Bu bizi çok ilgilendiriyor: Balkanlardan gelen soğuk haber!

29 Kasım 2007 14:25 tsi
Dikkatinizi çekiyor mu bilinmez, ancak gazetelerin dış haberler sayfalarına Kosova ile ilgili ilginç haberler yansıyor. Bildiğimiz şu: Bugün Kosova'nın geleceği şekilleniyor. Kosova'nın geleceği ise Türkiye'nin yarınını yakından ilgilendiriyor. iyibilg

Balkanların "kaynayan kazanı" ve Avrupa'nın ortasında adeta bir  "Filistin" gibi duran Kosova'da bağımsızlık tartışmaları bütün heyecanıyla sürüyor. ABD, AB, Sırbistan, Rusya ve Kosova'yı da sayarsak fiilen üç ülkede etnik olarak var olan Arnavut ulusunun aktör olarak yer alığı bu bağımsızlık sürecinin nasıl sonuçlanacağı konusunda ise ihtimaller açıkçası pek renkli değil.

Osmanlı'nın buralardaki uluslaşma sürecine girmiş etnik gruplarla yaptığı Balkan Savaşları, Yugoslavya'nın da kuruluş senedine katkısı olan ikinci dünya savaşı ve nihayet 90'lı yılları kana bulayan Yugoslavya'nın parçalanışı hep bir noktada buluşuyor: Bağımsızlık.

Balkanlar'a konjonktüre göre hem hak, hem strateji, hem taviz hem de tehdit olarak yıllarca batılı güçlerin ulufe gibi dağıttığı bu "bağımsızlık"ın üzerinde de haliyle bir sis perdesi oluştu. Bu statü şimdi de Kosova'da sınanıyor.

Ancak meselenin gelip düğüm olduğu iki konu çözümü ve taraf olmayı zorlaştırıyor. Yugoslavya'nın üstelik uluslararası kurumlarda meşru görülen parçalanmasını referans alan Kosovalılar "bağımsızlık bizim de hakkımız" diyor. Ancak bağımsızlık talapleri de savaş, kan, ambargo ve hatta soykırımlarla karşılanıyor. Meselenin düğüm olduğu yer burası. Kosova bağımsız mı olmalı, Sırbistan'ın içinde kalarak geniş bir özerklikle mi devam etmeli? Soruyu tersten sorarsak, Kosovalılar "Boşnakların başına gelen bizim de başımıza gelecek" kaygısında haklı mı, bunun böyle olmayacağının garantisi var mı?

20. yüzyılın başındaki Balkan Savaşları'nı gazeteci olarak izleyen ve izlenimlerini kitaplaştıran ünlü Sovyet siyasetçi Lev Troçki'nin Balkanlar üzerine hâlâ güncel olan şu tespitin tartışmakta fayda var: "Balkanların en büyük sorunu çok fazla millet olması değil, çok fazla devlet olmasıdır."

Kosova sorunu da işte dönüp dolaşıp bu çelişkiye yaslanıyor. Yugoslavya 6 ülkeye bölünüyorsa neden Kosova yedinci devlet olmasın? Kosovalılar kendilerini bir devlet çatısı altına güvende hissedeceklerse yapacak bir şey var mı? Ya da Kosovalı Arnavutlar için devlet kurmak o kadar da önemli mi? Ya da soyut olarak sorarsak, devlet kurmanın kendisi çok mu gerekli?

Peki Türkiye'nin Kosova ile bağlantısı nedir? Bu konu bizi ilgilendiriyor mu? Bu konu hem Kosova'daki Türklerin dinî, kültürel, siyasî hak ve temsilleri babında Türkiye'yi ilgilendiriyor ve bağlıyor hem de Kürt sorununa karşı getirilen çözüm önerilerine [yanlış da olsa] örnek gösterilmesi açısından Türkiye'ye bir tartışma konusu getirebilir.

Türkiye acaba bu yüzden mi konuya biraz uzak ve sessiz kalıyor? Bosna Savaşı sırasında yaşananlar hâlâ kolektif hafızamızda acıyla ve hayal kırıklıkları ile birlikte duruyorken Kosova konusundaki ilgisizliğin sebebi de her hale zamanla ortaya çıkacaktır.

Hal böyleyken 99'da BM'nin el koymasıyla başlayan bu süreç en son 17 Kasım 2007'de yapılan parlamento seçimiyle bugünkü noktaya geldi. Sırpların protesto ettiği bu seçimleri bağımsızlık yanlısı ve eski UÇK lideri Haşim Taçi'nin lieri oluğu Kosova Demokrasi Partisi (PDK) kazandı.

Bu seçimlerin ardından görüşmeler devam ediyor. Avusturya'nın Baden kentinde Avrupa Birliği (AB), ABD ve Rusya'nın denetiminde buluşan Sırp ve Arnavut liderler ise anlaşmaya varamıyor. BM ise Kosova'da çözüm için son tarih olarak 10 Aralık'ı işaret etti. Geniş özerkliğe razı olan Sırbistan ileri bir adım atmazken, Kosovalı Arnavutlar da bu tarihe kadar anlaşma sağlanamadığı takdirde tek taraflı da olsa bağımsızlık ilanından geri adım atmıyorlar.

Hem Kosova Yönetimi Başkanı Fatmir Seydiu, hem de seçimlerin galibi Haşim Taçi en kısa zamanda bağımsızlığın ilan edileceğini söylüyor. Sırbistan Cumhurbaşkanı Boris Tadiç ise bağımsızlık sözünü telaffuz dahi etmiyor ve bu tür bir kararı önlemek amacıyla hukuki ve diplomatik her türlü önlemleri alacaklarını söylüyor. Kosovalı Arnavutların tek taraflı bağımsızlık ilanı ise tüm Balkanlar'ı etkileyecek bir şiddet dalgasına yol açabilecek. Çünkü bağımsızlık durumunda Kosova'yı çok ağır ambargolar bekliyor.

Yani Arnavutlar açısından nihaî bir çözüm olarak görülen bağımsızlık Balkanlar için yeni bir kargaşanın habercisi olabilir. İlan edilmeyen bir bağımsızlık ise Kosova'a yüzyıllar boyunca oluşturulan bir Balkan Müslümanlığı kültürünü tehdit edebilir. Filistin sorunun yıllarca çözülemeyişindeki çelişkiler yumağının Balkanlarda da oluşmuş olmasının vebalini ise her koşulda (bu süreçte en az günahı olan) Balkan halklarının ödeyecek olması da meseleyi dramatikten trajediye taşıyor.

www.iyibilgi.com

Bu haber 1,281 defa okundu.