedir? Çalışıp çalışmayacaklarına kim karar veriyor? Eğitim düzeyleri ne? İşte araştırmanın çarpıcı sonuçları: 

Taraf gazetesinden Yıldıray Oğur  ve Sabah'tan Emre Aköz istedi, biz de yaptık... 

Emre Aköz dünkü köşesinde şöyle yazmıştı:

“Taraf gazetesinden Yıldıray Oğur son derece makul bir 'talepte' bulundu: ‘Başı açık kadınlar da araştırılsın.’  Şöyle devam ediyor: ‘Başı açık kadınlar üzerine bir araştırma yapılması daha kolay ve ucuz olabilir. İşaret edilmenin, araştırma nesnesi olmanın, sayılmanın, yorumlanmanın, istatistik tablolarında yaşamanın, kesilip biçilmenin tadını bir de başı açık kadınlar yaşasın.’ Gerçekten de başı örtülü kadınlara yönelik böyle bir sembolik ' kesip biçme' durumu var. Buna karşılık, toplam içinde azınlığı (yüzde 35 civarında) oluştursalar da, başı açık kadınlar üzerine doğru dürüst bir araştırmayı ben hatırlamıyorum.”

Bu satırları okuyunca H2 editörleri  olarak aklımıza şöyle bir soru geldi: Başı kapalı kadınlar sayıldığına göre otomatik olarak başı açık kadınlar da sayılmış olmuyor muydu? Belki de araştırmalara  bir de öte yandan bakmak yeterliydi. Hemen işe koyulduk işte Konda ve 32 Gün ile  A&G şirketinin ortak yaptığı iki araştırmadan derlediğimiz başı açık kadınların profili.

KİM BU BAŞI AÇIK KADINLAR?

KONDA'NIN ARAŞTIRMASI

Araştırmanın Künyesi: Araştırmanın saha çalışması 8-9 Eylül 2007 tarihlerinde, 41 ilde, 171 ilçede 298 mahalle ve köye gidilerek yapıldı. Her mahalle ve köyde 18'erden 2 bin 639 denek kadın, 2 bin 650 denek erkek olmak üzere toplam 5289 kişiyle görüşüldü.

BAŞINI ÖRTMEYENLERİN ORANI

Konda'nın araştırmasına göre başını örtmeyen kadınların oranı 2003 yılında yüzde 35.8 iken, 2007'de bu oran 30,6'ya düştü.

YAŞLARI NE?

Araştırmaya göre 44 yaş ve üstündeki kadınların yüzde 18'i, 29-43 yaş arasındaki kadınların yüzde 31.1'i, 18-28 yaş arasındaki kadınların yüzde 46.9'u başını örtmüyor. (Aynı dağılım A&G’nin araştırmasında bazı farklar taşıyor. Bu araştırmaya göre ise 18-27 yaş arasındaki kadınların yüzde 56.2’sinin başı açıkken,  28-43 yaş arasındaki kadınların yüzde  34.6’sının başı açık, 44 yaş ve üstünde ise bu oran 38,6... )

EĞİTİM DURUMLARI

Başını örtmeyen kadınların yüzde 17.7’si üniversite eğitimli. Lise mezunlarının oranı yüzde 42.2, ortaokul  mezunları yüzde 12.3, ilkokul mezunları yüzde 23.7 oranında. Başını örtmeyen kadınların yüzde 1,5'i okuma yazma bilmiyor. Yüzde 1'i diplomasız okur yazar. Yüzde 1,7'si ise yüksek lisans eğitimi almış.

NE YAPIYORLAR?

Kadınların iş ve meslek dağılımlarına bakıldığında, öğrencilerin yüzde 77'sinin, çalışan kadınların yüzde 59.4'ünün, emekli kadınların ise yüzde 47.2'sinin başının açık olduğu görülüyor. Ev kadınlarının yüzde 21.7’sinin başı açık,  işsizlerin ise yüzde 37.1’i başını örtmüyor.

MEDENİ DURUM

Bekârların yüzde 64.6'sı, sözlü-nişanlı olanların yüzde 49.2'si, evlilerin yüzde 24.3'ü ve dul-boşanmış olanların yüzde 28.5'i gündelik hayatta başını örtmüyor. (Medeni durum A&G’nin araştırmasında ise bazı farklar gösteriyor. Bu araştırmaya göre ise bekar kadınların 68.2'sinin başı açık,  boşanmış ya da dul kadınların yüzde 34.3'ü,  evli olanların ise yüzde 29.4’ü başını örtmüyor.)

HEM RESMİ NİKAH, HEM DİNİ NİKAH OLSUN

Başı açık kadınların yüzde 69.8'i hem resmi, hem de imam  nikahından yana. Deneklere "Bir kadınla bir erkeğin beraber yaşayabilmesi için, resmi mi nikah mı dini nikâh mı, yoksa her ikisi de mi gerekli" diye soruldu. Günlük hayatta başını örtmeyenlerin yüzde 69.8'i "hem resmi nikâh, hem de dini nikâhı gerekli" görürken, yüzde 22.7'si "yalnızca resmi nikâh yeterli" diyor.

BOŞANMA NORMAL

Yine Konda'nın araştırmasına göre örtünmeyenlerin yüzde 87.8'i  "Boşanmayı normal karşılıyor." 

KADIN ÇALIŞMALI MI?

"Kadınlar aile bütçesine katkıda bulunmak için çalışmalıdır" fikrine başını örtmeyenler kadınların yüzde  80.5'i katılıyor. Yüzde 15.6'sı soruyu "duruma bağlı" diye yanıtlarken yüzde 10,7 katılmıyor.

KADININ ÇALIŞMASINA KİM KARAR VERMELİ?

"Kadınların çalışıp çalışmayacağına kendisi karar vermelidir" şeklindeki önermeyi günlük hayatta başını örtmeyen kadınların yüzde 59.8’i “katılıyor”. Yüzde 25.1 “duruma bağlı” yanıtını verirken, yüzde 14,6'sı “bu fikre katılmıyor”.

TÜRBAN YASAĞI KALDIRILMALI

Başını örtmeyenlerin yüzde 55.9'u türban yasağının kaldırılması gerektiği kanaatini taşıyor.

TÜRBAN - LAİKLİK

Başını örtmeyenlerin üçte biri (yüzde 33.9) türbanı laiklik karşıtlığının simgesi olarak görüyor.

DİNDARLIK VE ÖRTÜNME

Başını örtmeyenlerin yüzde 54'ü kendi tanımladığı şekliyle kendini "inançlı" kabul ediyor. (Kendini, inançlı ama dinin gereklerini pek yerine getiremeyen biri olarak tanımlıyor)

Başını örtmeyenlerin yüzde 17,2'si ise kendini "dinin gereklerini yerine getirmeye çalışan dindar biri" olarak tanımlıyor.

Başını örtmeyenlerin yüzde 13.2'si kendini "dinin tüm gereklerini yerine getiren dindar biri" (yaygın ifadeyle sofu) olarak tanımlıyor.

GELİR DURUMLARI

En yüksek gelir grubundaki kadınların yüzde 72,9’unun, orta üst gelir grubunun yüzde 52.7’sinin, orta gelir grubunun yüzde 37.3’ünün, orta altı gelir grubunun yüzde 21.3’ünün, en düşük gelir grubundakilerin ise 15.2’sinin başı açık. 

KİME OY VERİYORLAR?

Konda’nın araştırmasına göre AKP’ye oy veren kadınların yüzde 14’ü başını örtmüyor. Diğer partiler için ise durum şöyle: CHP’ye oy verenlerin yüzde 59.3’ü, DP’ye oy verenlerin 29.8’i, GP’ye oy verenlerin yüzde 56.8’i, MHP’ye oy verenlerin yüzde 32.4’ü, değer partilere oy verenlerin yüzde 43.8’i, bağımsız adaylara oy verenlerin yüzde 30.3’ü, oy kulanmayanların yüzde 43.1’inin başı açık.

32. GÜN ve A&G ŞİRKETİNİN ARAŞTIRMASINDAN YANSIYANLAR

Araştırmanın Künyesi: Araştırma, 21-23 Eylül 2007 tarihlerinde yedi bölgede, 38 il ve 128 ilçede 18 yaş ve üstü seçmen nüfusunu temsil eden 924'ü kadın toplam 1863 denekle yüz yüze gerçekleştirildi. Adana, Adıyaman, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Çorum, Denizli, Diyarbakır, Edirne, Elazığ, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Giresun, Hatay, İçel, İstanbul, İzmir, Karabük, Kastamonu, Kayseri, Kırklareli, Kocaeli, Konya, Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Nevşehir, Osmaniye, Rize, Sakarya, Samsun, Sivas, Trabzon, Uşak ve Van'da yapılan araştırmada birçok ilginç sonuca ulaşıldı.

HANE HALKI GELİRİ

Araştırmaya göre başı açık kadınların hane halkı aylık ortalaması 1.292 YTL.

NEREDE YAŞIYORLAR?

Büyük şehirlerde yaşan kadınların yüzde 55.5'inin başı açıkken, kentlerde yaşayan kadınların yüzde 37.2'sinin, kırsalda yaşayan kadınların ise yüzde 25.9'unun başı açık.

Ege'de yaşayan kadınların yüzde 49.7'sinin, Marmara'da yaşayanların yüzde 48.8'i, Akdeniz'de yaşayanların 45.2, İç Anadolu'da yaşayanların 32.6'sı,  Doğu Anadolu'da yaşanların 29,7'si, Karadeniz'de yaşayanların yüzde 25.5'i Güneydoğu'da yaşanların yüzde 14.4'ünün başı açık.

SONUÇ

Araştırmalarda başı açık kadın oranının yaş ilerledikçe düştüğü açıkça görülüyor. Kentlerden kırsala geçtikçe ise tam tersi bir ilişki söz konusu. Kırsalda başı açık kadınlar azınlıkta kalıyor. Araştırmadan yansıyan bir başka sonuç ise kadınların başı açık olsa da üniversite sonrası eğitimi yönelme oranlarının çok düşük olması. Başı açık kadınların sadece yüzde 1.7'si yüksek lisans eğitimi almış. İşsizlik başı açık kadınların da sorunu. İşsiz kadınların yüzde 33'ünün başı açık. Başı açık kadınlar arasında çalışma kararını vermek için hala eşlerinin rızasını bekleyenler bulunduğu görülüyor. Başını örtmeyenlerin yüzde 13.2'si kendini "dinin tüm gereklerini yerine getiren dindar biri"  olarak tanımlıyor. Başı açık kadınların CHP ve GP seçmenleri arasındaki dağılımı diğer partilere göre daha yüksek bir oranda.

TEMENNİ

Kuşkusuz araştırmalarda başı açık kadınlarla ilgili daha fazla veri bulunuyor. Ancak elimizde araştırmaların  ham sonuçları bulunmadığı için  aktarabildiğimiz bilgiler bunlarla sınırlı. Dileğimiz gerek Konda’nın, gerekse A&G’nin tüm verileri internet sitelerinden kamuoyu yararına sunmalarıdır.

H2/araştırma servisi

Bu haber 2,571 defa okundu.