Çin: İran'a karşı şartlar değişti

5 Aralık 2007 09:11 tsi
Çin, İran'la ilgili rapordan sonra, Tahran'a yönelik yeni yaptırımların geleceği konusunda şartların değişitiğini bildirdi.

Çin'in Birleşmiş Milletler büyükelçisi, Amerikan istihbarat örgütlerinin, İran'ın nükleer silah programını 4 yıl önce durduğuna ilişkin raporunun, Tahran'a yönelik yeni yaptırımların geleceği konusunda soru işaretleri doğurduğunu söyledi.

BUSH ISRARLI

Büyükelçi Wang Guangya, "yeni yaptırım ihtimali azaldı mı?" şeklindeki bir soruya, "Şartların değiştiği anlaşılıyor" yanıtını verdi.

Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupalı müttefiklerinin çıkarmaya çalıştığı üçüncü yaptırım kararına ilişkin taslağın, bu hafta sonunda hazır olabileceği belirtiliyor.

Öte yandan Amerika Birleşik Devletleri Başkanı George Bush, İran'ın nükleer silah edinme çabalarına dört yıl önce son verdiğini belirten Amerikan istihbarat raporuna karşın, bu ülkenin hala bir tehlike oluşturduğunu söyledi.

Bush, "İran tehlikeliydi, hala tehlikeli ve tehlikeli olacak" dedi.

ABD istihbarat kurumlarının hazırladığı Ulusal İstihbarat Öngörüsü, İran'ın nükleer silah edinmeye yönelik programına 2003'te son verdiğini ortaya koymuştu.

Raporda buna karşın, Tahran yönetiminin uranyum zenginleştirmeye devam ettiği ifade ediliyordu.

Beyaz Saray'daki basın toplantısında soruları yanıtlayan George Bush ise, raporu bir "ikaz sinyali" olarak yorumladı.

Bush, "Eğer İran, elindeki bilgiyi geliştirse, çalışmalarını sürdürseydi, bu bilgileri gizli bir programa dönüştürebilirdi. Bu da dünya için tehlikeli olurdu. O yüzden, ben son raporu, İran'ın bir programa sahip olduğu yönünde ikaz sinyali olarak görüyorum." dedi.

Bush, "İran'a askeri operasyon düzenleme seçeneğini" dışlamamakta da kararlıydı.

ABD lideri, İran konusunda bütün seçeneklerin masada olduğunu, ancak çözüm için diplomatik yolları kullandıklarını belirtti.

Silah geliştirmeye çalıştıkları suçlamalarını reddeden İranlı yetkililer raporu memnuniyetle karşıladı.

Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu ise bu istihbarat raporunun İran'ı nükleer programıyla ilgili ayrıntıları açıklamaya sevketmesi gerektiğini bildirdi.

İngiltere ve Fransa'dan da İran'a yönelik baskının sürdürülmesi gerektiğini vurgulayan açıklamalar geldi.

Rapor ardından ABD'deki Demokratlar ise ülkenin İran'a yönelik siyasetinin gözden geçirilmesi çağrılarında bulundu.

Senato'daki Demokratların lideri Harry Reid de, eski başkan Ronald Reagan'ın Sovyetler Birliği'yle yaptığına benzer bir diplomatik yakınlaşma önerdi.

Ulusal İstihbarat Öngörüsü raporunda (NIE) uranyum zenginleştirmeye devam eden tahran yönetiminin gelecek sekiz yıl içinde bir nükleer silah geliştirecek kapasiteye ulaşabileceği kaydediliyordu.

Geçen yılki raporda ise İran'ın nükleer silah geliştirmeye çalıştığı tahmini yer alıyordu.

İran makamlarının bu yöndeki şüpheleri gidermemesi ve talepleri karşılamaması Amerika Birleşik Devletleri'nin ve Birleşmiş Milletler'in İran'a yaptırım uygulamasıyla sonuçlandı.

Bu yılki raporda ise bu yöndeki şüpheler konusunda geri adım atılıyor, Tahran yönetiminin diplomatik baskıya sanılandan daha açık olduğu ifade ediliyor.

16 ayrı istihbarat kurumunun ortak görüşünü ifade eden rapor, Bush'un söylemine göre önemli farklar içeriyor.

Ancak Bush, raporda yer alan unsurların İran konusundaki görüşünü değiştirmediğini söyledi.

İran'a yönelik yaptırımların ağırlaştıtılmasına çalışan Bush, Rusya lideri Vladimir Putin'e telefon ederek bu konuda geri adım atılmaması gerektiği görüşünü ifade ettiğini de belirtti.

Bush, Rusya'nın İran adına zenginleştirilmiş uranyum üretip, yakıt olarak kullanılan çubukları da geri alma planına da destek verdi.

dunyabulteni

Bu haber 441 defa okundu.