Denizin derinliklerinde 100 sır saklı: Balıklar su içer mi?

24 Kasım 2007 13:15 tsi
Üç boyutlu fotoğraflarla sualtını dünyaya tanıtan dünya şampiyonu Alptekin Baloğlu, yeni kitabında denizin derinliklerindeki 100 sırrı açıklıyor. Basit ama yüz güldüren sorulardan oluşan çalışmanın amacı çocuklara denizi sevdirmek.

Denizin mavi olduğunu biliriz; ama neden mavi olduğunu pek çoğumuz bilmeyiz. Araştırmak da işimize gelmez. Aslında cevabı çok basitmiş. ‘Deniz suyu neden tuzludur, balıklar uyur mu, peki konuşurlar mı? Sualtında doktorlar var, değil mi? Balıklar su içindedir; ama acaba su içme ihtiyaçları var mıdır?’ diye sormak da aklına gelmez biz büyüklerin. Ama çocuklar her konuda bizden daha meraklı olduğu için sualtı fotoğrafçısı Alptekin Baloğlu’nu gördüklerinde ilk bu soruları sormuş. Yaklaşık 400 ilkokul öğrencisine çektiği fotoğraflarla ilgili konferans veren Alptekin Baloğlu, kendisini pür dikkat dinleyen öğrencilerin konferans sonunda basit; ama aynı zamanda ilginç ve yüz güldüren bu sorularıyla karşılaşınca “100 Soruda Denizin Sırları” kitabının temelini atmış. Baloğlu, “Hedefim herkesi bilgilendirecek bir çalışma hazırlamaktı.” diyor ve ilk baskısını kendi matbaasında yaptığı çalışmayı, yüz bin ilkokula ulaştıracak bir sponsor arıyor. Küçük sergilerle özellikle Doğu illerini dolaşmayı planlayan Baloğlu, “Bu 100 soruya bilim adamları tarafından kontrol edilmiş çok kısa bilgilerle cevap verdim. Yanlarına da bahsettiğim canlıların kendi çektiğim fotoğraflarını koydum. ‘Denizi kirletmeyelim’ demekle denizi korumuş olmuyoruz. İnsanlara deniz sevgisini aşılatmayı amaçlıyorum.” diyor.

AB’ye sualtı fotoğraflarıyla girdik

Alptekin Baloğlu, aslında dünya şampiyonu bir sualtı fotoğraf sanatçısı. 13 yıldan bu yana deniz altında dolaşıyor. Yayınladığı kitaplar, yaptığı belgeseller ve en önemlisi çektiği üç boyutlu fotoğraflarla sualtını tanıtmaya çalışıyor. Bu yıl içinde Paris, Moskova, İspanya’da ve en son da geçen ay Avrupa Birliği’nin davetiyle Belçika’da Avrupa Birliği Komisyon binasının bahçesinde bir sergi açtı. Önceden çekilen sualtı fotoğraflarını özel bir teknikle üç boyutlu görünür hale getiren Baloğlu, bu tekniği dünyada kullanan üç kişiden biri. İkincisi Walt Disney’in üç boyutlu işlerini yapan İngiltere’de bir firma. Üçüncüsü ise Arjantin’de. Üç boyutu fotoğraflara kırmızı ve yeşil camlı özel gözlüğü ile bakıldığında canlıymış gibi bir görüntü ortaya çıkıyor ve renklerini gerçekmiş gibi yanı başınızda görme imkanına sahip oluyorsunuz. Baloğlu, bir fotoğrafı üç boyutlu hale getirmek için bir gün uğraşıyor, bu çabanın maliyeti ise 3 YTL. “100 Soruda Denizin Sırları” kitabı da Baloğlu’nun ilk çalışması değil. 2003’te basılan “Sualtının Yıldızları” kitabıyla hem Fransa’da hem de Malezya’da dünyanın en iyi sualtı kitabı ödülünü kazanmıştı.

Deniz neden mavidir?
Bunun nedeni ışığın su içinde emilmesiyle ilgili. Işık demeti su ortamına değdiği andan itibaren önce kırmızı, sonra da sarı gücünü kaybeder. Geriye mavi kalır.

İstiridyeler nasıl inci yapar?
İstiridyeler, suyu ve besinleri ağız kısımlarından sifon gibi çeker. İçeriye giren besin değil de bir kum tanesi veya parazit ise onu etkisiz hale getirmek için üzerini salgıladığı bir sıvıyla kaplar. Böylece inci oluşur.

Balıklar su içer mi?
Tatlısu balıkları hariç diğer balıklar su içer. Balıkların vücut sıvıları, deniz suyunun konsantrasyonundan daha az olduğu için sürekli su kaybeder. Bu nedenle düzenli su içerler.

Balıkların kulakları var mıdır?
Balıkların işitme organları bir kapsül içinde bulunan iç kulaktan oluşur ve sudaki titreşimlerini böyle algılarlar.

Balıklar konuşur mu?
Balıklarda ses telleri yok; ancak yapılan araştırmalar birçok balığın yüzgeçleri, dişleri, kemikleri, yüzme keseleri, solungaçları, kaslarıyla ilginç sesler çıkardıklarını ve hemcinsleriyle iletişim kurduklarını gösteriyor.

Yunuslar neden sıçrar?
Bununla ilgili iki görüş var. Sıçrayan yunus, diğerlerine yakında bir av olduğunu haber verir. Diğer görüş, sıçrayan yunus gruba yaklaşan bir tehlikeyi haber verdikten sonra birlikte sıçrama hareketi yaparak düşmanlarını püskürtür.

En büyük göz hangi canlıdadır?
38 cm çapındaki bu göz dev kalamara ait. Bir insan kafasından daha büyük!

Balıklar neden sürü halinde dolaşır?
Bir arada bulunan balıklar, onlarla beslenecek avcılara daha büyük bir kütle olarak görünerek kendilerini korur.

Hangi canlının erkekleri de doğum yapar?
Denizatı çiftleşmeden sonra yumurtaları karnındaki kesesine alırken döllenmesini de sağlar.

Sualtında doktor var mı?
Temizlikçi karidesler ve balıklar sualtının doktorları. Bunlar temizlik istasyonu kurar ve mürenlerden papağan balıklarına, mantalardan köpekbalıklarına kadar her türlü canlı buraya gelebilir.

Balıklar yürüyebilir mi?
Dört yüzgeci üzerinde yürüyebilen tek balık, kırmızı dudaklı yarasa balığı.

Hastalanmayan balık hangisidir?
Köpekbalıkları. Bağışıklık sistemi kanser hücrelerinin oluşumunu bile engelleyecek güçte.
 
Zaman-Cumartesi

Bu haber 5,933 defa okundu.