Risk analizi: ABD ekonomisi bir günde çöker mi?

21 Kasım 2007 14:04 tsi
Dolar düşüyor… Elbette bunda küresel gelişmeler ve Çin’in politikaları da etkili oluyor. Çin doları nasıl düşürüyor? ABD ekonomisi bir günde çöker mi? Washington’un Irak’ta yaptığı risk analizi neden yanlış çıktı? Bu soruları tanın

Haber: Nurten Akyazılılar

Marsh firması dünyada elde ettikleri güç ve tecrübelerine istinaden (EGİAD) Ege Genç İşadamları Derneği üyelerine ‘Risk Yönetimi’ konusunda bilgilendirme paneli düzenledi. Risk yönetimi konusunda Amerika’nın ve Türkiye’nin bir numaralı firması olduklarını ifade eden Marsh yöneticileri özellikle büyük ve orta boy işletmelere, ağırlıkta sigorta aracılığı hizmeti verdiklerini, bununla beraber şirketlerin risklerinin daha iyi yönetilmesine, korunmasına, rekabetçi, dayanıklı ve güçlü kalmalarına hizmet verdiklerini belirtti.

Marsh Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Hurşit Güneş konuşmasında, 2000 Kriz örneğini vererek, ekonomistlerin bile riski küçümsediklerini, 2000 krizi yaşanmadan önce “bırakın felaket tellallığını” dediklerini kaydetti. Sektörün yabancı firmaların ellerine geçtiğine dikkat çeken Güneş, “Sigorta sektöründe Anadolu Sigorta dışındaki sigorta firmaları yabancıların ellerinde, ayrıca şirketlere destek veren bazı firmalar da yabancı knowhow kullanıyorlar” dedi.

Kayganacı: “Riski yatırıma dönüştürün”

Marsh Türkiye Direktörü Hakan Kayganacı ise genç işadamlarına risk analizlerini yaparak; riskten korunma ve riskten yararlanma bilgilerini verdi. Risk çeşitleri değerlendirmesinde toplum olarak tükenen doğal kaynaklardan su üzerinde durulduğunu belirten Kayganacı, Marsh’ın hazırladığı raporda 20 yıl içerisinde petrole olan ihtiyacın günümüze oranla yüzde 50 daha fazla olacağına dikkat çekerek, “Hele bugünkü petrol fiyatlarını düşündüğümüzde bu kaynakların ne kadar önemli olduğunu görebiliriz.  Bir başka örnek de Çin’in kullandığı çelik, alüminyum ve bakır madenleridir. Önümüzdeki 10 yıl içerisinde şu anda Çin’in kullandığı bu 3 maden ihtiyacı günümüzün 3 katına çıkacak” diye konuştu. Toplantı sonunda Hakan Kayganacı, her yatırım içinde bir risk olduğunu ve riskin iyi yönetilmesi gerektiğini ifade etti.

“Amerika’nın Irak risk analizleri pek tutmadı”

Marsh Yönetim Kurulu Başkanı Prof.Dr. Hurşit Güneş ile toplantı sonunda özel konuşma imkanı bulduğumuzda kendisine Amerika’nın Ortadoğu’ya demokrasi ve çağdaşlaşma operasyonu altında petrol hedeflerine ulaşmak için başlattığı bu savaşta doğru risk analizi yapıp yapmadığını ve bunların ne kadar tuttuğunu sorduğumuzda Prof. Dr. Güneş sorumuzu şöyle yanıtladı:

“Amerika, Irak’a müdahale ettiği zaman kuşkusuz ki bölgenin enerji kaynaklarının kontrolünde daha fazla söz sahibi olabilmek için girdi. Başka etmenler de rol oynamış olabilir. Ama en başta bunun geldiği Amerika da bile pek çok kesim tarafından dile getiriliyor. Bu operasyonun başarılı olması için tabii bir takım hesaplar yaptılar. Bu hesapların bir tanesi Türkiye’nin onlara her türlü desteği vermesi idi; bu doğru çıkmadı. Başka ülkelerin pozisyon alabileceği konusundaki hesapları büyük ölçüde doğru çıktı. Yani AB ve diğer ülkelerin nasıl pozisyon alacağı konusundaki tahminleri doğru çıktı. Oradaki savaşın ne kadar süreceği, ne kadar çetin geçeceği konusundaki tahminleri de büyük ölçüde doğru çıktı. Fakat hesaplayamadıkları şey, ciddi bir toplumsal direnç ile karşı karşıya kalmaları oldu. Özellikle Güneydeki Araplardan; gerek Sünni gerekse Şii olanlardan ciddi bir dirençle karşılaştılar. Amerikalıların en çok hesaplayamadığı fakat daha sonra telafi etmeye çalıştıkları husus ise Irak’ın tek parça halinde yeni bir yapılanmaya kavuşabileceği yönündeydi. Bu müdahale aynı zamanda Irak’ı parçalamış oldu. Böyle bir riskle karşı karşıya kalınca da Irak’ı şimdilik Kürtlerin egemen olduğu bir yönetime, Talibani’yi cumhurbaşkanı yapıp Kuzey Irak’ta özerk Kürt devleti kurarak kırılgan dengeleri götürmeye çalışıyorlar. Denge de değil aslında Irak’ta kargaşa var, dengeler kurulmuş, istikrar sağlanmış değil. Amerika henüz Irak’a müdahalesi sonucunda alması gereken ekonomik çıkarları sağlayamadı yani petrolü orada çalıştıramıyor tam anlamıyla. Operasyonda Amerika ekonomik ve askeri olarak olağan üstü kayıplar verdi”.

“Amerikan ekonomisi çok güçlü”

‘Amerika’nın ekonomisi 1 günde çökebilir’ yorumlarını hatırlattığımız Güneş,  tebessüm ederek, “Amerika ekonomisinin 1 günde çökebileceği yorumu yanlış çünkü Amerika her şeyden önce çok güçlü bir ekonomiye sahip ve şu anda en yüksek milli gelir Amerika’nındır.  Teknolojide dünya lideri, dünyanın en kuvvetli ordusuna sahip, olağanüstü diplomatik güçleri var. Avrupa bir birliktelik sağlayıp güç göstermeye çalışıyor ama Amerika’ya rakip bile olabilmiş değil. Aslında Hindistan da güçlü bir ekonomiyle büyüyor ama tabii Amerika ile aralarında hala çok büyük fark var” diye konuştu.

“Çin’in Euro rezervlerini artırması $ değerini düşürüyor”

Çin’in Amerikan Dolar’ını bırakıp Euro’ya geçiş kararı almasını ve bunun Amerika ekonomisi üzerine etkilerini sorduğumuz Güneş, Çin’in Dolar’ı tamamen bırakmadığına dikkat çekerek, “Sadece bazı çevrelerde Çin rezervlerindeki Dolar oranını düşürüyor ve bunu sürekli yapıyor. Geçtiğimiz yıl altın aldı Dolar satarak. Rezervlerinde Euro’yu daha ağırlıklı hale getiriyor. Daha önceleri Çin, uluslararası döviz rezervlerinde büyük ölçüde Dolar tutuyordu. Şimdi çeşitlendiriyor, riskleri azaltıyor; tabii bu da Dolar’ın düşmesine sebep oluyor” dedi.

Bağımsız gazeteci Nurten Akyazılılar özel haberini iyibilgi.com ile paylaşmıştır

Bu haber 4,542 defa okundu.